Tesisat Dergisi 112. Sayı (Nisan 2005)

www.selnikel.com.tr ISSN 1305-2063 1955 50 YILDIR KALiTEDE LiDER ✓ Su ve Duman Borulu Buhar ve Kızgın Su Kazanları ✓ Atık Isı Kazanları ✓ Endüstriyel Brülörler ✓ Endüstriyel Vantilatörler

çözümleri sunarak hay ürlü, garan •i n mık • kgeçmesi i un, tiayatı a i E.C.A: YOCUŞMALI KOMBİLER • KOMBİLER • KAT KALORİFERLERİ • KALORİFER KAZANLAR! • RADYATÖRLER • DOCALGAZ SDBALARI • DOCALGAZ SAYAÇLAR! • TERMOSİFONLAR • ŞOFBENLER • KLİMALAR GENEL DAOilTIM: EMAS Makina Sanayi A.Ş. Tel: (0212) 274 44 10(PBX) Satış Bölge Temsllclllklerl: ISTANBUL (0212) Tel: 274 44 10 ANKARA (0312) Tel: 353 83 06 (3 hat) IZMIR (0232) Tel: 469 32 24 (PBX) ADANA (0322) Tel: 233 86 83 (2 hat) BURSA (0224) Tel: 27157 79 DIYARBAKIR (0412) Tel: 224 18 77.79 KAYSERi (0352) Tel: 22130 17 KONYA (0332) Tel: 322 99 04 SAMSUN (0362) Tel: 433 03 63 TRABZON (0462) Tel: 22125 05 www.emas.com.tr e-mall: satls@emas.com.tr SERvis: EMAR SataşSonrası Müştetl Hlzmctlcti Sanayi ve TlcarotA.Ş. Tel:(0216) 3055504•44167 84 Servis Bölge TemsHdllklert: İSTANBUL(0216) Tel:3055504•44167 84ANKARA(0312)Tel:3538300(10 hat) izMiR(0232)Tel:4490651 1 DANIŞMA HATTI: 444 0 322 1 <i§]>CE EMAR, 2004 Ayrupa Kalite Başarı Ödülü sahibidir.

• ısıtma Kapasitesi: 20.000 kcal/h • Sıcak Su Kapasitesi: 24.500 kcal/h • Baca gazındaki gizli ısıdan faydalanarak % 1 O?'e ulaşan yüksek verimiyle yakıt tasarrufu sağlar. • Özel Magnezyum-Alüminyum-Silisyum alaşımı High-Tech eşanjörü korozyona karşı yüksek dayanıma ve yüksek ısı transfer yeteneğine sahiptir. Buderus'un 25 yıldır Duvar Tipi Yoğuşmalı Kazanlarda kullandığı bu alaşımın benzerleri günümüzde otomotiv ve havacılık sektörünün önde gelen firmalarınca kullanılmaktadır. • Kapasitesini ayarlayabilen brülörü ile ihtiyaca göre çalışır. Standart olarak oda sıcaklığına, ısıtma suyu sıcaklığına ve kullanım suyu sıcaklığına göre modülasyon yapar. ısıtma Bizim işimiz! lsısan Buderus Yoğuşmalı (K□nFo"+?LusJ Kombi • RC 1OOda Kumanda Paneli ile çok kolan kullanıl ı r. Opsiyonel RC 20 Kumanda Paneli ile günlük ve haftalık program yapılabili r. Opsiyonel Modulink Kablosuz Oda Kumandası ile maksimum yaklaşık 30m uzaklıktan arada kablo bağlantısı olmadan kontrol edilebilir. • Türküye koşullarına uygundur. Düşük gaz basınçlarında (5 mbar'a kadar) ve düşük voltajda (175V'a kadar) bile sorunsuz çalışır. • Donma koruması, pompa sıkışması n ı önleyen sistemi ve baca tepme sensörü gibi bir çok emniyet ekipmanıyla tam emniyetlidir. • Doğal Gaz veya LPG ile kolaylıkla kullanılabilir. Yakıt değiştirmek kolaydır. • '· (: o ,, o Buderus www.isisan.com Merkez: Tel. (0212) 340 37 00 info@isisan.net lstanbul Anadolu Böl. Müd.: Tel. (0216) 544 11 00 kosuyolu@isisan.net