Tesisat Dergisi 112. Sayı (Nisan 2005)

teknik tanıtım [ .......,j ın o o N C .. "' z >, .. (/) ;; "' 'iii ~ yak ile ilgili olarak göz önünde bulundurulması gereken, onay verilen sı kı düzeylerin korunabilmesi için tesislerin güncellenmesi gereğiydi. % 95 yüzdelik değer olarak belirlenen onay düzeyleri sı rasıyla 18.9 ve 2 mg/litre olarak belirlendi. Pik filtre besleme düzeylerinin de sırasıyla 35.25 ve 9.5 mg/litre olması planlandı. ASAT Foulridge ve Harrogate North tesislerinde (ikisi de Yorkshire Water firmasına bağlı) uygulamaya alınmış olan biyofiltreleme planlarına ek olarak, Wessex Water firması 122 m3/saat hızla çalışması tasarlanan nitratlaştırma için kullanılmak üzere devingen yataklı filtre tesisi kurmaya karar verdi. Tesis, 2003 yı lı sonunda inşa edildi ve 2004 yılı başında hizmete girdi. Toplamda üç adet 5 m2'lik filtre yerleştirildi; bu filtrelerin ikisi arıtma için tam akışta çalışmayı gerçekleştirebiliyor. Nitratlaştırma prosesinde gerekli oksijen geçişi, eşit gaz debisi sağlamak üzere filtre alanına homojen dağıtı lan sıkı ştı rılm ış hava ile sağ lanmaktad ı r. Küçük hava kabarcıkları düşük bir hızla kum yatağı içinden geçer ve nitratlaşan mikroorganizmaların da yardımıyla havanın verimli bir şekilde yükselmesi sağ la nı r. Kum taneciklerinin arasında ve üzerinde biyolojik kütle birikmeye ve büyümeye başlar. Bu kütlenin büyümesi, kütlenin filtre tepesindeki çıkışa sürekli boşaltılması ile dengelenir. Tesis hizmete hazırlanırken , süreç içinde filtreler yapay yük oranlarına karşın teste tabi tutuldular. Sınırsız olarak belirlenen bu test koşullarında Astracontrol filtre kontrolü kullanılarak düşük sıcaklıklarda ve yüksek beslemeli su bulanıklığı koşulları altında bile hızlı bir nitratlaştırma kapasiteli çekiş yaratılmıştır. Bir ay sonra, nitratlaştırılmış bakterinin üssel hızla büyümesi, temizleme kapasitesinin hızlı bir çekimle artmasını ve tasarlanan yükleme kapasitesi olan 1 m3lük yatak hacmi başına günde 0.60 kg N düzeyine ulaşmasını sağladı. 2 mg/I NH4 +-N'den daha az düzeylerde amonyak boşaltımının sürekli olarak gerçekleştirilmesiyle de nitratlaştırmanın istikrarlı olması sağlandı. Nitratlaştırma performansından ayrı olarak hem BOT hem 168 de TSAKM eş zamanlı olarak onay seviyelerinin oldukça altına düştü. Biyolojik olarak güçlendirilmiş bir süreç sayesinde, nitratlaşt ı rıcı madde artışı doğal yükleme koşullarına bağlı olacaktır. Eğer amonyak yüklemesi uzun bir süre düşük seviyede seyrederse etkinlikte kayıp yaşanması gibi bir tehlike doğabilir. Bu nedenle, üretim süreci işleti mi n de benimsenecek strateji biyo-kütle üretimini sürdürmeye odaklanmalıd ı r; bunun için de filtre kontrolü yöntemi çok önemli bir araç niteliğindedir. Çünkü düşük yük hızı dönemlerinde filtredeki biyokütleyi gerçekleştirmeye yardımcı olur. Biyofiltre amonyaktaki yumrucukların üstesinden gelmeyi başardı ve filtreleme düzeyini 2 mg/litre onay seviyesinin oldukça altında tutabildi. 