yatırımcı, müşavir, üretici, uygulayıcı, malzeme tedarikçi firmalar ile işletmecilerin bu anlamda sayılamayacak eksik ve kusurlu uygulamaları bulunmaktadır. Çevre etkinlikleri ve enerji yönetimi ile gündeme gelen enerji sorunlarımız, yakın bir zamanda yangın, deprem, hijyen, sağlık gibi ihtisası gerektirecek, enerji verim liliğine yönelik Enerji Mühendisliği hizmetleri gündeme gelecektir. Enerji mühendisliğinin en yararlı yönü, mevcut yapılarda enerji giderlerini azaltıcı ve verimliliği artırıcı hizmetleri sayılır. Bir yapının enerji giderlerini % 50 nispetinde azaltan çabalar sonucu yatırımı iki veya üç yılda amorti eden hizmet, hangi disiplin dalı tarafından yapılırsa yapılsın profesyonel bir uzmanlık hizmetidir. Bu yönleriyle ülkemizin profesyonel mühendislere ihtiyacı bulunmakta, uygulamaya yönelik yapı standartları ile yapı kodlarını hazırlamamız gerekmektedir. ► Meslek Tanımları, Görev ve Yetkiler Önümüzdeki yıllarda üniversite diplomalarında artık devlet güvencesindeki meslekler mimar, mühendis olarak yazılmayacak; diplomalarda okunan üniversite ile bölümü yazılıp aldığı dersler, kredileri, lisans üstü eğitimi ve doktora konuları belirlenecektir. Bu yöntem, bilgi toplumlarına hitabeden bir belge niteliğini taşımakta, diplomanın bir mesleki uygulama için yeterli olmadığını belirtmektedir. Diğer bir deyim ile üniversiteler; mesleki konularda eğitim görmüş, mesleği icra etmeye namzet gençlere eğitim belgesi vermekte, bu meslekler için üniversitelerdeki temel eğitimi zorunlu görmektedir. Bu durum 1993 yılında TESKON Kongresi'nde gündeme getirdiğ i miz Profesyonel Mühendisliği gündeme getirmektedir. Adına ister profesyonellik, istenirse yetkinlik veya uzmanlık anlamında ne denirse denilsin, mühendislikte 'profesyonellik' kişinin hizmeti yapabilirliğini gösteren imza yetkisi ve sorumluluk belgesidir. Mühendislikte profesyoneller, tıpta ihtisas uzmanları , hukukta stajerliğini tamamlamış hukukçular gibi kendi sorumluluklarında üretici mühendis, mimar olarak hizmet verebilmekte, bu yetkiyi kazanamayanlar ilgilendikleri alanlarda konularında kurum, kuruluş ve şirketlerde ara teknik eleman olarak çalışabilmektedirler. Böylece akredite olmuş yüksek eğitim kurumları üniversiteler; meslek diploması değil, meslekte çalışacak namzetlere eğitim verdiklerini konu başlıklarıyla deklere etmekte, eğitim amaçlı mesleğe yönelik kaynakları gösterdiklerini, temel bilgileri verdiklerini, hedeflerini belirledikleri üniversite diploması ile belgelemektedir. Üniversite eğitimi uygulamada mesleğe yönelim, meslek içi eğitim ve uzmanlık için zorunlu temel bir eğitim sayılmalıd ı r. Hizmet sektöründe mesleğin icrasına hak kazanmak için, insanın kendi eğitimine katkıda bulunması, mesleki eğitim ve seminerlere katıl ması , usta çırak ilişkisi ile deneyim kazanması, bağımsız kurulların sınavlarında başarılı olmak suretiyle profesyonel mühendislik imza yetkisini kazanması gerekir. Ayrıca bu yetki başarılara dayalı yapabilirlik, sorumluluk sigortasını gerektirir. Kişinin uzmanlığı ise hizmetlerinde kazandığı başarı ile ortaya çıkar, tüketicinin hizmet talebi ile değerlenebi l ir. Amerika ve Kanada'da