rine göre avantajları ve dezavantajları olsa da aslında yöntemin seçimi solventin yap ısına, solventin kimyasal ve fizikokimyasal özelliklerine, içerdiği safsızlıklara ve geri kazan ılan solventin kalitesine bağl ıdır. Endüstrilerde en çok geri kazanılan solventler şunlard ı r: Aseton, Dimetil formamid, Etanol, Metanol, İzopropanol , Monoetilen glikol, Metil etil keton, n-metil-2-prolidon, Tetrahidrofuran , Toluen, Ksilen, Etil asetat. Solvent geri kazanımı nedeniyle büyük tasarruflar yapan firmalardan ikisini örnek başarı öyküsü olarak vermek yerinde olur. Bu firmalardan biri olan Kanada'l ı ECI Medical Technologies (http:// www.ecimedical.com) şirketi, medikal endüstrisi için lateks içermeyen termoplastik cerrahi eldivenler üretmektedir. Üretim sırasında organik solvent kullanı lmasının maliyetli olduğu fark edilmiş, fakat solvent kullanımından vazgeçilemeyeceği anlaşılmıştır. Bu nedenle üretim aşamasında harcanılan solventin geri kazanılması hedeflenmiş ve yeni prosesler eklenerek kullanılan solventin %99'u geri kazanılmıştır. Yapılan eklemeyle; t hammadde maliyeti, t atık bertarafı maliyeti, t çevreye verilen tahribat azalmıştır. Geri kazanım prosesi, solvent ile yüklü olan havanın kurutucudan ı çıkarak aktif karbon yatağından geçmesiyle başlar. Adsorban (aktif karbon) doygunluğa ulaştığı zaman ünite ayrılır ve yataktan buhar geçirilerek solventin gaz fazına geçmesi sağlanır. Gaz fazında bulunan solvent ile buhar kondense edilir. Sıvı faz, su ve solvent olarak ayrılır. Geri kazanılmış olan solvent, taze solvent ile karıştırılarak tekrar üretimde kullanılır. Diğer bir başarı öyküsünün mimarı olan Kuzey Amerikalı King Metal Fabricators firması, metal ürünler üretmektedir ve metal kaplama yapmaktadır. İşletme, en son teknoloji ile gel iştirilmiş distilasyon ünitesi kullanarak tüm temizleme solventlerini geri kazanıp üretime geri döndürmektedir. Geri kazanım sayesinde satın alınan ham solventte %95 azalma görülmüştür. Bu sayede işletmenin yılda yaklaşık 16.000 Dolar tasarruf ettiği hesaplanmıştır. Solvent geri kazanımının önemi ve işletmeye sağladığı yararları sadece iki başarı öyküsü ile örneklendirmek yeterli olmasa da aslında birçok firma kendi maliyetlerini azaltma adına solvent kullanımında minimizasyona, solvent değişikliğine ve solvent geri kazanımına gitmektedir. Solvent kullanımının sağlık üzerindeki etkileri, artan petrol fiyatları ve ülkelerin ekonomilerinin birbirine bağımlı olması göz önüne alın ı rsa, bu konunun ileride de araştırmaya açık olacağı söylenebilir. [tJ 209 "' o o N C ~ ·;:ı "' ::c "' N ..... ;;. "' (/) -"' ., 'iii ~
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=