G o N E • E N E R J 1 B 1 CD oo E D E � ,-.. B y V) B ·.; 1 ·e ... ·.; � Doç. Dr. Hasan Hüseyin ÖZTÜRK/Çukurova Üniversitesi 1988 yılında Çukurova Üniversitesi (Ç. Ü.) Zi raat Fakültesi Tarımsal Mekanizasyon mii'nden mezun oldu. 1988-199/ y B ı öllaliirı arasında Ç. Ü. Fen bilimleri Enslitiisii Ta rım Makineleri Anabiliın Dalı bünyesinde yüksek lisans yaptı. 1997 yılında ise ayııı yerde dokıorasıııı ıaıııamladı ve 2005 yı lına kadar Yardımcı Doçent olarak görev yaptı. Öztiirk halen, Ç. Ü. Fen Bilimleri Ensıitiisii Tarım Makineleri Anabi/im Dalı' nda Doçent unvaıııyla çalışıııalarıııı s diirıııektediı: Öz/ürk ayııı zamanda, Çukiiur rova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Vakfı (ÇÜZİVAK), Tarımsal Mekanizasyon ve Eneıji Vakfı (TEMAV), Çukurova Üniversi tesi Öğretim Elemanları Demeği (ÖED) ve Temiz Eneıji Vakfı {TEV) iiyesidiı: ÖZET Ortam iklimlendirme gibi düşiik sıcaklıktaki uygulamalar için ısı depolamada, termokimyasal ısı depolama sistemlerinin, duyulur ve gizli ısı depolayan sistemlerden önemli üstünlükleri vardıı: Terıııokimyasal yöntemle ısı depolamada, ortam koşullarında fazla miktarda ısı depo/anabiliı: Bazı kimyasal maddelerin maliyeti çok düşük olduğundan, bu yöntemle ısı depolama maliyet açısından da dalıcı ekonomik olabiliı: Bu çalışmada; terıııokimyasal yöntemle ısı depolama sistemlerinin tasarımı, sistem tasarımında önemli termodinamik özel/ikleı; güneş enerjisinin fermokiınyasal yöntemle depolanmasında yararlanılabilecek tepkimelerin özellikleri, kimyasal ısı pompası uygıı/aıııa/arı ve terıııokiıııyasal ısı depolama yönteminin uygulanabilirliği incelenıııiştiı: Anahtar Kelimeler: Güneş eneıjisi, termokimyasal ısı depolama. 108 ... Güneş Eneriisinin Termokimyasal Yöntemle Depolanması 1. Giriş lsı enerjisi kimyasal enerjiye dönüşt rülerek uzun süre depolanabilir. Te ü r mokimyasal ısı depolama yönt de, ekzotermik olarak tepkimeyeegmirienş b i il k etn e , i kti evresyi na i rd at eh pa kf iamz leal ekri msyüarseasl i bn icl ee , pk ioml ayma saa ls ibs ateğml ai rndi na öı smı rdüe pp roel na sn iı pr . oDl ea rak sınırsızdır. Kimyasal bağların t sinir olarak ayrışma ve birleşmesi e s r ı s ra a s l ıtnedpak, iıms ıedl eerğ egrei ryçüekksl eeşkt oi ğl iannd keinm, yı as ı depolama kapasit sektir. Termokimyaseasli ygöennteeml l ilkel eı s ıy düek polamada, ortam koşullarında fazla y m a i s k a t a l r m d a a d ı s d ı e l d e e r p i n o l m a n a a liy b e iltiri . çBoakzdı ükşi mü k olduğundan, bu yöntemle ısı depolama maliyet açısından da daha ekonomik olabilir. Termokimyasal ısı depolamada; t kimeye giren bir AB kimyasal ma e d pdesi yüksek sıcaklıktaki ortamdan ısı (Q) alarak, AB+Q �A+B şeklindeki tersinir bir tepkimeyle A ve Bambailceışyelanlyearirnaerlaanyırlıalıcr.alksı depolama tepkimenin a1 ş) aTğeıpdkaikmi eiki özelliği çok önemlidir: tersinir olmalıdır. 2) Yan tepkimeler oluşmamalıdır. Ort lıkt da, a akmi ui kyl gi mu ll ea nmdai rl amr ei çgi ni b iı sdı üdşeüpkosl aı cma ak t te m l eerri mn i no kdi mu yyualsuar l vıes ı gdizelpi oı slıa ms iast e s m islerinden önemli üstünlükleri vardır [1]. t lsı ortam sıcaklığında depolanabilir. Bu nedenle, ısı deposunun yalıtımı önemli bir sorun oluşturmaz. t lsı toplama ünitesi olarak özel t far olmaksızın ortamdan ısı kaz o a p n l ı a la çbildiğinden, sist li oranda azaltıleambiilnir.maliyeti önemt lIesıridseapboilta ms ıac avkel ıgketar i sk üa zr daün rmüal eibşillei rm. t p B a el s ir i ltiebsiir yhüakcsime kiçti i r n . ısı depolama katt DUzepunol asnüaren iıçsıinkoıslaı ydebpiroşleaknialdbeilir. t nabilir. aşıt üTer üpnk,i mg ee nseol lni kul en dkaa yoı pl u şoalunş mk i amkysaı zs aı nl soğuk olarak depolanabilir. Termokimyasal yöntemle ısı depolama üç gurupta incelenebilir: 1 ) Tersinir kimyasal tepkimeler, 23 )) TKei mr myoaksiaml yıassı apl oı smı pbao sr uı ,s u i l e ı s ı d e polama. 2. Tersinir Kimyasal Tepkimelerle lsı Depolama Kimyasal bağların t rışması ve tekrar bierlresşinmireosilasrıarkasaıyngd ea r, çeenk el er jşi i dr . eBğue rni eydüeknsl ee k, koi lma yn ai sş al el m l e r t kimelerle ısı depolama kapasitesi g ep e nellikle yüksektir. Bu yönt polamada; endotermik olaermakleısısı ıadlaen bir tepkime kullanılarak depolanan ısı, ekzotermik olarak geri kazanılır. Ende/ekzotermik tepkimeler, kapalı bir çevrimde tekrarlanır. Isı depolama sırasında t ren ürünler, ekzotermik te ep pk ikmi me ei lyee t e g p i kime ürünlerine ayrışır (Şekil 1 tam sı�aklığında depolanan tep).kiOmre ürünleri, karışt zör kullanıldığınıdrıaldıısğııgndeari kvaezyaanıklaabtailliir. Tepkimeye Giren lsı Depolama Tepkime Ürünleri Maddeler Egzotermik Tepkime - Tepkimeye Giren lsı Geri Kazanma Ortam Sıcaklığında Maddeler Egzotermik Tepkime Korunum Şekil 1. Tersinir tepkimelerle ısı depolama ilkesi.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=