CD o o N C f! ·;; "' :c Tak-Çalıştır mı, Yoksa Karıştır-Birleştir mi? B üyük bir olasılıkla sıklıkla asansör kullanmaktasınız. O zaman, hangi kata çıkacağınızı asansöre bildirebilmek için kullanılan tuşlardan oluşan kumandayı hemen hatırlayacaksınız. Siz daha asansörün nasıl çalıştığını düşünmeye başlamadan, asansörün kapısı kapanmış ve asansör hareket etmiş olmaktadır. Asansör · istediğiniz kata ulaştığında da kapılar otomatik olarak açılmakta ve yine duvardaki gösterge de hangi kata ulaştığınızı göstermektedir. Kapılar açılmış, siz de dışarıya çıkmışsınızdır. Asansör de kendisinden istenen görevi başarıyla tamamlamış ve bir sonraki görevine doğru hızla ilerlemiştir. Elbette bir yerlerde bulunan kumanda sistemi sayesinde her şeyin yolunda gitmesi sağlanmıştır. Ayrıca hayati derecede önem taşıyan bu kumanda donanımı, asansör üreticisi firma tarafından tesis edilmiş olmalıdır. Firma, kumanda donanımını bir başka firmadan almayı aklına bile getirmemiştir. Asansör üreticisi firma, asansörün her seferinde güvenli bir şekilde çalışmasını istediğinden bu işin tüm sorumluluğunu da üstlenmiş olmalıdır. Doğal olarak, hiç kimse asansördeki kumanda donanımın neden fabrika tarafından tesis edildiğini sormamaktadır (Resim 1). Klima Santrallerinde Durum Farklı Elektrik ve ısıtma alanındaki danışmanlar için klima cihazlarında kullanılan kumanda ve düzenlemeye yö82 nelik donanımların tasarımı, mekanik havalandırma gibi bir uygulama devreye girdiğinden beri zorlu bir göreve dönüşmüştür. Ayrıca istenilen alanda işleyen bir sistem yaratabilmek için çeşitli sistem bileşenini bir araya getirerek bağlamaya çalışmak da pek çok elektrik teknisyeninin saçlarına aklar düşmesine neden olmuştur. Her tesisat kendine özgü koşullara sahiptir ve bu özgün tesisatı ilk kez çalıştıran kişi de memnuniyetsizliğin tadını o anda almayı başarır. En kötüsü de, sis-. tem beklenildiği gibi çalışmadığında, sorumluluğu kimin üstlenmesi gerektiğine karar vermektir. Kumanda donanımı üreticisi olan firma, kendi işini olması gerektiği gibi başarıyla gerçekleştirdiğini söyleyecek, elektrikçi de kendisine verilen kablolama şemalarına uygun olarak gerekli kabloları çektiğini belirtecek, havalandırma cihazını getiren firma da kumanda donanımıyla kendilerinin alakaları olmadığını söyleyecektir. Acaba sorun havalandırma tesisatını kuran firmada mıdır? Herkes suçu başkasına atar, hiç kimse sorumluluğu üstlenmez, ama müşteri herkesin ortasında istemediği sorunlarla baş başa kalır! Artık Zaman Değişti! 1970'Ierde lsveç'te Kvanum kentindeki PM-LUFT firması, piyasada kendi türünün ilki olarak kumanda ve regülasyon ekipmanları fabrikada tesis edilen bir klima santrali üretti. Bu sayede, "entegre otomasyonlu sistemlere" doğru ilk adım da atılmış oldu. Aradan 30 yıl geçti ve elbette köprülerin altından çok sular aktı, ancak atılan bu adımın gerçekten doğru yönde atılmış bir adım olduğu artık anlaşıldı. 1990'Iarın ortasında aynı şirket "hepsi-bir-arada" GOLD birimler üretmeye başladı ve bu ürünler sektörde bir tür karşılaştırmalı değerlendirme noktasına dönüştü. Kompak!, bilgisayar ile kumanda edilen, otomatik kontrol donanımları sayesinde, klima santrallerinin üretimi üretim hattında gerçekleştirilebiliyordu. Basit bir el kumandası sayesinde; ayarlar değiştirebiliyor, istenilen özellikler seçilebiliyor, cihaz çalıştırılabiliyor veya durdurulabiliyordu. Elle kumanda edilen terminal aynı zamanda alarm paneli olarak da işlevini sürdürüyordu (Resim 2). Hepsinden daha da önemlisi, klima santrallerinden gerçekten anlayanların artık son işlev için de sorumluluk üstlenebilecek olmalarıydı. Artık üründeki özellikler hiç kimsenin daha önce aklına gelmediği şekliyle çalışabilecek, müşterinin hem tasarruf etmesine hem de hava kalitesi, sıcaklık seviyesi ve gürültü düzeyi olarak daha iyi bir iç mekan iklimi yaratmasına yardımcı olacaktı. Kendi alanlarında çığır açan bu ürünleri doğal olarak pek çok taklit ürün takip edince, küçük ve orta çaplı klima santrali üretiminde entegre kumanda ve regülasyon donanımı kullanımı artmaya başladı. Her ne kadar şaşırtıcı olsa da, hala birçok alanda medası-§eçmiş fikriA-kullanıldığını da görebiliyoruz (Resim 3). İlk Başta Çok İtiraz Geldi Klima santrallerine standartlaşmış kumanda donanımlarının entegre edilmesi düşüncesi, pek çok alandan eleş-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=