"' o o N C: .. .. z 2.1. Lejyonella Bakterisi il 0-63 °C ve 5-8.5 Ph arasında yaşar. il 30-50 °C arasında hızla çoğalır. il Kaynakları ; içme suyu, nemlendiriciler, soğutma kuleleri, jakuziler ve kaplıcalardır. il Yüzeylere yapışara k biyofilm oluşturur. il İnsanda kuluçka dönemi 1 O gündür. il Bulaşıcı değildir, ancak tedavi gecikirse öldürücü olabilir. il Risk faktörleri, sigara ve akciğer hasta! ıkları d ı r. il Solunumla ve ağızdan aspirasyonla bulaşır. 2.2. Küf ve Mantar il Nemin % 60'ın üstünde olduğu her yerde bulunur. il Ahşap, sunta, MDF kaplamalarda, il Alçıpan ve vinil duvar kağıdında, il Halı, kumaş kaplamalarda, il Akustik veya termal izolasyonda bulunur. il Küf artık "günümüzün yeni asbesti" olarak anılmaya başlanmıştır. il Bütün küfler ürerken zehirli gazlar çıkarırlar. Siyah küfün (stachybotyris) yol açtığı rahatsızlıklar: il Kronik yorgunluk, il Denge ve hafıza kaybı, il Konuşma zorluğudur. Cladosporium küfünün yol açtığı rahatsızl ı klar: il Astım, il Sinüzit, il Baş ağrıları, il Göz ve boğazda iritasyon. Küf (Şekil 1) nedeniyle meydana gelen maddi hasarların tazmini için ABD'de açılan davalardan bazıları şöyledir: il Hawai Hilton'da 55 milyon dolarlık küften arıtma davası (müteahhit, projeci, vb. aleyhine), il Cleveland'da 10 çocuk ölümü nedeniyle açılan dava, Şekil 1. Neme bağlı olarak ortaya çıkan küf kolonileri önemli maddi kayba ve sağlık sorunlarına yol açarlaı: 92 l-- - - - ---- Şekil 2. Hemen her toprakta bulunan radon gazı, binalara döşeme ve duvarlardaki lıer çatlaktan sızaı: il Metro konutlarının boşaltılması davası, il 2001'de küf kaynaklı zararların tazmini için 37 bin sigorta hasar talebi olmuştur. il Tazminat talepleri 2001'de 50 milyon dolara ulaşmıştır. il Hawai Orduevi'nde küfün neden olduğu zararların tazmini için 5.5 milyon dolar tazminat ödenmiştir. il Austin'de 4 milyon dolarlık tazminat ödenmiştir. il ABD'de 50 milyon insan, küfe karşı alerjik bünyeye sahiptir. il Sigorta şirketleri , giderek artan tazminat talepleri karşısında küfü kapsam dışı bırakmayı düşünüyorlar. 2.3. Radon Çoğu kişi tarafından hiç bilinmeyen ya da çok az bilinen bir hava kirleticisi de radon gazıdır. Radon, uranyum kaynakl ı radyoaktif bir gazdır; her toprak ve kayada az veya çok radon bulunur. ABD'de akciğer kanserinin ikincil nedeni olarak saptanmıştır ve 2001 yılında 21 bin ölüme neden olmuştur. Her 15 evden birinde limitlerin üstünde radon gazı tespit edilmiştir. Gelişmiş ülkeler bölgelere göre radon haritalarını çı karmışlard ı r. Kabul edilebilir radon limiti: 2.7 pCi/L (1 it havada 2.7 PikoKüri) (Şekil 2-3) 3. İej Hava Kalitesi Sorunlarının Tespiti Nasıl Yapılır? İç Hava Kalitesi'nin ölçümü bir takım VOC sensörleriyle yapılmaktadır. Ancak, VOC'lerin yüzlerce değişik hidrokarbondan olu şabildiği unutulmamalıdır. Eldeki VOC sensörlerinin bu VOC'lerin tümüne hassas olması beklenemez. Bunlar ancak 4-5 çeşit çok rastlanır VOC için oransal sinyal üretirler. Buna rağmen bu sensörler, hava kalitesi için oldukça yararlı bilgi sağlayabilirle r. Bununla birlikte, bu VOC sensörlerinin yanı sıra şu soruŞekil 3. Radon gaz111111 önlenmesi için temel altıııa serilecek bir çakıl yatak bacasıyla lıavalandırıl11: lara da yanıt aranmalıdır. Bu sorulara verilecek yanıtlar, İç Hava Kalitesi sorunların ı n tespitinde ve giderilmesinde çok önemli olacaktır. il Hava kirliliği nden kim etkilenmiştir, il Semptomlar nelerdir, il Semptomlar ne zaman ortaya çıkmıştır, il Son zamanlarda ortamda değişiklik yapılmıştı r (yeni halı, boya, vb.), il Görünürdeki sorunlar giderilmiş midir, il Açıkça görülmeyen sorunlar neler olabilir, il Hava analizi yapılmış mıdır? 3.1. İç Hava Kalitesini Artırmak İçin Alınacak Önlemler iç hava kalitesini artırmak için, inşaat aşamasından itibaren alınacak bir dizi önlemler vardır. Bunları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz: il İnşaatta düşük emisyonlu malzeme (boya, sunta, halı, vb.) kullanılmalıdır. il Belirlenebilen bir kirlilik kaynağı varsa, ortadan kaldırılmal ıdır. il Havalandırma projesinin yapımında ASHRAE Standart 62 uygulanmalıdır. il İnşaat aşamasında ve sonrasında nem kontrolü yapılmalıdır (ıslak inşaat malzemesi kalıcı olarak küf üretebilir). il Lokal ıslakl ıklara ve yoğuşmalara meydan verilmemelidir (küf oluşumunu tetikleyebilir). il Kanal içlerinde UV lambalarla sterilizasyon yapılabi lir. il Optimum filtrasyon yöntemi tespit edilip uygulanmal ıdır. il Absorbe edici filtreleme yöntemi kullanılabilir (absorbat granül yatağ ı veya aktif karbon filtre). il Ozonlama ile havadaki VOC'ler ortadan kaldırılabilir. il Ozon şoklamasıyla, (yoğun ozonlamayla) mekanlar dezenfekte edilebilir, küf ve mantardan arındırılabi l ir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=