i:i ~ . Dr. Müh. Erol ERTAŞ 1960 yılında İTÜ Makine Fakiiltesi'ni bitirdi. 1960-1964 yıllarında T. U. Berlin 'de soğutma ve l!:::::::::::::::::::!!!!.!:!::::!::::!::!J proses tekniği, 19641966 yıllarında Et ve Balık Kurumu Genel Müdürlüğii'nde soğuk depo ve et kombinaları konularında çalıştı. 1968 yılı sonunda DMMA Makine Mühendisliği Böliiınii'ne asistan olarak katılarak, devamında sırasıyla Ege Üniversitesi Makine Fakültesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü, Denizli DMMA' da 1982 yılına kadar Isı Transferi, Termik Tiirboınakinalar, Soğutma Makinaları vb. konularda öğretim görevliliği yaptı. 1978 yılında Ege Üniversitesi'nden Dr. Müh. ünvanını aldı. I 982 yılından bu güne, kurucu ortağı olduğu Pnöso Pnömatik ve Soğutma Sanayii Ltd. Şti. 'nde sanayici olarak çalışmalarını sürdürmektedir. ESSİAD Onursal Başkanı ve TTMD üyesidir. OZET Yazıda, basınçlı havanın kıırutulmasının önemi ve faydaları açıklandıktan sonra; basınçlı hava kurutma prensipleri ve uygulanış şekilleri şema ve diyagramlarla açıklanmaktadır. Uygun basınçlı hava kıırutucu tipinin seçimi ve kuru basınçlı havaya gereksinim duyulan uygulamalardan örnekler verilmektedir. Son kısımda, basınçlı hava kıırutucularııı basınçlı hava şebekelerine bağlanması hakkında örnek ve öneriler ele alınmaktadır. Analılar Kelimeler :Basınçlı hava kıırutucu, mekanik soğutma, kapasite kontrolü, enerji tasarrufu, termal volan, adsorpsiyon, adsorpsiyonlu kıırutucu, membran kurutucu. 98 Basın~lı Hava Kurutucular: Genel Tanıtım 2. Bölüm Bıı makalenin, Tesisat dergisi 128. sayıda yayımlanan ilk böliiıııiinde; basınçlı lıavanııı kıırııtıı/ına yöntemleri, membra,ı kıırııtııcıılar ve membran kıırııtucıılarm ava11tajları konuları işlenmiştir. 4. Basınçlı Hava İçindeki Su Buharının Adsorpsiyon Yolu ile Çekilerek KurutulmasıAdsorpsiyonlu Basınçlı Hava Kurutucular (ABHK) 4.1. Adsorpsiyon ve Adsorbant Maddeler Adsorpsiyon, bir akışkan içinde bulunan bazı moleküllerin katı cisim yüzeyleri tarafından moleküler çekim kuvvetleri yardımı ile tutulmasıdır. Tersinir bir olaydır. Katı yüzeyine tutunmuş olan gaz molekülleri termal, mekanik veya başka moleküler kuvvetlerin etkisi ile kolayca buradan ayrılabilirler. Başta gaz ve gaz-buhar karışımlarının ayrılmasında uygulanan bu metotta, adsorbant adı verilen, mercimeknohut iriliğinde taneli maddeler kullanılır. Bunların en önemlileri silica-gel, aktif alümina ve moleküler elek (molecular sieve) olup; her birinin değişik amaçlarda kullanılan türleri mevcuttur. Gerekli miktarda gaz moleküllerini toplayabilecek katı yüzeylerinin çok büyük değerlere ulaşması gerekmektedir. Böyle büyük yüzeylere sahip olan yukarıdaki maddeler, içindeki boşlukA B C D E , 3 4 10 20 30 50 A,8,C: por çapları sırasıyla 3, 4, 1O ları çok küçük olan süngerler gibi düşünülebilir. Boşluklara por adı verilmektedir. Ortalama por çapları 3 ile 100 Angström (A) arasında değişebilir. Bu şekilde yapılanan adsorbantlar yüzlerce m2/g yüzeye sahiptirler. Zeolitik moleküler eleklerin por çapları, türüne göre sabittir. Bu nedenle bunlar maksimum adsorpsiyon seçiciliğine sahiptirler. Şekil 4.1 'de muhtelif adsorbantların por çapı dağılımlarını veren grafik görülmektedir. Moleküler elekler metal bağlı alümina silikatlar olup kristal bir yapıdadır. Aktif alüminalar toz, granül ve küresel şekillerde olabilir. Silica-gel ise, esas kimyasal bileşimi Silisyum dioksit olan, adsorpsiyonlu kurutma cihazlarında kullanıldığı hali ile; 2,5-3,5 mm çapında boncuklar görüntüsünde; poröz bir maddedir. ABHK'larda kullanılan nem çekici (higroskopik) dolgu maddelerinin nem tutma kabiliyetleri, ağırlıklarının yüzdesi ile ifade edilir. Bu kabiliyet, basınç ve sıcaklık yanında tür, tane iriliği ve maddenin temizliğine (tazeliğine) bağlıdır. 100 500 A olan moleküler elek; D: Aktif alümina; E : Silica-gel Şekil 4.1. Çeşitli adsorbent'/erin por çapı dağılımı.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=