enerjisi gereksinimi hesaplarına doğrudan girmemektedir. Derece-gün yönteminde ısı kazançları denge noktası sıcaklığını etkilemekte ve kazançların artmasıyla binanın denge noktası sıcaklığı düşmektedir (Bulut vd., 2002, 2003). Bu nedenle daha yüksek bir denge sıcaklığının alınması her iki sonucu birbirine yaklaştırabilir. Yakıt tüketim miktarı derece-gün yöntemini baz alan BY = 2.._ (kg/yıl) H,, (9) bağıntısı ile hesaplanmıştır. Çeşitli yakıtların alt ısıl değerleri ve ısıtma sistemlerinin verimleri (Tablo 8) kullanıldığında örnek binaya ait elde edilen yıllık yakıt tüketim miktarları Tablo 7'de gösteri l miştir. Yakıt fiyatları dağıtım şirketlerine bağlı olarak ve mevsimsel olarak değişmekte ve küresel dünya olayları tarafından etkilenmektedir. Konutlarda ısıtma amacıyla kullanılan yakıtların alt ısı l değerleri, birim fiyatları, ısıtma sistemi ortalama verimleri, birim enerji başına yakıt maliyetleri ve yakıtların maliyet açısından karşılaştırılması Tablo 8'de gösterilmiştir. Görüldüğü gibi konutlarda ısıtma amacıyla kullanılan yakıtlar birim enerji başına maliyet açıs ı ndan karş ı laştı rıldığında maliyeti en düşük yakıtın doğalgaz en yükseğinin LPG olduğu görülmektedir. Maliyet açısından sıralama yapıldığında düşükten yükseğe doğru "doğalgaz - kömür- elektrik - fuel-oil - ve LPG" sıralaması elde edilir. Yakıtın birim fiyatı bilindiğinde yıllık ısıtma/soğutma maliyetleri hesaplanabilir. Örnek binanın yıllık yakıt maliyetlerinin karşılaştırılması Tablo 7'de verilmiştir. Hesaplanan bu değerlerin sadece yıllık maliyetlerin bir tahmini olduğu; yaşam tarzı , gerçek konut koşulları, konut konfigürasyonu ve diğer faktörlerin ısıtma/ soğutma maliyetlerini önemli derecede etkileyebileceğini göz önünde bulundurmak gerekir. 4. Sonuç 1990-2005 yılları arasındaki 16 yıla ait günlük ortalama hava sıcaklığı değerleri kullanılarak Erzurum ili için ısıtma ve soğutma derece-gün sayıları belirlenmiştir. Erzurum ilinde bulunan 2 katl ı bir villanın yıllık ısıtma enerjisi gereksinimi ve yakıt miktarı hem derecegün yöntemi hem de TS 825 standartlarına uygun olarak saptanmıştır. 96 Tablo 8. Yakıtların Alt lsıl Değerleri, Fiyatları ve ısıtma Sistemlerinin Verimleri* Ort. Fiyat Erı Ucuza Yakıt Alt ısıl Değer Birim Fiyatı Verim YTL/1000 Göre Yakıt Maliyet ( rı J., kcal Oranı Doğalgaz 8250 kcal/m3 0.513300 YTL/m3 % 93 0.0669 % 100 (Palen - Erzurum) Kömür Yerli Linyit 4640 kcal/kg 0.283200 YTL/kg %65 0.0930 % 139 (Soma Kısrakdere) ithal 7000 kcal/kg 0.350000 YTL/kg Sibirya Kömürü %65 0.0769 % 115 Fuel-oil No:4 9875 kcal/kg 1.470000 YTL/kg %80 0.1861 (Kalorifer Yakıtı) % 278 Elektrik 860 kcal/kWh 0.158340 YTL/kWh % 99 0.1860 % 278 LPG Dökmegaz 11100 kcal/kg 2.655000 YTL/kg % 92 0.2600 % 388 (Propan) • 12 l:yliil 2006, li:.