Servis Müdürlüğü: Tel. (0216) 544 1111 info@isisanservis.com lstanbul Merkez Depo : Tel. (0216) 561 27 27 depo@isisan.net Adana Bölge Müdürlüğü: Tel. (0322) 232 70 20 adana@isisan.net Ankara Bölge Müdürlüğü: Tel. (0312) 418 32 20 ankara@isisan.net Antalya Bölge Müdürlüğü: Tel. (0242) 322 04 44 antalya@isisan.net Bursa Bölge Müdürlüğü: Tel. (0224) 267 04 85 bursa@isisan.net lzmir Bölge Müdürlüğü: Tel. (0232) 251 30 50 izmir@isisan.net Amana Buzdolabı Showroom: Tel. (0212) 288 43 47 amana@isisan.net

TESİSAT DERGİSİ Sahibi Teknik Yayıncılık, Tanıtım A.Ş. Yayınlayan Avrupa Teknik Medya Basın ve Yayıncılık Tic. A.Ş. Y :Vli'I DANIŞı IA il Celal OKUTAN 7 YAYIN DANIŞMA KURULU Prof.Dr. Ahmet ARISOY (i.T.Ü.), Prof._Ümit Doğay ARl~Ç (UqETAM),_Prof. [?r._ A.__Nilüfer EĞRICAN (Yeditep~ U.), Dr. Ihsan GULFERI (1.T.U.), Prof.Dr. Zerhan KARABiBER (Y.T.Ü_.). Prof,Dr. Olcay KI_NCAY (Y.T.Ü.), Pre>f. Dr. Cahit OZGUR (I.T.U.), Prof. Dr. lsmail TEKE (Y.T.U.), Prof. Dr. Macit TOKSOY (Dokuz Eylül Ü.), Doç. Dr. Recep ÖZTÜRK (Y.T.U.), Dr. Murat AKDOGAN (Baym_ak), Serhan ALPAGUT (Hacı Ayvaz), Mehmet Akın ALTUG (Arıtan Müh.), Yalım ARISOY (Selnikel), Can AZERGÜN (DemirDöküm), Mustafa BAYGAN (Teba), Metin BİLGİÇ (Üniversal Makina), Erdinç BOZ (Boz Proje Danışmanlık), Çetin ÇAKM~~ÇI {Fer~oli), Or. Celalettin ÇELiK (Viessmann), Kevork ÇILINGIROGLU (Çilingiroğlu Müh.), Metin DURUK (Friterm), Ali EREN (Erensan), Ali HELVACI (Mak.Yük. Müh.), Korhan IŞIKEL (Protem), Sezar KAYALIBAY (Etna-Süpermatik), Onder KIRATLILAR_{EÇA lsı Grubu-Emas), Tun_ç KORUN (FormA.Ş.), Rüknettin KUÇUKÇALI (lsısan), Zeki OZEN (Alarko-Carrier), Zeki POYRAZ (AFS), Osman ŞAYLIMAN (Valftek), Levent TAŞKIN (Vaillant), Cafer ÜNLÜ (lntervalf), Hüseyin YÜKSEL (ISKİD). YAZ! ŞLERİ Yazı işleri Müdürü - Sorumlu Müdür Süleyman BULAK Emine BANKOĞLU Muhittin TEKMAN Çiğdem TİMAR Bilge ESER ElifERSOY AhsenATAY Genel Yayın Yönetmeni Dergiler Teknik Danışmanı Editör Editör Yardımcısı Muhabir Veri Toplama Elemanı YAYIN KOORDİNASYON Yayın Koordinatörü Çiğdem TİMAR Tasarımcı Grafıker Elif Hülya EMEK Şengül ASLAN Grafıker REKLAı Sebiha EKİNCİ Osman ÇOLAKOĞLU Ufuk BALCI Reklam Direktörü Emine BANKOĞLU Reklam Satış Temsilcisi Canan ÖZAYDIN Reklam istihbarat Elemanı Berna KARAMAN ABONE OKUR HİZMETLERİ Abone Satış Temsilcisi Dağıtım Planlama Elemanı Dağıtım Arşiv Elemanı Ebru Akten BULUT Rıdvan GÜMET Nazım GÜLER Tekni~ Y· yıncılık Grubu Ankaı Haber Bürosu Şerife YILMAZ syilmaz@teknikyayincilik.com Adres: Tahran Cad. 44/5 Kavaklıdere -Ankara Tel/Faks: (0312) 437 23 20 - Cep: (0533) 715 69 19 For in ,nal C ıtaets Değer DÜNDAR ddundar@leknikyayincilik.com Öi'IETİM MERKEZİ TE -~İK 'A '1 ICILIK TArUTIM A.