<O o o "' N ::, E E � ... "' ... "'rn oksijen teminini azaltır. Takriben BOi bertaraf verimliliği düşer ve sıkıntı ve rici kokular üretir. Atık su içindeki sülfat konsantrasyonu 500 mg/lt aştığı zaman bu problem genel olarak meydana gelir. Sülfür konsantrasyonu oluşumu aşağıdaki denklemle tahmin edilebilir. S s"ı =(0,00011 W Q +0,00166 T+0,0553)504 ., Burada;S 5-2 : Havuzdaki sülfür konsantras- yonu (mg/lt). S5M 2 : Giriş atık suyundaki sülfat kon santrasyonu (mg/lt). W0 : Nihai BOi gerçek yükü (lb BOi/ ac/day). T : Havuzda bekleme süresi (gün). 9.Fakültatif Havuz Boyutlandırılması Fakültatif havuz dizayn edilirken o böl genin en soğuk olduğu ayın, günlük sıcaklık ortalaması ile aylık ortalama hava sıcaklığı değeri göz önüne alınır. Havuz yüzeyinde suyun buharlaşması hesaba alınmalıdır. Planlanan arıtma tesisine gelecek atık su debisi tespit edilmelidir. Mevcut atık suyun BOi de ğeri belirlenmelidir. Fakültatif havuzlar, yüzeysel BOi yükü, A5 , esas alınarak düzenleme tavsiye edilir ()_.=kg/ha.d); As = 10 * Li * QIAJ Burada; Ay: Fakültative havuz alanı, m 2, Li Atıksuyun BOi değeri, mg/lt (kg/m 3), Q: Debi, m 3/gün. >.. için verilen dizayn değeri, sıcaklıkla (T. °C) ile artar. \ ile sıcaklık (°C) arasındaki ilişki ilk olarak, Mc Garry ve Pes Cod tarafından verilmiştir. :ı... değeri fakültatif havuzlara uygulanan maksimum değerdir. Yeterli olmayan bu ilişki; As = 60(1.099) T dır. Artur bu denklemi düzenleyerek; As = 20 T - 60 denklemini geliştirdi. Daha uygun global dizayn denklemi, Mara (1987) tarafından geliştirildi. ils =350(!. /07 - 0.002T) T-25 134 Burada: T, sıcaklıktır (°C), (T=8-25 °C içindir). Fransa'da 10 °C ve altı için "'.°i 100 kg/ha gün alınmaktadır. Fransa kişi başına 5 m2 yüzey alanında bu de ğer Mara ve Pearson (1987) tarafından yorumlandı. Ve "'.°i 100 kg/ha gün ola rak alındı. Yani bir kişinin bir günde 50 gr BOi üreteceği (50 gr/kişi /5 m2/kişi) kabul edilirse buna göre 100 kg/ha/ gün elde edilir. Verilen değer Fransa'daki en soğuk ayın ortalama sıcak lığıdır. Buna göre değer 83 kg/ha gün olmaktadır. Denklem 1 kullanılarak çeşitli sıcak lıklar için hesaplanan yüzey yükü BOi değeri Tablo S'te verilmiştir. Daha ön ce verilen denklemlere göre Fakültatif havuzlarda yüzeysel BOi yükünde de ğişim Şekil 6'da grafik halinde veril miştir. Şekil 6'da da görüldüğü gibi bölgede kış aylarına ait sıcaklık yüksek ise yü zeysel BOi yükü oranı 400 kg BOi/ ha.gün gibi yüksek değerlerde alınabilir. Bu da bölgede daha az alan demektir. \ hesaplandıktan sonra daha sonra ki kademe hidrolik bekleme süresinin hesaplanmasıdır. Hidrolik bekleme süresi ; 0 f = AJD/Q ın den hesaplanabilir. Burada, D: Havuz derinliği,m. (genel olarak 1,5m alınabilir). Qm: Ortalama debi, m3/gün. Ortalama debi, ham atık su ile arıtıl mış atık suyu debisi (Q; ve Q 0 ) ortalasoo.------,.-----,--�---. □ ,\. =350(/. /07-0.002Tf25 ,;::, ctı.ı::: ◊ \ =60(1.091) � 400 + - \=20T-60 ,<;,, ,;::, 3 200 >- N ,;::, o 10 Sıcaklık, T ( °C) 20 30 Şekil 6. Bölgesel sıcaklığa bağlı olarak üze sel BOi iikiindeki de- ; im. masından buharlaşma ve sızıntı ile su kabı da hesaba katılarak bulunan değerdir. Buna göre yukarıdaki denklem yeni den düzenlenerek, 0 f = A /Dl[ ½ (Qi + Qe)] denklemi elde edilir. Sızıntı suyu miktarı ihmal edilirse, elde edilir. Qe = Q; 0.001.e.A f Burada, e: net buharlanma hızı, mm/gün. Böylece denklem yeniden düzenlene cek olursa; 0 f = 2A f D/(2Q i - 0. 001.e.A f) denklemi elde edilir. Sıcaklık 20°C'nin altında olduğu zaman minimum 5 günlük e r değeri, 20 °C'nin üzerinde ise 4 gün benimsenmelidir. Bu süre hidrolik kısa devreyi minimize etmek ve alglerin çoğalması için yeter li süreyi sağlamak için gereklidir. Fakültatif havuzlarda (filtre edilmemiş arıtılmış suda) BOl'nin %70-80 oranın da bertaraf edildiği kabul edilir. Eğer arıtılmış su içindeki algler bertaraf edilirse BOi %90 giderilir. 1 O. Fakültatif Havuzlar İçin Yer Seçimi Fakültatif havuzlar için seçilen yerlerde toprağın geçirimsiz ve yoğun olması is tenir. Killi ve siltli araziler idealdir. Tesisin 200 metre (ideali 500 metre) yakı nında yerleşim olmaması istenir. Mümkünse bu tesisler yerleşim, kara yolları ve diğer, halka ait yerlere, hakim Tablo 5. Çeşitli Sıcaklıklarda FakültatifHavuzlarda Müsaade Edilen Yüzey BOi Yükü Değerleri (Denklem x yardımı ile hesaplanmıştır) T ı.. T ı.. (OC) (kg/ha.gün) ( °C) (kg/ha.gün) 8 80 17 199 9 89 18 217 10 100 19 235 11 1 12 20 253 12 124 21 272 13 137 22 291 14 152 23 311 15 167 25 331 16 183 25 350 �
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=