� "' o o N "" "' " o ' rinde, taşıt araçları için kullanılır ve zararlı bir emisyonu yoktur. Bugün dünyada hidrojen üretimi fosil yakıtlariçin büyük bir potansiyele sahiptir. Te miz bir güç kaynağı olup, benzin ve fosil yakıt için bir seçenektir. Gelenekdan, özellikle doğalgazdan 'steam re- sel güç santralleri yüzde 30-35 verim forming' yolu ile yapılır ve dolayısı ile fosil yakıt kullanımını azaltamaz. Özel nükleer reaktörler, güneş enerjisi ile yüksek sıcaklıklarda (600-700 °C) suyu ayrıştırıp H 2 ayırmakla mümkün olup, bunun için gerekli teknolojinin ge liştirilmesi gerekir. Ancak bu yöntemi ticari hale getirebilmek için aşılması ge reken sorunlar olduğundan gerekli teknolojileri geliştirmeden, kullanıcılar için ile elektrik enerjisi üretebilirler. Elektrik motoru, taşıtlarda kullanılan yakıt pilleri ile üretilen elektrik enerjisi ile çalıştırılırsa, yakıt enerjisinin yüzde 40-60'ını kullanmış olur. Ancak, yakıt pilleri halen gelişme sürecindedir. Ya kıt pili yeni bir buluş değildir. içten yanmalı motorlardan daha önce kullanılan bir tekniktir. pahalı ve kıymetli metaller (katalizör), bazıları da yüksek sıcaklığa dayanıklı özel metaller ister. Yenilenebilir kaynakların, dünya enerji ihtiyacına geçmişte olduğu gibi bugün de büyük katkıları olmaktadır. Bu kay nakların, 2000 yılında küresel elektrik enerjisine katkıları yüzde 20 olmuştur; fakat bunun önemli yüzdesi hidrolik santrallardan gelmektedir. Teknoloji deki gelişmeler, diğer yenilenebilir enerji kaynaklarının katkılarını artırmaya devam etmektedir. Ülkemizde 2005 bir seçenek oluşturduğu söylenemez. yılında kurulu jeotermal güç MW'e, rüz- Fakat, benzin kullanmak daha pratik gar türbini 20 mW'e ve belediye artıkH2 üretimi pahalıdır ve üretim yöntemleri sınırlıdır. Emniyet açısından üretim ve dağıtım sorunları vardır. Gaz halinde de polanması, hacim başına düşük enerji yoğunluğu dolayısı ile çok sınırlıdır. Di ğer seçenekler, kriyojenik sıvı veya katı haldedepolanmasıdır. Gaz/sıvı depolan ması ve gaz olarak boru hattı ile uzak mesafelere pompalanması sorunlu dur. Katı halde depolama daha güvenli olup, taşıt araçları için, taşıt içinde de polanabilmesi açısından önemlidir. Dolayısıyla yüksek basınçlı depolama tankları teknolojileri geliştirilmektedir. Hidrojeni katı fazda depolama tek niklerinden birisi metal hidratlar, yani hidrojenin bir metal ile kimyasal olarak olduğu için önemsenmemiş, 1960 yı lından itibaren NASA, uzay araçlarında kullanılmasına karar vermiştir. Ya kıt pilleri, hidrojeni hava ile reaksiyon sonucu elektrik enerjisine çevirir ve Hp açığa çıkar. Bugün 200 kW, 3-4 MW kapasitelerde yakıt pilleri olup, bir akü gibi çalışır, fakat akü gibi boşalmaz. H 2 yakıtı geldikçe, elektrik enerjisi üretilir. Yakıt pillerinde iki kutup vardır; negatif elektron (anot) ve pozitif (katot). İkisi arasında, sıvı veya katı olan elektrolit membran olup, negatif ve pozitif iyonları elektrotlar arasında taşır. H2, anot tarafından girer, oksijen hava ile katot tan beslenir, bir katalizör tabakasından tutulması ve belirli bir sıcaklıkta veya geçerken, proton ve elektrona ayrılır. !arından 25 MW'e olmuştur. Bunlar, ül kemizde 2005 yılındaki toplam güce (35.600 MW e) kıyasıyla ihmal edilebi lir değerdedir. Rüzgar enerjisinin, güneş fotovoltaik lerinin, yakıt pillerinin kullanımı hızla gelişmektedir. Enerji üretiminde ve tüketiminde en gelişmiş teknolojilerin kullanılması esas olmalıdır. Bu incelemeden görüldüğü gibi, hidro lik enerji kaynakları hariç, diğer yenilenebilir enerji kaynakları, bir ülkenin elektrik enerjisi problemini çözemez; fakat, enerji gereksiniminin karşılanması na ve çevre sorunlarının azaltılmasına katkıları önemlidir. ortamda hidrojenin açığa çıkmasıdır. Enerji sorununu çok doğru stratejiler Bu yöntemde güvenlik önemli bir so rundur. Bu nedenle emniyet kodları ve standartlarının geliştirilmesi ve kulla nıcılar tarafından iyi bilinmesi gerekir. Gelecekte yakıt pilleri, taşıtlarda, ev lerde, taşınabilir elektronik cihazlarda Elektron dış devreden katota geçer ve elektrik akımı doğururken proton, elektrolitten geçerek katota gider ve orada elektron ve oksijen ile birleşerek su ve ısı üretir (açığa çıkar). kullanarak çözmüş ve endüstride hızlı gelişme sağlamış ülkeler, fosil yakıt santralleri, hidrolik santraller, Kyoto Pro tokolü'ne çok uygun nükleer santraller ve alternatif enerji kaynaklarını bera ber kullanan ülkelerdir. geniş bir şekilde kullanılacaktır. Hid- Teknoloji - Hidrojen ve rojenin ticari olarak kullanılabilmesi Hidrojen Yakıt-Pilleri için ekonomik ve emniyetli üretim, de- Ekonomik yoldan elde edilebilen bir iş- _Xa_y_ıı_a_k_la_r_______ __ _ polama ve taşıma teknolojilerinin ge- lem ve uygun depolama yöntemlerinin J. Türkiye Eneıji Raporu 2002, 2004, liştirilmesi gereklidir; bunun için Ar-Ge çalışmaları, gelişmiş ülkelerde devam etmektedir. ABD'de enerji bakanlığı, 2030 yılında ve daha sonra H 2 ekonomisine geçiş için çalışmalarını sürdürmektedir. Yakıt Pilleri Yakıt pilleri, gelecekte hidrojen ekono misi için bir teknoloji olup, güç üretimi 28 olmaması, hidrojenin ticari olabilmesi için iki önemli faktördür. Araştırmalar, ekonomik yoldan hidrojen üretilmesi ve düşük fiyatlı, ağırlığı az olan depolama teknolojilerinin geliştirilmesi üzerin de yoğunlaşmıştır; karbon nano tüpleri ve metal hidratlar gibi. Depolama, ta şıtlar için önemli bir faktördür. Yakıt pillerinin geliştirilmesi ve kullanılması için önemli olan fiyattır. Yakıt pilleri hızla gelişmektedir. Bazı yakıt pil tasarımı Dünya Eneıji Konseyi Tiirk Milli Komitesi. 2. Projected Cost ofGenerating Electricity, Nuclear Energy Agency, lntemational Eııergy Agency, OECD, 2005 Update. 3. Web site for Eııropean Wind Energy Association, accessed May 19, 2004 (www. ewea. orp) 4. Moreira JR. GoldembergJ The Alcolıol Program, Eııerrgy Policy, 1999 Vol. 2 7 (4)pp29-245 [(!]
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=