CD c:, ::ı,c, CX) N ... ..(/) ğerin 1 /1 0'una düşmektedir. Diyagram, her basınçtaki 1 m3 havanın doymuş halde taşıyabileceği nem miktarını vermektedir. Bu hava genleştirilerek serbest hava haline getirildiğinde, içereceği nem miktarını; xs = xµs / p ( 1 ) basit formülünden hesaplayabiliriz. Xps [g/m3 ] p mutlak basıncındaki (havanın) içerdiği nem, Xs [g/m3 ] serbest (1 bar mutlak ba sınçtaki ) havanın içerdiği nem, p [bar] havanın mutlak basıncı. Örnek 1. 20 °c sıcaklık ve 7 bar manometre basıncındaki basınçlı havanın serbest ha le geldiğinde içereceği nem miktarı: Şekil 2.1 'deki diyagramdan: x s = 0,017 g/m3 alınarak; x ps =0,017/8=0,0021 g/m3 bulunur. Örnek 2. Hava 24 bar mutlak basınca sıkıştırılıp 40°C' ye kadar soğutularak yoğuşan suyu alındıktan sonra, 7 bar manomet re basıncına düşürülerek kullanıma arz ediliyor. İçerdiği nem miktarı ve bu na karşıt çiğlenme sıcaklığı derecesi ni Şekil 2.1'deki diyagramdan istifade ederek hesaplayınız. 24 bar a 40° C şartındaki basınçlı ha vanın içerebileceği nem miktarı: XP s = 57 g/m3 X ps =8/24 xX µs =19 g/m3 Bu hava 7 bar g = 8 bar a basınca dü şürüldüğünde içereceği nem miktarı: Buna karşıt olan denge sıcaklığı; diyag ramdan 20°C olarak bulunur (7 bar g' deki havanın çiğlenme sıcaklığı). 2.1.2. Soğutma yöntemi ile kurutma (Mekanik soğutmalı kurutucular) Basınçlı havanın en fazla kullanılan ku rutma yöntemi, onu bir soğutma maki nası (sistemi) yardımı ile soğutmaktır. +2/+4 °C'ye kadar soğutulan basınçlı havanın içerdiği su buharının büyük bir kısmı, sıvı su (kondensat) haline geti rilerek ondan ayrılır. Böylece hava kurutulmuş olur. Kompresyonlu (meka nik soğutmalı) bir soğutma sistemi yar86 g/m3 10,00 5,00 I J 2,00 1,00 j 0,50 l I g/ml 0,20 ' 200 J ll 0.10 100 0,08 0,06 I 0,05 I 50 0,04 40 0,03 J 3:) j 0, 02 / 20 J O,D1 10 o o o o o o o o ,. e:ı N ..,. (!) Derece •c Şekil 2.1. Herhangi bir bası.nçta, I 111 3 hacimdeki ııeme doymuş lıavaııııı bıılıar olarak karışı111da taşıyabileceği su buharı miktarı. dımı ile çalıştırılan basınçlı hava kuru tucular -BHK- iki ana gruba ayrılırlar: 2.1.2.1. Kapasite kontrollü soğutma kompresörlü basınçlı hava kurutucular Küçük ve orta debili BHK'larda soğutma kompresörü devamlı çalışır; hava debi veya geliş sıcaklığının azalmasından dolayı gerekli soğutma kapasitesinin birkısmı sıcak gaz baypas metodu veya başka bir kapasite kontrol yöntemi ile düşürülerek, nemli havanın çiğlenme sıcaklığının O °C 'nin altına düşmesinin önüne geçilir. Şekil 2.2 ve Şekil 2.3'te iç-içe borulu eşanjör kullanılan (kü çük-orta kapasiteli) bir BHK'nın şeması görülmektedir. Enerji tasarrufu açısından, BHK'ya giren nemli-sıcak bh önce bir hava-hava ısı eşanjöründe ters yönde akan soğuk-kuru bh tarafın dan ön soğutmaya tabi tutulmaktadır. Büyük kapasiteli BHK'larda kullanılan soğutma kompresörlerinde kapasite kontrolü uygulanarak kısmi yüklerde enerji tasarrufu sağlanır. Orta kapasi telerde, BHK birden fazla soğutma dev resiyle düzenlenerek daha etkin bir enerji tasarrufu sağlamak mümkündür. Tüm soğutmalı BHK'larda bh sıcaklı ğının O °C 'nin altına düşmesi tehlike lidir. Bu durumda bh'dan ayrışan su karbuz (katı) halde olduğundan; boruları tıkar ve hava geçmez olur. İstek dışı oluŞekil 2.2. 8/ı çiğle11111e sıcaklığının; dolayısıyla soğutma sisteıııiııiıı kapasitesiııiıı, sıcak gaz baypas yolu ile kontrol edildiği, bir basıııçlı lıava kurııtucuııuıı şeması. Nemli basınçlı tıavaKurubasınçlı hava 1 . Hava/hava ısı ·eşanjörü (iç-içe borulu) 2. Soğutkan/hava ısı cşrınjörii (hava soğutucu) 3. Kondeıısat (su) ayırıcı 4. Soğutma kompresörü 5. Hava soğutmalı kondcnscr 6. Otomatik su (koııdeıısat) boşaltma 7. Basınçta çiğlenme sıcaklığını gösteren tcnnomctre 8. Kondenscr fan kontrol rölesi 9. Sıcak gaz baypas regülatörü 1 O. Soğutkan kurutucu (draycr) 11. Solcnoid valf(SV) 12. SV basınç kontrol prcssostatı Şekil 2.3. Sıcak soğııtkaıı gazı baypas ko11trollii BHK otomatik kontrol eleıııaıılan (soğutkanın genleşmesi, drayerdeıı soııra {ince bir çizgi ile gösterilen) kılcal boruda gerçekleşiyoı). şan böyle durumlarda enerji kesilerek sıcaklığın O ° C 'nin üzerine yükselme sini beklemek gerekir. Bu esnada çok gerekli olan kısımlara, nemli de olsa, basınçlı havanın gidebilmesi için kurutucu baypas vanası biraz açılır. Bu şekil de BHK geçişinin daha çabuk açılması sağlanır. BHK bağlantısının baypas vanalı yapılması bu bakımdan çok fay dalıdır. Bunun ötesinde tüm BHK'ların boru hattından kazara gelebilecek her büyüklükte katı maddelerle tıkanmalarını önlemek için girişlerine bh-pislik Rw
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=