Tesisat Dergisi 112. Sayı (Nisan 2005)

ın o o N C: .. "' z Kimi işletmelerde bir takım nedenlerle kondens sokağa atılmaktadır. Bunlardan biri yakıt tankının ısıtılması esnasında tanktaki serpantinlerde delinme olması halinde kondense yakıt karışması riski nedeniyle, yakıt tankını ısıtan sistemlerin kondensi sokağa atılmasıdır. -lkıncısı tekstilde veya başka yerlerde çeşitl i boya makinalarında kullanılmakta olan kondensin sokağa atı lmasıdır. Çünkü kondensin içine yabancı bir madde girmesi istenmez. Kısacası, kondens serpantinlerdeki delinme tehlikesine karşı sokağa atılmaktadırlar. Bugün, kondensin içine herhangi bir madde karıştığını anında hisseden, hissettiği zamanda vananın üçüncü yolunu açarak derhal bu kondensi tahliye eden sistemler var. O zaman bizim kondensin tamamını kazan dairesine döndürmememiz için bir neden yoktur. Yine başka bir iş l etmeyle ilgili bir örnek verebiliriz. Bu işletme, 6 bar basınçta çalışan 500 kg kumaş boya- -ı::.:::~r=:::ı----·-·--· ' 1 .... -·ı ..., ı L r· __ .J ı! 1 Şekil 3. Kazan dairesinde flaş bıılıar ile eııeıji geri kaza111ını. 4. Flaş Buhar Basınç altındaki yüksek sı caklı ktaki kondensin basıncı düşülürse kondensin bir kısmı buhar haline geçer. Bu buhara, "flaş buhar" denir. Flaş buharı kazanmal ı yız, aksi takdirde havaya gidecektir. Örneğin, 7 bar basınçtaki kondensi atmosfere açık bir tanka gönderirsek, ne kadar flaş buharın havaya gideceğini hesaplayabiliriz. 7 bar = 721 kj/kg 0bar =419kj/kg Fark = 302 kj/kg Obardaki buharın entalpisi 2.257 kj/kg, flaş buhar oranı: 302,4 / 2.257 = O,13 kayıp oluyor. Bu da saatte 130 kg buharın sokağa atıldığı anlamına gelir. Bugün orta çaptaki bir işletmenin saatte 8-10 ton, büyük çaptaki bir işletmenin ise 50-100 ton buhar kullanmakta olduğu göz önüne getirilirse konunun ne kadar önemli olduğu daha kolay anlaşı lı r. Flaş buhar üretim sistemi uygulanmayan işletmelerde büyük kayıplar ortaya çıkmaktadır. Kondens, kondens tankıdöndürülmeden önce bir flaş tankından geçirilerek flaş buhar üretildi. Üretilen buharın getirisi yıll ık olarak 90100.000 dolar oldu. Ancak burada buharın ton maliyeti 16 dolar olarak al ınmıştır. Bu değer doğal gaz yakıld ığı zaman içindir. Halbuki 6 no'lu fuel-oil yakı lırsa 28 dolar, 4 no'lu fuel-oil yakıl ırsa 39 dolar olmaktadır (Şekil 3). 5. Yalıtım Enerji geri kazanımı konusunda en önemli konulardan biri de yalıtımdır. lsı tasarrufu açısından yalıtım son derece önemlidir. Kazan, besi suyu tankı, buhar, kondens boruları ve vanaları n tamamı yalıtılıp izole edilmelidir. Ülkemizde vanaların yalıtımına çok az rastlanmaktadır. Vanaların da yüzeyinden ısı kayıpları oluştuğu unutulmamalıdır. Vanalar küçük bir eleman olarak görülerek ihmal edilmektedir. Maalesef günümüzde bazı işletmelerde çok kötü izolasyonlar vardır. Aynı çaptaki bir vana ile yalıtımsız 1,2 metre borudaki ısı kaybı aynı değerlerdedir. Borulardaki yalıtımlar zaman içinde çok fazla boma kapasiteli bir boya makinası bu- na gelmeden önce flaş tankından yani zulmakta ve büyük miktarlarda ısı kalunmaktadır. flaş buhar üretim sisteminden geçirile- yıpları oluşmaktadır. rek flaş buhar üretilir. Flaş buharın üreBu işletmedeki kondens sokağa atılı- timinde yakıt gideri yoktur. 6. Atık ısıdan Geri Kazanım yordu. Daha sonra önerimiz doğrultusunda bu işletme kondensi kazan dairesine geri döndürdü. Kondens sokağa atıldığında kayıplar ortaya çıkıyordu. Kondens kaybı burada 146 milyon TL. dir. Bu da; ayda 4,5 milyar TL, yılda ise 50 milyar TL'lik kazanç olması demektir. 190 Flaş buharla sağlanan bir enerji tasarrufu örneği verebiliriz. Kazan dairesine gönderilen 8 bar basınçtaki 5.600 kg/h kondens miktarındaki bir uygulamada, flaş buhar kullanımıyla elde edilen kazanç incelenir. 8 bar basınçtaki 5.600 kg/h kondens kazan dairesine Bir de atık ısıdan geri kazanım vardır. Burada baca gazından, duman gazından geri kazanım elde edilebilir. Kazanı terk eden duman gazının sıcaklığı, buhar sıcaklığından fazladır. Bugünkü teknolojide duman gazı sıcaklığı ile buhar sıcaklığı arasında sıcaklık farkı 50 ile 75 °C olabilecek

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=