geçerli bu işlem, benzer sorumluluk çerçevesinde AB ülkelerinde de uygulanmakta, uzmanlara sorumluluk garantisi, sigorta, bağımsız kurumlar, meslek odaları ihtisas dernekleri güvencesinde verilmektedir. Daha önceki yayınlarımızda da belirttiğimiz üzere, bu tür garanti ve belge kamu kurum ları , üniversiteler, meslek odaları veya sivil toplum kuruluşları tarafından devlet yasalarının ve yönetmeliklerinin verdiği yetki ile bir çırpıda verilmemelidir. Sistemin oturması için en az 5-1 O seneye ihtiyaç duyulmalıdır. Amerika profesyonellik uygulamasını gündeme getirdiğinde hizmeti icra eden mühendisleri işin 'God Father' ları kabul ederek bir süre tanımış, onların kendi içlerinde kurumsallaşarak profesyonelliği bütün sorumluluk ve vecibeleri ile yürürlüğe koymasını zorunlu kılmıştır. Bu süre on beş-yirmi yıl almış ve sonuçta uygulanabilmiştir. Bugün Amerika'da herkes vecibelerini yerine getirerek mesleğinde profesyonel olabilir. Teknik sorumluluk sigortasıyla hizmeti yapabilir. Sorumluluk nedeniyle hata ve kusurlarını sigortasıyla öder. Şayet konu sunda uzman değilse, sigortalı olamayacağından işe talip olamaz ve hizmeti yapamaz. Ayrıca sigorta primleri nedeniyle her profesyonel uzman olmadığı konulara talip olamaz. Dikkat edilecek çok önemli bir husus, meslek dip loma l arında meslek adı yazı lmadığı durumda devletin, siyasi otoritenin, üniversitelerin, anayasal kuru l uşların, meslek odaları birlik, dernek ve sigorta şirketlerinin yaklaşımı olmaktadır. Hiç bir kurum, kuruluş ve üniversite bu tür bir diplomayı vermeye tevessül etmemeli, yetki ve görev için iştahı kabarmamalıdır. Bu tür belge eğitim, seminer ve kursla verilemez. Mesleki alanda çalıştığı süre ile değerlendirilemez. Harç, vize ve benzeri ödemelerle elde edilemez. Dolayısıyla ülkemizde uygulanan halen bir değeri olmayan uzmanlık belgesi, yanlış bir uygulamadı r. Çok dikkatli olmal ı , sorumluluk tesis edilmeli, hata, kusur ve eksiklerin vecibesi, cezası ve sigortası olmalıdır. Aksi takdirde on-on iki seneyi doldurmuş, uzmanlık belgesi almış, bedelini ödemiş, yetkinlik belgesine sahip binlerce mühendis ve mimarın hizmette yetersiz olduğu,· hiç bir üretim garantisi bulunmadığı , AB şartlarında apaçık görülecektir. ► Gene 'Yangın Yönetmeliği' Uygulamaları Meslek Odamız, 26.07.2002 gün 24827 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik gereği mekanik tesisat uzmanlık kapsamında olan yangın tesisat uzmanlığı, nedeniyle 19 Temmuz 2003 tarih ve 15173 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan TMMOB Makina Mühendisleri Odası Mekanik Tesisat Hizmetleri Uzmanlık ve Belgelendirme Yönetmeliği'nde değişiklik yapılmasına gerek duyulmakta, Yangın Tesisatı hizmetini ayrı bir uzmanlık alanı olarak belirlemektedir. Bu amaçla TMMOB Makina Mühendisleri Odası Ankara Şubesi 23.05.2006 gün 250/1264 sayı lı duyuru ile 19 Temmuz 2003 tarihinden önce Mekanik Tesisat Uzman Mühendis Belgesi'ne 'sıhhi tesisat, ısıtma tesisatı ve ısı yal ıtım yetkilerini içeren' sahip üyelerimizin kazanılmış hak olarak 2 Haziran 19 "' o o N C ~ ·;::; "' :ı:: .;, N ~ ;;. "' en
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=