Ş. Balmumcu, Barbaros Bulvarı Bahar Sok. Karanfil Apt. 2/11-13 34349- Beş iktaş/l ST. Tel: (0.212) 275 83 59 (pbx) (0.212) 347 04 25 (pbx) Fax: (0.212) 274 92 73 http: www.teknikyayincilik.com e-posta: info@teknikyayincilik.com www.tesisat.com.tr BASK Özgün Ofset Baskı tarihi: 29 Nisan 2005 Yerel Süreli Yayın Fiyatı: 6 YTL/ 6.000.000 TL. Yıllık Abone: 72 YTL/ 72.000.000 TL (Fiyatlara KDV Dahildir. Yıllık Abonelikte Kargo bedeli dahil, Tek Gönderimlerde Dahil Oe~ildir.) Yurtdışı A bonelik / Subscription ForAbroad Single copyprice: 7 S (Worldwıde) Annualsubscnption: 80 S (Worldwide) /Poslage included) ICCI 2005 için Geri Sayım Başladı ... U luslararası Kojcncrasyon Kombine Çevrim ve Çevre Konferansı ve Sergisi' nin l !.si, 26-27 Mayıs 2005 tarihlerinde Swissotel İstanbul'da düzenlenecektir. Türkiyc'de konusuyla ilgili olarak düzenlenen tek ve ilk etkinlik olan ICCI konferansları, ilk olarak 1992 yılında toplantı niteliğinde düzenlenmeye başlanmış olup, 1994 yılmdan iıibaren düzenli olarak gerçekleşıirilmeyc başlanmıştır. Konferans, dünyadaki ve ülkemizdeki en yeni kojenerasyon teknolojileri ve uygulamalarınm yanı sıra, yurt içi ve yurt dışmdaki enerji piyasaları ve ilgili mevzuatların tartışıldığı uluslararası saygın bir forum haline gelmiştir. ICCI Konferansı, l994'te 12 firnıanm katılımı ile başlayıp, bugün 60 katılımcmın ürün ve hizmetlerini tanı tlığı sergi ile de, sckıöründe faaliyet gösteren firmalar için potansiyel iş olanaklarına ilişkin önemli fırsatlar yaratmaktadır. ICCI konferanslarınm bu nokıaya gelmesinde; Avrupa Kojcnerasyon Birliği (Cogen Europe), Türkiye Kojcncrasyon Derneği, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, T.C.Çevre ve Orman Bakanlığı ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ile birlikte TÜSİAD, MÜSİAD, ELSİAD, TÜBİTAK-MAM, ODTÜ ve İTÜ'nün vermiş olduğu destekler büyük önem taşımakıadır. Konferans kapsanımda 2002 yılmdan beri düzenlenen ve T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Baka nlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı ile, TÜSİAD, ELSİAD, TÜBİTAK-MAM ve İTÜ larafmdan desteklenen "En Başarılı Kojenerasyon Tesisi" yarışması , Türkiyc'de kojenerasyonun teşvik edilerek geliştirilmesi bakımından önemli bir etkinlik olarak kabul edilmektedir. İlk kez bu sene düzenlenecek olan çalıştay sonrasında, gerçeklcşıirilecek olan Teknik Gezilerle ilgili olarak da kojenerasyon/trijencrasyon uygu laması olan firmalar büyük ilgi göstermiştir. Ayrıca, CNBC-e ve NTV kanallarınııı bizlere organizasyon öncesinde vermiş olduğu canlı yaym destekleri de, organizasyon esnasında yanımızda olacaktır. Bu seneki konferansımızııı önceki konferanslarımıza göre daha yoğun ve kapsamlı olacağıııı bildirmckıen memnunluk duyarız. Bütün enerji sektörünü kon feransımıza ve sergimize bekliyoruz. Seminerlerin Sektöre Katkısı ... 