"' o o N N ::, E E ~ "' .. .. .. >, .. en Dr. Murat YILDIRIM Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Ankara Üniversitesi Ziraat Fakii/tesi Tarıııısa/ Yapı/cır ve Sulama Bölii ıııii'ndeıı 1993 yılında mewn olan Murat Yıldmııı, aynı iiııiversitede 1995 yılında araştırıııa görevlisi olarak göreve başladı. 1998 yılında ABD'deki lowa Sıaıe Uııiversitesi, Agricıılıure and Biosysteıııs Böliiınii'nden yiiksek lisansını aldı. Yıldırım, 1999 yılında Aııkcıra Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Su/aıııcı Böliiıııii'nde doktora eğitiıııine bcışlcıdı ve 2004 yı/111da bu eğiıiıııiııi taıııaııılayarak, görev yeri olaıı Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakiiltesi Tcırıııısal Yapılar ve Sulama Böliimii 'ııe döndii. Murat Yıldırım, halen aynı üniversitede Dı: araştırma görevlisi olcırak çalışıııakıad11: .. OZET _ __ ~ Arıcın nüfusun besin gereksiııiıninin kcırşılcınmcıs ı için birim cılcı11dcııı alınan iirün miktcırın111 artırılması gerekiı: Bıı artış gübreleme, sulama ve zararlılarla miicadele gibi kültürel uygulamaların gerçekleşmesi ile scığlcınabiliı : Bu kültürelfaaliyetler içerisinde, bitkinin yaz aylcırmdcıki kurak periyotta ycışaınsal faaliyetlerini sürdürebilmesi ve gelişebilmesi için sıılcımcı ayrı bir öneme scıh iptiı: Ülkemizde 4.9 milyon ha alcının % 95'inde yiizey sulama yöntemleri. % 5'inde basınçlı sulama teknikleri kullcın ılıncıktcıdıı : Yüzey s ıılcımcı yöntemlerinde su ııygıılaıncı randımanı % 50 civarında, ayrıca su ve bitki besin elementlerinin dağılımı dengesiz olcıbilıııektediı: Oysa ki, basınçlı sulama sistemlerinde su bitki kök bölgesine kontrollü bir şekilde iletilmekte ve su uygulama rcınc/ııncını % 80- 90'lcıra kadar yiikseltilmektediı: Bu nedenle, kısıtlı olan sıı kaynaklarımızın en ekonomik bir şekilde kullcıııılıncısı ve daha fazla alana sulama suyunun iletilmesi için modern sulama tekniklerinin kullanılması kaçınılmaz olmakıcıdıı: ------------' 170 Tarımda Su Kaynaklarını Optimum Kullanan Basın~lı Sulama Sistemleri 1. Giriş Sulamanın tarihi, insanlık tarihi ile birlikte başlar. Eski çağlardan günümüze kadar medeniyetin beşiği olarak adlandırılan bölgeler, her zaman su havzalarının yakınında kurulmuş ve medeniyetler suyun hayat verdiği topraklarda yeşermişti r. görüldüğü gibi, suyu kullanan en büyük sektör tarım sektörüdür, ancak zaman içerisinde suyun taı:ım sektöründeki miktarı azalırken, endüstri ve belediyeler tarafından kullanılan miktarı artış göstermektedir [3]. Sulama randımanı yaklaşık olarak yüzey sulamada % 40, yağmurlamada % 70 ve damla sulamada % 90'dır. Sulama randımaİlk medeniyetlerden günümüze kadar nını arttıran ve sulama suyu ihtiyacını bitkisel üretimde farklı sulama teknik- azaltan sulama teknikleri ile sulu talerinin ku llan ıldığı bilinmektedir. Günü- rımda kullanılan suyun yarısı tasarruf müzde de sulama önemini giderek edilebilir [8, 9]. Bu durumda, su kulartırmış ve suyun özellikle, tarım sektöründe daha ekonomik kullanılması daha fazla alana iletilmesi ve çevreye vereceği zararların azaltılması konusunda ça lışmalara daha fazla ağırlık verilmektedir. Bunun sebebi, su arzının giderek artan dünya nüfusunun taleplerini karşılayamaz hale gelmesiyle, suyun stratejik bir meta haline dönüşmesi olarak gösterilebilir [5]. Dünyada farklı sektörlerdeki su kullanımının zaman içerisindeki değişimi Şekil 1 'de görülmektedir. Şekilden de 1950 Belediye 7% ■Tarım ■ Endüstri □ Belediye 79% lanım etkinliğini artıran, su kontrol yöntemleri gelecek yıllarda önemli bir rol oynayacaktır [1]. 1975-2000 periyodundaki 25 yı llık dönemde dünya nüfusu yılda ortalama % 1.6 oranında artarak 2000 yı lında 6 milyara ulaşmış bulunmaktadır. Önümüzdeki 25 yıl içerisinde, dünya nüfusunun ortalama % 1.03 oranında artarak 2025 yılında 8 milyara ulaşması beklenmektedir. 2025 yılına gelindiğinde gelişmiş ülkelerdeki nüfusun % 84'- ünün, gelişmekte olan ülkelerde nüfuEndüstri 22 1995 Belediye 7% ■Tarım ■ End üstri □Belediye Şekil/. Dünyada su kullanımındaki değişmeler [3}.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=