ı·ı.,vr l'cı:arlama /Jii11yası 9 2006 - Avrııpcı Tek11ık Medya • l'alen. 1:),/ii/ 2006 Bu çalışmadan çıkarılacak sonuçlar şöyle özetlenebilir: a. 12, 14, 16, 18, 20 ve 22 •c denge sıcak lı klarına göre hesaplanan ısıtma derece-gün sayıları sırasıyla 3182, 3702, 4265, 4870, 5532 ve 6256 olarak belirlenmiştir. b. ısıtma derece-gün sayıları denge sıcakl ığıyla lineer olarak artmıştı r. c. 18, 20, 22, 24, 26 ve 28 •c denge sıcaklıklarına göre hesaplanan soğutma derece-gün sayıları sırasıyla 74, 5, O, O, Ove Oolarak belirlenmiştir. Soğutma ihtiyacının çok az olmak üzere Temmuz ve Ağustos aylarında görüldüğü, diğer ayların soğutma ihtiyacı olmadığı saptanmıştır. d. TS 825'te verilen yönteme göre hesaplanan ısıtma enerjisi gereksiniminin derece-gün yöntemi ile bulunan değerlerden oldukça düşük olduğu belirlenmiştir. e. Konutun yıllık yakıt maliyetleri karşılaştırıldığında düşükten yükseğe doğru doğru "doğalgaz - kömür - elektrik - fuel-oil - ve LPG" sıralaması elde edilmiştir. Bu çalışmada bulunan sonuçlar değerlendirilirken derece-gün yönteminin s ı nırlamalarına dikkat edilmelidir. Çünkü yöntem son derece yüksek ve düşük sıcaklıkların oluşma olasılığı nedeniyle ısıtma ve soğutma ihtiyaçlarını karşılamayabilir. Ayrıca nem ve rüzgar gibi diğer iklimsel faktörler de ısıtma ve soğutma ihtiyaçlarını etkilemektedir. Bu nedenlerle, derece-gün yönteminin sonuçları belli bir şehir, bölge veya ülkenin ısıtma ve soğutma gereksinimleri için makul bir yaklaşım olarak kabul edilmelidir. Kaynaklar 1. Aras, H., Aras, N., Eskişelıir'de koııııtsa/ doğa/gaz ta/ebiııe ekoııoıııik göstergeleriıı ve dış ortam sıcaklığınııı etkileri. Miilıeııdis ve Makiııe. Cilt 46, Sayı 540, 20-27, 2005. 2. Arısoy, A., iklim Verileri, fil. Uluslararası Yapıda Tesisat Bilimi ve Tekııolojisi Sempozyumu, Türk Tesisat Miilıeıı disleri Derııeği, Teknik Yayı ıı/ar: 5A, İstaıı bııl, 3-8, 1998. 3. ASHRAE Temel El Kitabı (Fundaıııenta/s), Böliiııı 28 Enerji Yükleri Tahmin Yöııtemleri, Tesisat Mii!ıeııdisleri Derneği Teknik Yayııılar: 2, İSTANBUL, 1993. 4. Badescıı, V, Zamflr E. Degree-days, degree-lıoıırs and aıııbieııt ıeınperatııre biıı data ji-0111 1110111/ıly-average ıemperatures (Roıııaııia).Eııergy Coııversion Manageıııeııt, 40:885-900, 1999. 5. Bilal, F, Tiirkiye'de soğutma derece giiıı sayıları. Himeıpa A.Ş. lıııp:llwww.izodeı:org.tr/ıııcıgaziııe. plıp, 40-42, 2006. 6. Bolattiirk, A: Deterıııiııation of optimum iıısulatioıı tlıickııess for bııilding wal/s witlı respecı ıo various fııels aııd cliıııate zoııes in Tıırkey. Applied Tlıermal Engineeriııg, 26:1301-1 309, '2006. 7. Bulut, H., Biiyiika/accı, Ö., Yılmaz, T Adana iliııde biııalarda eııerji aııalizi için detaylı meteorolojik değerleı: 6. Ulusal Soğutma ve İkliııı/eııdirme Tekniği Koııgresi, Çukurova Üııiversilesi, Adaııa., 325-332, /3-14 Nisan 2000. 8. Bulut, H., Biiyiikalaca, O., Yılmaz, T Bin weather daıa for Tıırkey. Applied Eneıgy 70: I35-155, 2001. 9 Bulut, H., Biiyiikalaca, O., Yılmaz, T, Akıaciı; M. A. 2002. GAP Bölgesi için Detaylı İklim Verileri. GAP lV. Miilıeııdislik Kongresi Bildiriler Kitabı, 183-191, Şcııılıuıfa, 06-08 Haziran 2002. 1 O. Bulut, H., Biiyı'ikalaca, O., Yılmaz, T Deıerıııiııation and application of tlıe dala used iıı eııergy estiıııcııion meılıods for İsıanbııl. V. 1ıııerııaıiona/ HVAC+R
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=