7-1 O Nisan 2005 tarihleri arasmda, Hannover Mcsse Sodcks Fuarcılık tarafmdan Antalya'da düzenlenen SODEX Antalya Fuarı, sektörü en geniş kapsamda bir araya getiren cıkin l iklerden biri olarak gerçek leştirildi. Hannover Messe Sodeks Fuarcılık ve Tesisat Dergisi işbirl iğ i ile düzenlenen Akdeniz Bölgesi'nde bulunan turizm işletmelerinin teknik müdürlerine yönelik ücretsiz seminerler ise, bliyük ilgi ile karşılanmıştır. Danışmanımız Celal Okutan, Prof.Dr. Abdurahman Kılıç ve Sami Bölükbaşıoğlu gibi sektörün duayenleri tarafından aktarılan bilgiler, katılımcılar için oldukça faydalı olmuş, sektörün bu tip organizasyonlara ne denli ihtiyacı olduğunu gösıem1iştir. Bu tür faaliyetlerin artıniması gerekliliği, bilgi toplumu olmamızdaki önceliklerden biridir. En derin saygılarımızla, sbul I a teknıMa~·incilik.com ©Tesisat Dergisi'nde yayınlanan yazı ve çizimlerin her hakkı mahfuzdur. izin alınmadan, kaynak gösterilerek de olsa iktibas edilemez. Yayınlanan tüm yazıların sorumluluğu yazarlarına, ilanların sorumluluğu ilan sahiplerine aittir. 3

4 Nisan 2005 Sayı 112 .. I .. Güncel GOR NUM Celal Okutan Çin Halk Cumhuriyeti 20 Seyahatimden E d i n d i k l e r i m. .. 16 Prof. Dr. A.Nilüfer Eğrican SEKTÖRE:L FORUM W\.vw. conference.conı ► 26 Endüstriyel Tesislerde Enerji Ekonomisi TTMD Mart 2005 Semineri Soru ve Yanıtları ► J©~ J 1 ► 2005 1 ► Ko/enerosyon: Yüksek Verim, Temiz Çevre, Enerjide Yeniden Yapılcnmo ıccı 11. Yılını Kutluyor "Ülkelerin Ekonomik Gelişmesi Enerji Üretiminde Kömür, Doğal Gaz, Nükleer Enerji ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Arasındaki Dengelerin İyi Kurulmasına Bağlı" 2. Bölüm İstanbul'da Uygulamalı Termodinamik Konferansı Prof. Dr. Hasan Heperkan YTÜ Mak. Müh. Fak. Dekanı ~106 32 Özkan Ağış Türkiye Kojenerasyon Der. Yön. Kur. Baş. Sektöre Umutla 96 Bakıyorum Hüseyin Erdem TTMD Yön. Kur. Başkanı İSKİD 2004 Mamul Envanteri Türkiye Soğutma Klima Yıllık istatistikleri i~indekiler Haberler HVAC DOSYASI 72 _ -+--- SODEX Antalya 2005 Fuarı Başarıyla Gerçekleştirildi 76 _-+-_ Turistik Tesislerde Mekanik Tesisat Celal Okutan I Okutan Mühendislik 88 _-+-- İmbat'tan Yenilikçi Ürün Çözümü Clivet Elfo Energy Hava Soğutmalı Su Soğutma Grupları 90 _ -+--- İç Hava Kalitesi ve Hasta Bina Sendromu (2. Bölüm) Tayfur Cinemre I Mepcon Elektro Mekanik 120 _ -+-- York'tan Otopark Havalandırma Sistemlerinde Yenilikler 122 _ -+-- Sanko - Airfel'den Mitsubishi Heavy lndustries Çok İç Üniteli KX4 Sistem ile Yeni Klima Çözümleri 124 _ -+-_ lsıl Solar Tesisler İçin Planlama ve İzleme Simülasyonlarla Daha Fazla Verim 128 _-+-_ Termik Enerji Santrallerimiz ve Çevre Prof. Dr. Olcay Kıncay / YTÜ Doç Dr. Recep Öztürk / YTÜ YAPI TEKNOLOJİSİ DOSYASI 138 _-+-_ Van Technology Center'de Sıhhı Tesisatın Döşenmesi

