< DooNo < .. (J ..(/) · ;;; Çözüm 2: ısıtma modunda: Eşitlik (6a)' dan: Tç = Ty , uyu - 5 °C = 9-5 = 4 °C Eşitlik (4)' den: /1 = Q,,,,,.,,, )IEK - 1) = 84 x� = 2_98 � ""'"" 4.18x(�·sayu - T, ) /EK 4. 1 8(9-4 . 5) 3 S bulunur. Soğutma modunda: Eşitlik (6b)'den: Tç=Yazın cihaz giriş suyu sıcaklığı + 2 °C=24 °C + 2 °C=26 °C Eşitlik (5)' den: V,og = Qsoğ x ( SEK + 1} = 1 00 x 4 + 1 = 2 !::._ 4 . 18 x(Tc - T,,,,_,. ,,) SEK 4. l8x(26-9) 4 s elde edilir. ısıtma modundaki yeraltı suyu hacimsel debisi, soğutma modundaki hacimsel debiden önemli öl çüde daha fazladır. Seçilen minimum akışkan giriş suyu sıcaklığını düşür me, bu farkı azaltabilirdi, ancak bu da sistemin veriminin düşmesine neden olurdu. Bu konuda, özellikle, ısı pom palarının göl suyu uygulamaları hak kında başka yerde [19) geniş kapsamlı tasarım bilgileri sunulmuştur. Ayrıca, YKIP'lerin performansına etki eden faktörler ve toprağın ısıl özelliklerinin belirlenmesi de, Ref. [14,1 6,20)' de ele alınmıştır. Performansın değerlendirilmesinde, salt enerji analizi yaklaşımı nın yeterli olmadığı ve ekserji analizinin de [21-25] kullanılmasının gerek tiği göz ardı edilmemelidir. Hatta, ekonomik açıdan analiz yanında [26,27]. eksergoekonomik analizinin [28,29] de yapılmasının önemli olduğu unutul mamalıdır. 6. Sonuç Bu çalışma, YKIP sistemlerinin dün yadaki mevcut durumuna göz atıldıktan sonra, YKIP sisteminin akciğeri (ısı pompası cihazının kalbi komp resör ise) olarak adlandırabileceğimiz TID'lerin tasarımı üzerinde duruldu. Bu bağlamda, aşağıdaki bazı ana sonuçlar sıralanabilir. a. YKIP sistemlerinin enerji kullanım verimlerinin, geleneksel ısıtma ve soğutma sistemlerininkinden daha 94 yüksek olmasına ve yıllardır geliş miş ülkelerde kullanılmasına karşın, ülkemizde kullanımı göreceli olarak yenidir. Bunda, ilk yatırım maliyetinin yüksek olması önemli bir etkendir. Ancak, günümüzde artan enerji giderleri ve sürdürülebilir kalkınma kapsamında yapılan ça lışmalar, bu tür sistemlerin yaygınlaşmasına önemli katkı koyacaktır. b. YKIP'ler, kaynak olarak düşük de ğerli enerjinin kullanımını mümkün kılan, düşük ekserjili ısıtma/soğut ma sistemi olup, konfor şartlarının sağlanmasında büyük önem taşı maktadır. c. YKIP'lerin yaygınlaştırılmasında, teş vik sistemleri büyük rol oynamaktadır. Gelişmiş ülkelerde uygula nan değişik finans destek prog ramlarının da ülkemizde yaygınlaştırılması önem taşımaktadır. Ülke mizde, Enerji Verimliliği Yasa Tasarısı'n ın yoğun konuşulduğu ve önü müzdeki aylarda yasalaşacağı süreçte, gelişmiş ülkelerde uygulanan teşvik programlarının da bu yasa kapsamına alınması sağlanmalıdır. Burada, bu tür işler ile uğraşan dernek ve sivil toplum kuruluşlarına büyük görev düşmektedir. d. lsı pompasının kalbi, kompresör ise, YKIP sisteminin akciğeri de TID'dir. Bunun uygun şeki lde tasarlanması gerekmektedir. Burada sunulan yak laşık hesaplama yöntemleri, fikir ver mek üzere kullanılabilir. Doğru tasarımda, bu konudaki özel yazılımlar dan yararlanılması önerilmektedir. e. Doğru TKIP sisteminden, tasarımı, montajı ve testi doğru yapılmış sis tem anlaşılmalıdır. Bu da, yapı sa hibi, mühendis, mimar, hidrojeolog, sondajcı ve ehliyetl i montajcıdan oluşan bir eki p tarafından gerçek leştirilebilir. Kısaltmalar !EK : Isıtma etki katsayısı JIP : Jeotermal ısı pompası. SEK : Soğutma etki katsayısı TID : Toprak ısı değiştiricisi TKIP : Toprak kaynaklı ısı pompası YKIP : Yer kaynaklı ısı pompası Kaynaklar 1. Rybaclı, L. aııd Sanneı; B. (/ 999). Grouııd-Source f-leat Puınp Systeıııs: Tlıe Eııropeaıı Experience, Procee dings of t/ıe 1999 Course, lııterııa tional Suııııner School on Direct Application of Geotlıerıııal Energy, Geo-Heat Centeı; Oregon !nstitute of Teclınology, Sayfa: I 59-170. 2. f-lepbaşlı, A. (2001). Jeotermal Isı Pompalan: Gittikçe Gelişen TeA7ıoloji, YEKSEM'200! Bildiriler Kitabı, Poster; 18-20 Ocak, Sayfa: 29/-298, izıııiı: 3. Lıınd. J. W (2000). Ground-Soıırce (Geothemıa/) Heat Puınps, Coıırse on f-leating wiılı Geotherıııal Energy: Conveııtional aııd New Schemes, World Geoılıerıııal Congress 2000, 28 Mayıs- 10 Haziran, Sayfa:209-236, Kyuslıu - Tolıokıı, Japonya. 4. Hepbaşlı, A. ve Ertöz, Ö. (/999). Ge leceğin Teknolojisi: Yeraltı Kayııaklı Isı Pompaları., TMMOB Makina Mü hendisleri Odası, IV. Tesisat Kongresi Bildiriler Kitabı, MMO Yayın No.: 229/1, Cilt !, 4-7 Kasım, Sayfa: 443- 492, İzmir: 5. Departıııent of Energy (DOE). (2005). How to Buy aıı Energy-Efficieııt Groıınd-Source Heat Puınp. 6. Federal Energy Manageınent Program (FEMP). (2006). Tedınology Profiles, Grouııd-Source Heat Pıııııps. 7. Federal Teclınology Alert. (2001). Groıınd-Soıırce f-leaı Pıııııps Applied to Coııııııercial Facilities-http:/ /www.pnl.gov(fia/2 __groıınd. htııı. 8. Geo-1-leat Center (GHC). (2006). Oregon fnstitııte of Tec/ınology, lııtp:/ /geoheaı. oil. edu. 9. Lıınd, J. W, Freesıon, D. f-l. ve Boyd, T
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=