kaynağı olarak gelişmektedir. Kent sel alanda, su temini amaçlı olarak oluşturulan baraj gölleri arasında iki önemli örnek istanbul'da bulun maktadır. Her ikisi de İstanbul'un Anadolu yakasında kurulmuş olan Ömerli ve Elmalı tesisleridir. Elma1 ı Bendi, Cumhuriyet öncesi dö nemde kurulmuş ve yüzyıla yakın süredir Anadolu yakasının kullan ma suyu gereksinimini sağlamak tadır. Ömerli Barajı'nın temeli ise 1969 yılında atılmıştır ve baraj 30 yıla yakın süredir önemli bir gerek sinimi karşılamaya devam etmek tedir. Ancak her iki su havzası da son 30-35 yılda yoğun bir yerleşim baskısı altında kalmıştır. Elmalı Bendi su havzasının güney, gü neydoğu yamaçları Ümraniye il çesi tarafından beton ile kaplan mıştır. Evsel atık suların yarattığı kirlilik, suyun kalitesini bozmakta dır. Son 10 yılda alınan önlemler ancak çıkış suyunun iyileştiril mesi yönünde olmaktadır. Havza nın boşaltılması olanaksız görün mektedir. Ömerli Barajı su toplama havzası da güneyden başlayarak konut ve sanayi tesisleriyle işgal edilmiştir. Su toplama havzasının doğal özellikleri bozulmuştur. Hav zaya düşen yağışlar, konut ve sa nayi kuruluşlarının yarattığı evsel ve endüstriyel kirlilik ile birleşerek göle inmektedir. Ayrıca sürekli ka zıların yarattığı toprak erozyonu, gölün ekonomik kullanım süresini kısaltmaktadır. Küçükçekmece Gölü de aynı sorunları yaşamakta dır. Bu tür örneklere Anadolu'nun birçok yerinde rastlanabilir. Ancak kentleşmenin yoğun olarak görül düğü yerlerde bu sorunların boyu tu daha büyüktür. Kocaeli'de ku rulan ve yöre için önemli bir su kaynağı olan Yuvacık Barajı'nın bu sorunları yaşamaması için şimdi den köklü önlemleri almak ve gecikmemek gerekmektedir. Sonuç ve Öneriler Türkiye, artan nüfusu, yayılan ve yoğunlaşan kentleri, gelişen tarım ve sanayi sektörleri nedeniyle su tüketimi giderek artan bir ülkedir. Kişi başına düşen su miktarı "az" ülkeler gurubunda yer almaktadır. Yaz aylarındaki yüksek sıcaklık bu harlaşma ve terlemeyi (Evapotran spirasyon) artırmaktadır. Dağıtım sistemlerinde su kayıpları vardır. Su havzalarından orman ve doğal bitki örtüsü büyük oranda zarar görmüştür ve bu durum sürmek- � tedir. İnsan baskısı ile orman alan ları daraltılmakta, olan yerlerde ormanın yoğunluğu azaltılmakta dır. Bunun bir sonucu olarak, çıplak laşan yamaçlarda erozyon başla makta, kayaların görüldüğü yamaç lar ortaya çıkmaktadır. Bu yüzey lere düşen yağışlar, hiçbir engele takılmadan, tutulamadan hızla yüzeysel akışa geçmektedir. Özel likle ilkbaharda taşkın ve sel bas kınlarının yarattığı doğal afetler, ne yazık ki sıradan olaylar duru muna gelmiştir. Orta Anadolu'da birçok yerde, yeraltı su tablosu nun düştüğüne ilişkin bilgiler gel mektedir. Bu durumda, sorunların çok iyi saptanması, su kaynakla rının korunması verimli kullanımı, sürdürülebilir su kullanım politi kalarının uygulanması gibi konu ların üzerinde önemle durulma lıdır. Özellikle su havzalarında, doğa kıyımı ve yerleşimin önüne geçilmeli, su kaynaklarının her türlü kirlenmeye karşı korunması, su taşıyan yeraltı borularındaki ka çakların önlenmesi gerekmekte dir. Çok çarpıcı bir gerçeğin bir kez daha vurgulanmasında yarar oldu ğuna inanıyoruz. Türkiye artık fert başına düşen su miktarı bakımın dan su yoksulu olma yolundadır. Nüfusu 70 milyon olarak kabul edersek, şu anda fert başına dü şen su miktarı 1600 m3/fert/yıl do layındadır. 80 milyon olduğunda bu rakam 1400'e, 100 milyon oldu ğunda 11 00'e inecektir. 1000 it. çok az sınırını çizdiğimize göre Türki ye artık su yoksulu ülkeler arasın dadır. Birey Başına Düşen Su Miktarına Göre Dei1erleııdirme 1.000 m3/fert/yıl altında Çok az 1.500- 1 5000 m 3/fert/yıl arasında Az 5 000- 1 1 O.OOO m3/fert/yıl arasında Orta 10.000 m3/fert/yıl üzerinde Yüksek 1.500 m 3/fert/yıl 1Sınır değer Kaynaklar I. Ayberk, S. 2002. Çevre Kirliliği ve Koııırol Yöıııemleri Ders Kitabı, Kocaeli Üııiversitesi, Yayııı ııo 26, İzmit. 2. Çe/ikka/e, S. 2005. Türkiye Su Sıı·esiııde, cwıı/ıııriyet 15 Ocak 2005, İsıanbııl Devlet Sıı İşleri Genel Miidiirlıiğii (DSİ), 2005. wıvw. dsi.gov. tı: 3. Holliday, F., 1995. The Cost of C/eaıı Wateı; Aııııııal Report, The Macaııly Jııstitııte, Aberdeeıı (UK). � >, .. en 4. Yakıııdoğu Üniversitesi I996. Akdeniz Sıı "iii Sarımları Simp. Kapaııış Bildirgesi KKTC ·e Kadıoğlıı, M., 2004. Türkiye için İklim Değişi- � mi Seııaıyoları, wwıv.isıanbıı/.com/dergi.'it) ]ı . iii 227 � . .1 TEKNİK ARITMA 8 GE Water Technologies AUTOTROL DESAL PURTREX Milhendlsllk&M09avlrllk Hlzm. Taahhüt Tlc. ve San. Ltd. Ştl . Necatibey Cad. No:91 Karaköy-l st. Tel : +90 212 245 88 80 Fax : +90 212 245 88 81 www . tekn I kar l tma. co m. tr e-mail: info@teknikaritma. com.tr
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=