"' o o N C: "' .!!! z ;;, "' en 2. Yenilenebilir Enerji Kaynakları 2.1. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Tüketimi Yenilenebilir enerji kaynakları deyince, rüzgar, su, jeotermal, biyokütle ve güneş enerjisini an lıyoruz. Dünya yenilenebilir enerji kaynaklarını n 2002 yılında, 1400 Mtep'i tüketilmiştir. Bu rakamın 2030 yı l ında 2200 Mtep'e (% 60 artış) yükselmesi beklenmektedir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanı lmasında elektrik üretimi başı çekmektedir. Dünyada yı ll ık primer enerji kaynağ ı talebinin % 14'ünü yenilenebilir enerji kaynakları oluşturmaktadır. Tablo 1, dünyada 2002-2030 yıllarında kullanılacak ve kullanıl mas ı hesaplanan biyokütle, hidrolik enerji ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarının miktarlarını ve toplam içindeki paylarını göstermektedir. Tablo 1 'de görüldüğü gibi, 28 yıl içinde biyokütle'nin toplam primer enerji miktarı içindeki payı 2002'de % 11 'den 2030'da % 10'a gerilemekte, hidrolik enerji (su) aynı kalmakta (%2) fakat, başta rüzgar olmak üzere diğer yenilenebilir enerji kaynakları % 1'den % 2'ye yükselmektedir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının % 75'i, kalkınmakta olan ülkelerde kullanılmaktadır. 2.2. Elektrik Üretiminde Yenilenebilir Enerji Kaynakları 2002 yılında dünyada yenilenebilir enerji kaynaklarıyla 2927 Twh elektrik üretilmiştir. Bu rakam, 2002 yıl ındaki Danimarka İzlanda Finlandiya Yeni Zelanda Hollanda İspanya Almanya Portekiz iıalya Avusturya İsveç l üksemburg Meksika Japonya ABD isviçre Belçika irfanda İngiltere Yunanistan Kanada Avustralya Çek Cumhuriyeti Fransa Polonya Slovakya Norveç Türkiye Kore Tablo 1. Dünyada yenilenebilir enerji tüketimi. 2002 2030 Kullanılan J yenilenebilir Biyokütle 1.119 Geleneksel biyokütle ile 765 Hidro 224 Diğer 55 Toplam 1.398 toplam elektrik üretiminin % 18'idir. Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretiminin toplam elektrik miktarı içindeki payı bazı ülkelerde çok yüksektir. Örneğin Kongo, Uruguay, Norveç, Mozambik, Nepal ve İzlanda'da yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimi payı % 99,5'e kadar yükselmektedir. Bu enerji kayn ağına bölgesel olarak baktığ ımızda Güney Amerika mevcut hidrolik enerji potansiyeli avantajı ile dünyanın en yüksek oranda yenilenebilir enerji kaynağı kullanan bölgesidir. 2002 yılında yenilenebilir kaynakların elektrik üretiminde% 18 olan payının, 2030 yılında% 19'a yükseleceği Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından öngörülmektedir. Aynı otoritenin hesaplarına göre, bu% 19 içinde hidrolik elektrik düşecek fakat hidrolik dışı (non-hydro) yenilenebilirlerin payı, 28 yıl içinde% 2'den % 6'ya yükselecektir. Bu artışın en büyük kısmının OECD Avrupası'nda Kyoto Protokolü korkusuyla hükümetlerin sağlamak zorunda olduğu destek ve teşvikler nedeniyle oluşacağı görülmektedir. Avrupa'da 2002 yılında sadece% 3'Iük 1 Toplam Kullanılan Toplam talep payı yenilenebilir talep payı % 11 1.605 % 10 %7 907 %6 %2 365 %2 %1 256 %2 % 14 2.226 % 14 bir paya sahip olan hidrolik d ışı yenilenebilen elektrik üretiminin, sağlanan destekler devam ederse, 2030 yılında % 16'ya yükseleceği anlaşılmaktadır. Grafik 4'e baktığımızda, 1997-2002 yılları arasında Danimarka, İzlanda, Finlandiya, İspanya, Almanya ve Hollanda'da hidrolik dışı yenilenebilir kaynaklı elektrik tesisleri yatırım maliyetleri, fosil yakıtl ı santral maliyetlerine nazaran genelde yüksektir. Bununla beraber maliyetler, son yıllarda gelişen teknolojilerle düşme eğilimindedir. Bağımsız bir Enerji Araştırma ve Değerlendirme Kuruluşu olan IEA'nın 2004 yılında en son teknolojilere göre yaptığı yatırım maliyeti analizlerinin sonuçları Grafik 5'te veri l miştir. IAE araştırması şu gerçekleri göstermektedir: t Bugün için, rüzgar santrali dışında bütün yenilenebilir kaynaklı üretim tesisleri kW başına kuruluş maliyetleri 2000 doların üzerindedir. t Beklenen teknolojik gelişmeler kuruluş maliyetlerini neredeyse % 40-50'Iere kadar düşürecek ve 2030 yı lında, -o/o 2 o/o O %3 %8 %13 %18 ■ 1997'deki payı 1997-2002 arasındaki payı Grafik 4. OECD ülkelerinde elektrik iireıiıııinde hidro yenilenebilir olmayan kaynakların payı (1997-2002). 36
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=