http: //www.tesisat.com.tr su PROSES DOSYASI 142 ---+-- İklim Değişikliği ve Su Kaynakları (1. Bölüm) Zekai Şen/ Su Vakfı Başkanı 150 --+--Yüzme Havuzu Mekanik Tesisatlarının Yapımında Üçüncü Aşama Ön Proje, Ön Hesaplama ve Raporları Havuz Tesisatı Ön Proje Çalışması (3. Bölüm) Mak. Müh. Sami Bö/ükbaşıoğlu / Santem A.Ş. Mak. Müh. A. Selim Bölükbaşıoğlu / Santem A.Ş. 154 + İklim Etkisi ve Su Kaynaklarından Verimli Yararlanma Yöntemleri Abdullah Ceylan / Devlet Meteoroloji işleri Genel Müd. 161 + Alternatif Su Kaynakları ile Güçlendirme 166 __l_ Devingen Yataklı Üçüncül Biyo-filtreler Atık Su Artıma Tesisleri (ASAT) Geliştiriliyor - Güncelleniyor ■ POMPA DOSYASI 17 4 --+-- Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği Yöntemleri Kullanarak Çok Kademeli Bir Pompanın Performans ve Verim Değerlerinin Belirlenmesi Ahmet Açıkgöz/ Anova Mühendislik Mustafa ö. Gelişli ı Anova Mühendislik Emre Öztürk / Anova Mühendislik 178 ---+-- Grundfos, Yeni Yatırımlar için Doğu Avrupa'yı Hedefliyor -Teknik Gezi 180 1 Sirküla_syon Pompalarında Enerji Sınıfı Etiketi 1 Saadet Ozkan / Wilo Pompa Sistemleri San. Tic. A.Ş. ENDÜSTRİDE TESİSAT DOSYASI 182 ---+-- Sanayide Enerji Tüketiminin Yeri Prof. Dr. Ahmet Arısoy / İTÜ Makina Fakültesi 186 ---+-- Endüstriyel Tesislerde Enerji Ekonomisi ve Buhardaki Enerji Kazanımı Cafer Ünlü/ İntervalf 192 + Basınçlı Hava Tüketen Cihazlar İçin Kompresör Seçim ümit Çiftçi ı Atlas Copco 1 OTOMASYON DOSYASI 192 _ı_ Schneider Elektrik'ten Ürünler 197 ---Siemens -Otomasyon ve Kontrol Sistemleri LOGO 215 --+--- ÖZEL ÜRÜN TANITIM DOSYASI Pis Su, Temiz Su ve Kalorifer Tesisatlarında Kullanılan Borular ve Ek Parçaları 5 □ "AB Norm/armda Tııri:::.111 Tesisleriııde Yangııı ve Giiveıılik " Prof.Dr. Abdurrahman Kılıç/ SODEX Antaly □ "Tıırizm Tesisleriııde Havuz Bakım ve Hijyeni" Sami Bölükbaşıoğlu / SODEX Antalya Semineri □ AB Makiııa Sektörü (Pompa ve Vana) Bülteııi POMSAD -Türk Pompa Sanayicileri Derneği web sitemize üye olun dergimizin içeriğine anında ulaşın ... 11 T e s i s a I O e r g i s i • Microsoft ini Dlqen !iöıi.rıüm .Ş_ık Kulan4ar4ar .. ,e ·ı Dur 1 Adr~s j~ http://wwwtesisat.com.tr/ ' ' "' ' ''' ' ' ' ' ' ', ' . ... ' Tesisat ENERJi TEKNOLOJiLERi VE MEKANiK TESiSAT DERGiSi

