CD o o N � E E � -.. ·u; cunda oluşan iyonlar elektrolit üzerin den bir elektrottan diğerine aktarılır. Elektronlar ise elektrotlar arasındaki gerilim farkı ile bir dış devre üzerinden anottan katoda geçerler; böylece elektrik elde edilir. Katotta ise indir genme reaksiyonu sonucu su oluşur. Bir yakıt pilinden elde edilen gerilim (PEM tipi yakıt pili için yaklaşık 0.7 V) ve güç değerleri çok düşük olduğu için onlarca hatta yüzlerce yakıt pili bir birine seri ve paralel bağlanarak iste nilen gerilim ve güç değerleri elde edi lir. Yakıt pillerinin bu şekilde birbirine bağlanması ile oluşan yapıya "Yakıt Pili Modülü" adı verilir (Şekil 4). PEM Yakıt Pili Uygulamaları Yakıt pillerinin kullanım alanları, kulla nım amacına bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Evsel ve araç uygu lamaları nda genellikle PEMYP ve DMYP tercih edilirken, daha yüksek güç gereksinimi olan yerlerde EKYP ve KOYP'nin kullanımı söz konusu ol maktadır. Yakıt pili tasarımında değişiklik yapıl maksızın birkaç W'tan MW'a kadar güç (cep telefonlarında kullanılabilecek kadar az ve bir kente yetebilecek kadar çok) üretimi gerçekleştirilebilmek tedir. Bu nedenle, yakıt pilleri başta ulaşım araçları, taşınabilir cihazlar, evler ve kojenerasyon tesisleri olmak üzere askeri ve sivil amaçlı geniş bir Anot (-) Oksijen (0 2 ) Katot (+) Su Proton değişim membranı Şekil 3. PEM yakıt pilinin çalışına prensibi. --------- Polimer Elektrolit Membranlı Y.P. Elektron ....,. ➔ akışı "İ o i onları Anot Elektrolit Katot uygulama alanına sahiptir (Şekil 5). �� �- Ya_!:ı: pili ııı.:!_dülii. ______ __ ___ -- - j bir reaksiyonla üretilen elektron bir sonrakine bipolar plaka yardımıyla geçiyor ve kullanılıyor. Bu nedenle bipolar plakaların elektriksel ilet kenlikleri mümkün olduğunca yüksek olmalı. Bipolar plakalar aynı zaman da üzerlerindeki akış kanalları ile hidrojen ve oksijenin dağıtımını sağ lıyorlar. Bu özellikleri nedeniyle bipo lar plakalara yakıt pilinin ciğerleri denilebilir. Diğer taraftan yakıt pilinde kullanılan diğer bileşenler (elektrot, membran, membran elektrot ünite si) ise çok esnek malzemelerdir. Do layısıyla bipolar plakalar yakıt piline mukavemet sağlıyor. plakaların ısıtma ve soğutmada fonk siyonları da var. Bu nedenle ısı ak tarım katsayılarının çok yüksek ol ması gerekmektedir. Yakıt pilinde kullanılan membran larda sülfo grupları var. Zaman içeri sinde bu grupların uzaklaşmasıyla ortamın asitliliğinin artması söz ko nusu. Dolayısıyla bipolar plakaların asitliliğe karşı direnci olması lazım. kararlı kimyasallardan üretilmiş ol malıdır. Bizim şu anda yapmış olduğumuz bi polar plakalar; elektriksel iletkenlik, mukavemet, yoğunluk, korozyon, ka ralılık, hidrofobisite gibi özellikleriyle karşılaştırıldığında, diğer eşdeğerle riyle aynı hatta çok daha iyi özelliğe sahiptirler. Yakıt ve oksitleyici olarak beslenen Katalizörlerde dünyada genelde pla- hidrojen ve oksijen gazlarının doğ- tin kullanılıyor. Biz maliyeti düşürrudan bir biri ile karışmaması ge- meye yönelik olarak, platinin alter- rekli. Bu nedenle bipolar plakaların natifi olabilecek malzemeler düşüngaz geçirgenliklerinin de düşük ol- dük. Platinin yanında diğer metalleri ması gerekli. Diğer taraftan yan ürün de kullanarak, farklı çalışmalar yapYakıt pilinde gerçekleşen reaksiyonla olarak oluşan suyun bipolar plakanın tık. Dolayısıyla bu yaptığımız çalış- ısı açığa çıkıyor. Yakıt pilindeki bu ısıyı katot bölümünde akış kanallarını tı- malarda geldiğimiz nokta itibariyle, uzaklaştıramazsanız hem o ısıyı kul- kamaması ve zaman içinde katalizör platinle ulaşılan performans değerle- lanamazsınız, hem de belli bir sıcak- ve membrana zarar verecek kimya- rine kendi seçmiş ve üretmiş olduğulıktan sonra yakıt pilinde kullanılan salları ortama bırakmaması gerekli. muz katalizörlerle ulaşabildik. Dola- bileşenler zarar görür ve kullanıla- Dolayısıyla bipolar plakalar hem hid- yısıyla sadece bu bile projemizde maz hale gelir. Dolayısıyla bipolar rofob özelliğe sahip olmalı, hem de elde edilmiş çok ciddi bir kazançtır. ------------------------------- ---- ➔ 44 �
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=