Tesisat Dergisi 122. Sayı (Şubat 2006)

[Jııakaıef CD o o N .o::, <I), ·.; {!!. 1200�-------------------, 1800 8001+-----------ı---___,._------ı / 600ı+----------+-------",,------! 1600 j 1400 1200 1000 C: 800 C: /\.. / \ __/ \ \ ,,,,,.-- - 4001-+________,....._ _______ >- 600 2001+-�-===:! •!:'.:_-- -==::::::::;:;.=:::::=::=-l cr, 400 cr, 200 o -1----,----�----..-------.---- --ı 2000 2001 2002 2003 2004 o 1 1 1 1 1 1 1 1 --Yaralı Sayısı --Ölü Sayısı -"' '" t C: vı C: N vı a E E .o "' "' >- "' :, B >- � in � (.) ::E vı "' '" E vı o :, w w "' Ur z ::E N E :, <l'. >Ol � i: � <l'. Şekil 3. 2000-2004 yıllarında lstaııbııl'da meydana gelen yangınlarda ölü ve yaralı sayıları[lj. Şekil 4. 1999 yılında istanbııl genelinde meydana gelen yangııı olayların111 aylara göre değişimi [Jj. 3. Yangın Riski Analizi 3.1. Yangın Riski Risk genel olarak, "zarar görme tehlikesi" olarak tanımlanır. Yangından za rar görme tehlikesine de "yangın riski" denilmektedir. Yangın riskinin azaltıl ması, endüstriyel yapılar açısından büyük önem taşımaktadır. Ölüm, ya ralanma ve mal zararının azaltılması için uygulanacak yangın güvenlik prog ramları ve stratejiler, yangın riski değerlerinegöre belirlenmektedir. İtfaiye nin bir bölgeye ulaşma süresi, istasyonlardaki ekip sayısı, kullanılacak araç ve gereçler de yangın riski değerlerine bağlıdır. İstanbul'un yangın riski haritası, 1990- 2000 yılları arasındaki yangınlar dikkate alınarak 2002 yılında oluşturul muştur[4]. Bu haritaya göre risk açısından birinci sırada patlayıcı mad deler, dolum tesisleri, sanayi tesisleri, fabrikalar, müzeler ve saraylar bulun maktadır. Burada görüldüğü gibi, endüstriyel yapılar risk açısından birinci bölgede yer almaktadır. Ayrıca ikinci ve üçüncü sırada ise, insanların toplu halde yaşadıkları alanlar olan konut lar, alışveriş merkezleri, oteller, imalathaneler bulunmaktadır. Dördüncü böl geye ayrılmış olan İstanbul risk haritasında da en risksiz bölge olarak Bey koz, Adalar, Sarıyer, Maltepe ve Üsküdar gösterilmiştir [5]. Yangın riski iki ana konuyu kapsar: Bi risi, beklenen ölüm, yaralanma, mal zararı miktarı; diğeri ise yangının çık ma ihtimalidir. 3.1.1. Yangın Çıkma İhtimali Bir binada yangın çıkma ihtimalinin ana unsurları, binanın kullanılma amacı, binanın ve binada bulunan malzemele rin özellikleri ve binada alınan yangın güvenlik önlemleridir. Binada bulunan kişilerin eğitim düzeyleri, yaşları ve sağlık durumları yangın çıkma ihtima linin ikinci derecede önemli unsurlarıdır. 3.1.2. Mal ve Can Kaybı Yangın riskine tesir eden esas büyüklük, muhtemel can ve mal kaybı mik tarıdır. Yangın sonucu ortaya çıkabilecek mal ve can kaybı aşağıdaki fak törlere bağlıdır: t Yangının genişleme hızı. t Yanabilecek madde miktarı (yangın yükü). t Yangın çıkan yerdeki kişilerin kurtarılma imkanları. t Binadaki kişilerin sayısı, yaşı ve hareket imkanları. t İtfaiyenin binaya ulaşma süresi. t Yanacak maddelerin maddi değeri. t Binanın sosyo-kültürel özelliği (6]. Çalışmanın esas konusu olan endüs triyel yapılarda yangın risk analizi bir sonraki bölümde incelenmiştir. 3.2. Ahp ile Yangın Riski Analizi Bu bölümde, 2000-2004 yıllarında İs tanbul'da endüstriyel yapılarda meydana gelen yangın sebepleri ve sayı ları tablo haline getirilmiştir (Tablo 3). Bu tablodaki bilgiler kullanılarak "Ana litik Hiyerarşi Prosesi" yöntemiyle risk analizi yapılmıştır. Yangın sebepleri, ikişerli olarak kıyaslanarak ikili karşılaştırmalar matrisi oluşturulmuş ve Tablo 4'te gösterilmiştir. Bu değerler Tablo 3. 2000-2004 Yıllarında İstanbul'da Endüstriyel Yapılarda Tablo 4. Yangın Sebepleri İkili Karşılaştırmalar Meydana Gelen Yangınların Sebepleri. Yıl 2000-2004 2000 2001 2002 2003 2004 Yangın Sebepleri Ortalama Sigara İzmariti 6589 6803 4842 6528 6178 6188 Baca 1 1 18 925 1068 1418 1336 1173 Elektrik Kontağı 3459 3244 3349 3517 3521 3418 Fuel-Oil, 175 106 Benzin Parlaması 109 106 75 114,2 Doğalgaz 104 36 39 59,6 Kasıt (Sebebi Meçhul) 371 383 327 468 422 394,2 Kimyasal Madde Tutuşması 18 26 1 1 18,3 Patlama 55 35 29 39,6 116 Matrisi. Sigara BacaElektrik Fuel oil Dogalgaz Kasıt (mechul) Kimyasal madde ' P.atlama � cu cu Ü .!2' 1 � (/) 1 4 � ·;:: · o � ai Q) ::, w 1 lL 2 8 0,331 6 1 1 7 i 1 1 1 1 N ı E cu cu Ol ui ro E ro (/) cu cu cu •Ol � >- ';;; o E o Q. 1 ::2 9 7 9 9 9 3 , 9 8 8 6T9 6 2 0,5 5 l2_ 0,2 2 1 7 6 1 0,5

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=