Modülasyonlu rülör Yakma Sistemleri etkili, ekonomik, çevre dostu " .. BCU Brülör Kontrol Unitesi entegre ateşleme ve kontrol/teşhis fonksiyonları BIO, BIC,ZIO Brülör keramik yanma hücresi ya da bektaşı ile kullanım. vı;;_{Vı;;_rio ® Gaz ve Hava Ventilleri sanayi ve domestik sektör, yakma sistemlerinde IC,BV Servomotor ve Klapeler ;:ıaz, hava ve bacagazı için. Sistem çözümleriniz için t>izimle konuşun. ÖNDER Ltd. Şti. Bahçelievler 3. Geçit No.1 41100 İzmit-KOCAELİ Telefon 0.262.323 11 89 Telefax 0.262.324 17 55 info@onderltd.com www.onderltd.com GAZ SİSTEMLERİ reklam indeksi firmalar AFS --------------------------------67 ıccı --------------------------- 30-31 AİRFEL PAZARLAMA --------- 91 ISISAN ----------------------------- 51 AKAL MAKiNA----------------- 133 ISISAN-BUDERUS ------------ 2-7 AKCOR ---------------------------- 83 ISISAN TESİSAT----------------93 AKFAN KLİMA ----------------- 119 ISIYER ----------------------------- 53 .ci ALARKO CARRIER --- 9-11-A.K ISIMAS -------------------------- 211 c: ALF EN MAKİ NA --------------- 201 İMBAT --------------------------- 117 -~ ALTAYLAR-BUHARA--------- 205 i M MAKİ NA -----------------------89 :ö "' ALTAY GRUP------------------ 109 İNTERVALF -------------------- 185 vı-, ~ ARALSAN ----------------------129 İZOCAM ------------------------- 139 :, c: ARGUS -------------------------- 175 İZOTOPRAK ------------------- 213 (1) -o C: .iii ARITAN-------------------------- 145 KLİMAPLUS---------------------- 95 ASTEKNİK---------------------- 203 KONTEK ----------------- 55-57-59 (1) -o AYVAZ-----------------------------35 LG VIESSMANN ----------------41 ~ BATUSAN----------------------- 159 LİNK TESİSAT------------------- 97 ----: E BAYKAN -------------------------- 63 MAKTEK ------------------------ 137 o BAYMAK --------------------------45 j BURKUT ------------------------ 161 ~ CIAT -------------------------------- 87 ı(l ÇAMLICA ----------------------- 165 - DEKORPAN -------------------- 125 l DEMKAR-------------------------- 71 :il:: DOĞU ISITMA ------------------111 ~ ELCO KLİMA -------------------- 73 j ELEKTRO KALORİ----------- 127 EY ELTA-SANYO --------------------65 :ö EMAS ------------------------------- 1 ~ EMKO --------·--------------------49 E ENEKO------------ 123 ,§ ERBAY SOĞUTMA----------- 107 ,:i ERBOSAN ------------------------39 ~ ERTEM ----------------------------15 ~ ESLi ------------------------------ 147 -~ EUROSAN---------------------- 215 eh ~ EUROVENT -------------------- 169 -g EZİNÇ METAL------------------- 79 = FENİŞ ---------------------------- 131 ni . iii FERROLI -------------------------43 E FETAŞ ----------------------------- 75 ~ FIRAT ------------------------- 29-33 ~ FORM A.