2. Hollanda'daki Groote Luccht'ta Yapılan Biyolojik Nitrattan Arındırma İşlemi Hollanda'da onay verilen nitrojen düzeyleri toplam nitrojen miktarına dayalı olarak belirlenir. Bazı tesislerde, nitrattan arındırma kapasitesine ek yapılması mekana dayalı yetersizliklerden ötürü zor olabilir. Bu nedenle üçüncül bir biyolojik nitrattan arındırma aşaması cazip bir seçenek olacaktır. DeGroote Lucht Atık Su Arıtma Tesisleri'nde (280.000 PE, sahibi de Hollanda'daki Delfland Su İdaresi'dir) , 1999'da yapılan kısmi üçüncül bir biyofiltre tesisinin işletime sokulması sayesinde toplam-nitrojen son atık madde düzeyi yı llık ortalama 10 mg/litre düzeyinde kaldı. Ek işlem, tesislere giren toplam kanalizasyon maddelerinin ortalama% 75'ini işlemden geçirecek şekilde tasarlanmıştı ve % 88'den daha fazla nitrattan arındırma verimliliği ile çalışmayı başardı. Nitrattan arındırma işleminde dış karbon kaynağı olarak metanol kullan ı ldı. Filtre tesisinin hidrolik kapasitesi saatte 3,600 m3 idi ve 240 m2'lik bir filtre yatağı yüzey alanına sahipti. Bu tip geniş bir tesiste filtre inşa edilirken beton bir yapı kullanılmasının çok daha ekonomik olacağı da ispatlanmış oldu. Gerçekleştirilen testlerde, 2003'teki performans verilerine bakıldığında NOx-N için temizleme veriml iliğin i n % 90'ın üzerinde olduğu görülebilir. Filtreyi besleyen akıştaki sıradan suda yüzen madde miktarı 5-25 mg/litreden 2-7 mg/litreye indirildi. Filtre içindeki biyo-kütle mikta rı nı sabitlemek için sürekli kum devridaim hızını ayarlayan Astracontrol® ise işe yaradığını kanıtlamayı da başarmıştır. 3. Hollanda'nın Maasbommel Tesisi'nde Toplam Nitrojen ve Fosforun Temizliği Hollanda'da küçük nehir ve akarsulara dökülen nitrojen ve fosforda çok düşük atık seviyeleri sağlayabilmeye giderek daha fazla yöneliniyor. Şimdi ise odak konusu, akışı ötrofikasyona (atıklarla gelen aşırı besin maddelerinin vejetasyonu uyarmasıyla göllerin çözünmüş oksijen yokluğu sonucunda ölmesine kadar gidebilen yaşlanma sürecine - Ç.N.) karşı koruyabilmek oldu. Bu nedenle, alınan yüzey sularındaki maksimum izin verilen risk (MTR) derişikleri birkaç parametre için olmak üzere belirlenmiştir. Örneğin, toplam nitrojen için <2.2 mg/ litre N, fosfor için <0.15 mg/litre F, ağır metaller vb. gibi. Sonuçta kararlaştırılan bu tesislerin çoğunun güncellenmesi gerekti. Bu nedenle hem MBR tipi çözümler hem de ek üçüncül arıtma seçenekleri dikkate alınmıştır. Maasbommel Atık Su Arıtma Tesisleri'nde (Rivierenland Su İdaresi), N ve F düzeylerine erişebilmek amacıyla ek bir işlem süreci daha uygulamaya alındı. Tesis arıtma (120 m3/saat) için tam akışa hizmet verebiliyor, ayrıca nitrojen ve fosfor düzeylerini beklenildiği gibi 6-8 mg/litre N ile 1,5-4 mg/litre F'dan belirtilen MTR seviyelerinin altına düşürdü. Tesiste her biri 8 m2'lik filtre alanına sahip iki aşamalı bir Astrasand® filtreleme işlem süreci bulunuyor. İlk ünite biyolojik nitrattan arınd ırma için kullanılıyor (dış karbon kaynağı bulunuyor) ve her iki ünite de demir kullanılarak F taşıması için kullanılabiliyor. Her iki doz da NOx-N ve F için çevrimiçi analiz cihazları kullanılarak kontrol ediliyorlar.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=