<O o N ::ı E E � ' � "iii "ci, � , "' 'iii � . Jet Fanlı Kapalı Otopark Havalandırma Sistemi İnsan sağlığının koruması amacına yönelik olarak, araç egzozlarından atılan zehirli gazların, kapalı otoparklardan tahliye edilmesi zorunluluk teşkil etmektedir. Bu yazının amacı, otoparklarda karbonmonoksit tahliyesi ile ilgili temel prensiplerin yanı sıra duman tahliyesi ile ilgili olarak jet havalandırma yönetimi hakkında bilgiler vermektir. O tomobiller artık günlük yaşantımızın doğal bir parçası haline geldiler. Yaygınlaşan toplu taşımacılık sistemlerine rağmen günü müzde birçok kişi artık bir arabaya sahip. Bu nedenle de otoparklara olan ta lep özellikle büyükşehirlerde ve diğer büyük yerleşim birimlerinde her ge çen gün artıyor. Geleneksel açık otoparklar çok fazla yer kaplarken, her ge çen gün daha fazla insan, yaşadığı böl gede daha fazla park ve yeşil alan olmasını istiyor. Bir başka durum da park edilmiş araç ların iklim koşulları sebebiyle veya herhangi bir şekilde zarar görmesini ön lemeye yönelik olarak kapalı otopark ihtiyacı artmaktadır. Bu ihtiyacın karşı lanması amacına yönelik olarak da hem yer altında hem de yer üstünde her geçen gün daha fazla katlı otopark inşa edilmektedir. Ayrıca araçların eg zozları diğerlerinin yanı sıra karbon monoksit (CO) ve benzen gibi birta kım zehirli gazlar içermektedir. insan sağlığının korunması amacına yöne lik olarak bu gazların kapalı otoparklardan tahliye edilmesi zorunluluk teşkil etmektedir. Bu yazının ana amacı; otoparklarda CO tahliyesi ile ilgili prensipler hakkında ve duman tahliye ve kontrolü ile ilgili olarak kısa bilgiler vermektir. 1 . Havanın Taşınması Havalandırma, havanın taşınmasıdır. Havanın taşınabilmesi için bir kütlenin hareket ettirilmesi gerekir. 20°C'de havanın yoğunluğu yaklaşık1.2 kg/m3'tür. Bu nedenle 1O m 3'lük havanın hareket ettirilmesi 12 kg'lık bir kütlenin taşınma sına karşılık gelir. 86 -------------------+- Ö zg ii r Sarıfakıoğlıı / York Johnson Controls-Tıırkey Hava üç şekilde hareket ettirilebilir. En iyi bilinen yöntem, havayı ya 'emen' ya da 'iten' bir fan yardımıyla bir kanal içerisinde taşımaktır. Havanın ısıl farklılıkların sonucu dikey olarak hareket et tiği de iyi bilinen bir gerçektir. Üçüncü yöntem de jet havalandırma olarak bilinir ve hareket eden kütlenin bir "itme kuvvetine" tabi tutulduğunda hız değiştirmesi gerçeği üzerine kuru ludur. Fizikte bu fenomen "itme (Thrust)" olarak bilinir. Sürekli gerçekleş tirilen testler bazında jet havalandırma yöntemi optimize edilip otopark gü venlik sistemlerine entegre edilmiştir. Bu yazi jet havalandırma yönteminin sunduğu imkanlar hakkında bilgi ver mektedir. 2. Jet Havalandırma Sisteminin Prensipleri Geleneksel havalandırma sistemle rinde tüm hava fan ve kanallar vası tasıyla çekilir. Bu hem sağlanan temiz hava hem de tahliye edilen kullanılmış hava için geçerlidir. Basıncın düşme sinin önlenmesi amacına yönelik ola rak havanın akış hızı mümkün oldu ğunca düşük tutulur. Ancak bu, kanal ların nispeten geniş olması gerektiği anlamına gelir ve bu nedenle de büyük bir alan gerektirir. Jet havalandırma sisteminde ise fark lı bir yaklaşım kullanılmaktadır. Bu sistemde küçük bir miktar hava bir fan içine emilir ve sonrasında da yüksek hızda atılır. Atılan hava fanın önündeki havaya çarptığında onu ileri doğru iter ve aynı zamanda çevredeki havayı da çeker. Bu şekilde çevredeki tüm hava hareketlendirilir ve kanal kullanılma dan 20-40 metre gibi bir mesafeye ta şınır. Otoparkın bütünü bir hava kanalı görevi görür. Jet havalandırma siste minin ardındaki prensip küçük miktar da havanın (yanma ürünleri) roketi yukarı doğru itecek şekilde yüksek hızda atıldığı roketlerde kullanılanla aynıdır. Fan sağlam bir şekilde sabitlendiğin den, tüm enerji atılan havadan çevreye hız şeklinde taşınır. Hava ileri doğru sevk edilirken fan yerinde kalır. Sürükle menin bir sonucu olarak da hareket halindeki hava miktarı her zaman fandan geçen havanın miktarından oldukça bü yük olacaktır. Hareket halindeki havanın miktarı tesisin farklı kesitlerinde aynıdır. Sistem büyüklüğüne bağlı olarak belirli kesitlerde örneğin 1 m/s'lik bir hız elde edilebilir. Jet fanlarn büyüklüğü ve sayısı otoparkın büyüklüğü ile planına ve sistemin esas olarak CO tahliyesi için mi yoksa duman kontrolü için mi kullanılacağına bağlıdır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=