Ş ------------------ 81-103 ~ FRİTERM ------------------------- 85 ~ GEBERİT ----------------------- 151 GEBERİT ----------------------- 153 GELİŞİM TEKNİK - 155-157-197 GENEL SİSTEM DİZAYN --- 179 GEMAK-------------------------- 177 G E-Tİ ---------------------------- 135 HANNOVER-MESSE --------221 HAVAK--------------------------- 105 HONEYWELL -------------------69 "' o o "' C: "' ÜRÜN TANITIMLARI MARMARA MÜH. ------------- 113 MASTAŞ ------------------------ 199 MELTEM ÇELİK--------------- 141 MERTES ------------------------ 115 NORM TEKNİK------------------ 77 NOVAPLAST ------------------- 167 ÖNDER MÜH. -------------------- 6 PERA ------------------------------1 O PİLSA ------------------------- 12-13 POLİTEKNİK ------------------- 121 PROMAK ----------------------- 183 PROTEM ------------------------ 136 PROTHERM ---------------------61 REHAU -------------------------- 163 SAINT GOBAIN-HES -------- 143 SELNİKEL ------------25-149-Ö.K STANDART POMPA -----------21 STEP ------------------------------99 SİNTAŞ -------------------------- 195 TANRIKULU-------- 187-189-191 TECHTEXTIL FRANKFURT ------------------223 TEKNİON ----------------------- 101 TERMOTEKNİK ------------- Ö.K.İ TESKON 2005-------------------14 TİMFA---------------------------- 193 ÜSTÜN ISITMA -----------------27 VAİLLANT ------------------------- 23 VALFTEK ------------------- 47-207 VALSİR -------------------------- 209 VIESSMANN ---------------------37 YAKACIK VALF---------------- 171 Y.E.M ----------------------------225 Y. T. Ü ----------------------------A. K. İ 68-70 .!!1 z E.C.A. ........... ........ .. Klimalar........ ... ......... ...... ................. 68 E E. C.A. .. ........ ........... Lüks Seri: Elegant .................... .......... 68 ;, Sere/ ........ .. ........... Su Tasarrufu Sağ/ayn "' (J) "Gömme Rezervuarı" ............. ... ....... .. . 68 Eneko .... ... ... ......... .. lsı Geri Kazanım Cihazları ..................... 70 Form A.Ş ..... ......... .. Fes Evaporatif ·;;; Paket Klima Cihazları ...... ... ......... ....... 70 '§ ~ Honeywe/1 .. ......... ... HVAC Sistemleri İçin Yeni Bir Avrupa Markası: CentraLine ............. 70

lsısan Buderus % 109 Verimli Duvar Tipi Yoğuşmalı Kazanlar • Baca gazındaki gizli ısıyı da alarak%109'avaran (40/30°C sistemde) norm kullanma verimine sahiptir. • Hem yakıt hem hava tarafında %0-% 100 arasında kapasite kontrolü yapar. • Yoğuşma ile sağlanan çok yüksek verimi, tam modülasyonu ve akıllı kontrolü ile çok düşük yakıt tüketimine sahiptir. • Özel magnezyum-alüminyum-silisyum alaşımdan imal eşanjörü ile çok uzun ömürlüdür. 25 yıldan daha fazla ömre sahiptir (Avrupa'da 1981 yılından beri kullanılan cihazlar halen çalışmaktadır). • Türkiye koşullarına uygundur. Düşük su basıncında veya düşük voltajda çalışabilir. Çok fazla düşmeleri durumda kendini korumaya alır. Özel alaşım eşanjörü paslanmaz çeliği bile korozyona uğratabilen klora karşı dayanıklıdır. • Çok sessiz çalışır. Tam kapasitesindeki ses seviyesi bile kütüphane istenilen