_______,sektöre·ı __J <O o o ..c::, ' bazı binalar konut olarak kullanılır. Bir ofisin çalışma süresi yaklaşık 1 O saat iken, konutlar 24 saat çalışabilir. Bu nedenle, ısı kayıp hesaplarına giren atalet katsayıları değişebilir. Ayrıca bina inşa malzemeleri de buna göre farklı seçilmek durumundadır. !sıtma sistemi seçiminde bazı sistemlerin ısı ataleti daha fazla, diğerlerinde daha azdır. Bunlara örnek olarak; ısıtıcılı nok tasal ısıtma ile yerden ısıtma sistemlerini verebiliriz. f) Çevreci Durumu (Çevreye verilen hasarlar) ısıtma için kullanılan sobalar, bireysel kalorifer kazanları vb. gibi baca tüttüren tesisler, atmosfere karbonmonok sit (CO), kükürt dioksit (SO 2 ), karbon dioksit (CO 2), azot bileşikleri (N) ve partiküller ihtiva eden duman salarlar. Bu salgılar yaşam seviyelerine kadar inerek, insanlar ve canlı yaratıklar için sağlık problemleri meydana getirirler. Yapılan araştırmalara göre, tozlu ve kirli havanın insan sağlığı üzerinde şaşırtıcı derecede zararlı etkileri olduğu anlaşılmıştır. Karbondioksit (CO 2 ) üre timi ise, sera etkisinin artmasına sebep olmakta ve dengelerin değişimi sonu cu tüm dünyada doğa felaketlerinin artacağına işaret etmektedir. g) İklim Şartları ısıtma sistemlerinde iklim şartlarının fevkalade etkisi vardır. Aynı yapıdaki bir bina için, kış aylarında ısı gereksi nimi, ayrı yörelere göre ayrı miktarlardadır. Örneğin; aynı bina için ısı ihti yacı Erzurum'da, İstanbul'da ve Bodrum'da farklı miktardadır. Ayrıca iklim şartları, mimari form ve malzeme yönünden değişiklik gösterir. h) Kapasite İhtiyaçları (Yük hesapları ve yük değişimi analizi) Yukarıda (a) ve (g) maddelerinde belir tildiği gibi gerek oryantasyon, gerekse iklim şartlarından dolayı kapasiteler değişebilir. Ayrıca, ısıtma sistemi farkından da kapasite ihtiyacı değişebilir. Zira noktasal ısıtıcılı bir bina ile yerden ısıtma sistemi uygulanan bir binanın ısı kapasite ihtiyacı farklıdır. i) Çalışma Süreleri Binanın kullanılış amacına göre çalış ma süreleri değişir. Bir konut, bir otel ve bir hastane 24 saat çalışırken; bir ofis, bir okul 1O saat çalışır. Bu örnekler çoğaltılabilir. 26 --Analiz dendiği anda, spesifik bir binayı ele almak ve bu binanın bulunduğu bölgedeki iklim koşulları, kullanılan yakıt türü gibi analize etki eden faktörleri göz önüne almak gerekir. Bunlar teker teker incelenerek, bina için doğru olan sistemi seçmek gerekir,___ 2. Karşılaştırma Kriterleri a) Zonlama Bazı binalarda muhtelif hacimler bulu nabilir ve bunların yönleri de farklı tarafta olabilir. Örneğin, bir konutta yatak odaları, salon, banyo, mutfak, çalışma odaları olabilirve bu hacimlerde sıcak lık dereceleri farklı farklıdır. Mesela, yatak odası 18 °C iken, salon 22 °C ve banyo 26 °C'dir. Bu hacimlerin istenilen derecede olabilmesi için, otomasyon uygulanarak zonlama yapılabilir (termostatik vana). ısıtmada cephe zonla ması da yapmak mümkündür. b) Kullanım Kolaylığı, Personel İhtiyacı ısıtma sistemlerinin kullanım kolaylığı şartlara bağlıdır. 1) Kat bazında bir aile konutu ve bir villanın kullanım hali, orada yaşayan şahıslara ait olur ve o kişilerce tüm ihtiyaçlar giderilir. Basit elle kumanda halinde, sistemi en az bir ferdin iyi bilmesi gereklidir ve bu kişi sistemin ufak tefek arızalarını da gidermek durumundadır. il) Sistem otomasyona bağlanmış ise kişilere pek fazla iş düşmez. Ancak arıza halinde ilgilenmek gerekir. ili) İçinde bir çok aileyi barındıran ve bina bazında tesis edilmiş bir ısıtma tesisatında, aile fertleri sistem ile meşgul olmazlar; istek ve şikayetler merkezdeki bir veya birkaç şahsa intikal ettirilir. iV) Bölgesel ısıtma da aynı şekilde iş lem görür. c) Flexibilitesi (İşletme Esnekliği) İşletme esnekliği, binanın kullanım amacına göre değişir ve sistem seçiminde rol oynar. Örneğin; içinde de vamlı barınılacak konutlar, hastanelerde vb. yerlerdeyerden ısıtma konfor ve yakıt ekonomisi sağlarken, bir ofis binası veya yaz evi vb.'nin, noktasal ısıtıcılar ile ısıtılması hem esneklik hem de yakıt ekonomisi sağlar. d) Ömür !sıtma tesisatında kullanılan bir çok ana malzemenin muhtelif ömür değerleri vardır. Bunlardan bir kaçını sa yabiliriz (Değerler ASHRAE 2003, HVAC Applications Si Edition owning and operationing costs 36.3 sayfa Table 3'ten alınmıştır): 1) Serpantinli su ısıtıcıların ömrü 20 sene, il) Dökme demir su ısıtıcıların ömrü 35 sene, ili) Çelik kazan (duman borulu su ka zanı) ömrü 25 sene, iV) Dökme demir su kazanı ömrü 35 sene gibi. Görülüyor ki, muhtelif ısıtma eleman larının yapısına göre ömür süreleri değişik olup, yatırımcı ile bu konuları gö rüşmek, görüntü, yer kazancı, amortisman süreleri bakımından önemlidir. e) Arıza ve Sistemin Kesintiye Uğrama Riskleri Bir ısıtma sisteminde ısıtmanın kesin tiye uğraması istenmeyen bir durumdur. Hele kış aylarında, insan psikolo jisini etkileyen ve insanları karamsarlığa sevk eden bir etkendir. Bu durum daha ziyade ısıtma kaynağı nın tek ünite olması halinde meydana gelebilir. Örneğin, blok bazında veya bölgesel anlamda ısı kaynakları birkaç tane olması nedeniyle, arızalanan her hangi bir ünitenin tekrar devreye girebilmesi için onarımında yedek kaynak devreye sokulur. Halbuki daire bazındaki ısıtmalarda genellikle tek ısıtma kullanıldığından, arıza ve kesinti riski her zaman mevcuttur. f) Yakıt Türü Yakıt türleri, çevre, işletme ve bakım ile sıkı sıkıya bağıntılıdır. Zira fuel-oil, kömür, motorin, doğalgaz veya likitgaz yakıtları birbiri ile kıyaslandığında bir çok avantaj ve dezavantajlar meydana getirebilirler. Bunların, kilogram başına fiyat ve kalori miktarları olduğu gibi, çevreyi kirletme dereceleri, tesise zarar ve faydaları da farklıdır. Doğal ola rak yurdumuz için düşündüğümüzde, parasal fayda ve bağımsızlık bakımın dan yenilenebilen yakıtları kullanmak en doğru hareket olur kanısındayız.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=