"' o o N N :, E E ~ 'iii ·e ., o .; C/1 Resim 1. İsveçıe bir köy ısıımas ıııa yardım için kurulmuş 10.000 111 1 ıoplaç alanlı sisıeııı. yerlerini tanımamaları ve ilk yatırımı pahalı bulmalarından kaynaklanmaktadır. Diğer ülkelerde de bu sistemlerin kullanımı yeni yeni yaygınlaşmaktadır. Güneş-elektrik sistemlerinin temel öğesi olan güneş gözeleri ülkemizde yapılmamakta , yurt dışından sağlanabilmektedir. Bu durum şimdilik ülkemiz açısından fazla bir kayıp olarak görülmemelidir. Çünkü, güneş gözesi yapımındaki teknoloji gelişme durumundadır. Teknolojilerdeki yeni gelişmeler kısa sürede bazı yapım tekniklerini saf dışı bırakmaktadır. Bu yönüyle, ülkemizde güneş gözesi üretmekten çok, şimdilik bu gözelerin kullanıldığı panellerin üretimine girmek yararlı olacaktır. Bugün dünyada, güneş-elektrik sistemlerinin kullanı m ı nda, bireysel kullanım önde gelen bir kullanım şeklidir. Bazı güneş-elektrik santralleri bulunmasına karşılık, bunlar çok büyük güç üreten santraller değillerdir; MW basamağında üretim yapmaktad ı rlar. Güneş enerjisinden yararlanmada, ister ısıya dönüşümle ister elektriğe dönüşümle olsun, bireysel kullanım birçok yönden üstünlükler göstermektedir: • Binaların çatıları, bu kullanım için uygun alanlardır ve başka bir amaçla da kullanılmamaktadırlar. • Türkiye güneş enerjisi açısından zengin bir ülkedir. • Bireysel kullanımda enerjiyi taşımayla ilgili sorunlar ( kayıp-kaçak) en azdır. • Desteklenmesi durumunda insanlar güneş ile ilgili uygulamalara sıcak bakmaktadırlar ve uygulama eğilimindedirler. Öncelikle çatılarımıza bakalım. Kentlerde binaların çatıları, önemli büyüklükte bir alan oluşturmaktadır ve bugün için bu alanlar sadece dış hava 'iii ~ 110 koşullarından (yağmur kar gibi) korunma amaçlı olarak kullanılmaktadırlar; yani boş alanlardır. Ülkemizde yaklaşık 9 milyon bina bulunduğu varsayılırsa ve bunların güneş enerjisinden yararlanma amaçlı kullanım alanları da yaklaşık 100 metre kare olarak alınırsa, önümüze 900 milyon metre karelik bir alan çıkmaktadır. Güneşli günlerde bu alana gelen güneş gücü, yaklaşık 900.000 MW'tır. Yaklaşık günde 5 saat bu güçten yararlandığımızı düşünürsek, 4.500.000 MW-saatlik bir enerji ortaya çıkmaktadır. Güneş gözeleri sistemleri ile yine yaklaşık % 10'luk bir dönüşüm göz önüne alındığında, günde 450.000 MW-saatlik bir elektrik enerjisini güneşten sağlamış oluruz. Bu hesap her ne kadar varsayımsal bir hesap olsa da rakamlar, bize basamak olarak ne denli elektrik enerjisini güneşten sağlayabileceğimiz açısından önemli bir sonucu gösteriyor. İkinci olarak, Türkiye'nin güneş enerjisi zenginliğini ele alalım. Bugün DMİ'nin verilerine göre, Türkiye üzerine bir yılda düşen güneş enerjisi 80 milyar TEP, yıllık ortalama güneşlenme süresi 2640 saat, bir yılda bir metre kareye düşen ortalama güneş enerjisi 1311 kW-saat olarak verilmektedir. Bu rakamlar bize ülkemizin güneş enerjisi açısından hiç de göz ardı edilmeyecek bir zenginliği olduğunu göstermektedir. Üçüncü olarak, bireysel kullanımda dönüştürülen enerji aynı yerde kullanıldığından, taşıma ve dağıtımda ortaya çıkan sorunlar olmaz. Başka bir deyişle kayıpları en aza indirirsiniz ve kaçak ise hemen hemen olanaksızdır. Budurum özellikle elektrik enerjisi kullanımında önemli bir üstünlüktür. Dördüncü olarak, insanlar giderek temiz ve tükenmez enerjileri kullanmada istekli duruma gelmekteler ve özenÜretilen elektrik Taşıma dirmeye ilişkin koşullar sağlanırsa bunları uygulamaya koymaya hazırdırlar. Bunun örneklerini diğer ülkelerdeki özendirici ve isteklendirici koşulların sağlanması sonucu ortaya çıkan durumlar bize göstermektedir. Bilindiği gibi, ABD'de 1 milyon çatı kampanyası , Almanya'da 100 -bin çatı kampanyası için devlet, özendirici önlemler almış ve sonuçta halk bu kampanyalara fazlasıyla ilgi göstermiştir. Sözgelimi, Almanya'da düşük faizli ödünç akça sağlanması ve tüm PV elektriğinin şebekeye geri beslenerek satılma güvencesinin verilmesi, 1Obin çatı kampanyasının başarılı olmasını sağladı. 2003 yılında yaklaşık 120 MW'lık bir eklentiyle 350 MW'lık hedef aşıldı. 2003 yılında bu kampanya sona eriyordu. Yani artık düşük faizli ödünç akça verilmesi ve 45 Eurocent/kWsaat'ten geri alma durumu uygulanmayacaktı ki Ocak 2004'te ilgili yasada iyileştirmeler yapılarak yenilendi. Yeni düzenlenen yasa ile elektriğin geri alış bedeli, kuruluşun durumuna göre, 45-62 Eurocent/kW-saat dolayındadır. Bir başka uygulama da Japonya'dadır. Japonya'da 1994 yılında başlatılan ve kısaca "70.000 çatı" adıyla anılan "Japon PV Sistemlerini Yaygınlaştırma Programı", beklenenin önünde gidiyor. Program % 50 akça desteği ile başlatılmış ve giderek bu destek azaltılmış; 2003'te bu destek % 10'lara düşmüşışınım Güneş Güneş gözeleri Kullanım Güneş gözeleriyle üretilen elektriğin bireysel kullanımı. Dağıtım Kullanım Alışılagelmiş yöntemlerle üretilen elektriğin son kullanıma gelene değin evreleri.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=