seviyenin a l tındadır. • ERG kumanda paneli ile dış hava sıcaklığına göre çalışabilir, isteğe göre çalışması programlanabilir. Oda sıcaklığını ±0,1°Cteloransla sabit tutarak gereksiz yakıt tüketimini engeller, konforun bozulmasına izin vermez. • Baca sensörü, limit termostat, fark-basınç şalteri gibi birçok emniyet elemanları ile tam güvenlik sağlar. Elektronik ateşleme sistemi ve iyonizasyon kontrolü ile tam emniyetli yanma sağlar. • Kolaylıkla yakıt değiştirebilir (LPG, doğal gaz arasında). 27 4 Yıllık Teknolojik Deneyim ve Kaskad Sistemler Kaskad Sistem Birden fazla yoğuşmalı duvar tipi kazan özel kumanda panelliyle bağlanarak kaskad sistemi oluşturur. Toplam kapasite 416.000 kcal/h'a kadar çıkar. ihtiyaca göre sırayla devreye girerek kazanlar kapasitenin ihtiyaç kadarının kullanılmasını sağlar, gereksiz yakıt sarfiyatını önler. Yedekleme imkanı sağlar. Her hangi bir nedenlerle kazanlardan biri devre dışı kalsa bile diğerleri binanın soğukta kalmasına olanak vermeyecektir. 1 1 20.000- 416.000 kcal/h Buderus www.isisan.com AKiLLi ISITMA SİSTEMLERİ Merkez: Tel. (0212) 340 37 00 info@isisan.net lstanbul Anadolu Böl. Müd.: Tel. (0216) 544 11 00 kosuyolu@isisan.net Servis Müdürlüğü: Tel. (0216) 544 11 11 info@isisanservis.com lstanbul Merkez Depo : Tel. (0216) 561 27 27 depo@isisan.net Adana Bölge Müdürlüğü: Tel. (0322) 232 70 20 adana@isisan.net Ankara Bölge Müdürlüğü: Tel. (0312) 418 32 20 ankara@isisan.net Antalya Bölge Müdürlüğü: Tel. (0242) 322 04 44 antalya@isisan.net Bursa Bölge Müdürlüğü: Tel. (0224) 267 04 85 bursa@isisan.net lzmir Bölge Müdürlüğü: Tel. (0232) 251 30 50 izmir@isisan.net Amana Buzdolabı Showroom: Tel. (0212) 288 43 47 amana@isisan.net

ın o o N C: .. </J z N ;;. .. tJ) Önemli Konulardan Özetler Sektöre! Fuarcılık tarafından organize edilen ICCI Konferanslarının 11.si, 26-27 Mayıs 2005 tarihlerinde Swissotel lstanbul'da düzenlenecek. 1994 yılından beri düzenli olarak başarıyla gerçekleştirilen ve Türk enerji sektöründe konuyla ilgili 1000 katılımcı tarafından düzenli olarak takip edilen ICCI konferansları, dünyada ve Türkiye'deki en yeni kojenerasyon teknolojileri ve uygulamalarının yanı sıra, yurt içindeki ve yurt dışındaki enerji piyasaları ve ilgili mevzuatların tartışıldığı uluslararası saygın bir forum haline geldi . ' Tesisat dergisinin 111. sayısında yayımlanan 1. Bölüm'de, kömür ve doğal gazı işlenmişti. Bu sayıdaki 2. Bölüm'deyse nükleer enerji ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kurulacak dengedeki yeri ve önemi tartışılıyor. lstanbul, 18-20 Mayıs tarihleri arasında 2. Uluslararası Uygulamalı Termodinamik Konferansı'na ev sahipliği yapıyor. YTÜ ile iCAT işbirliğinde düzenlenen ve ITO, ODTÜ ve Bilimsel ve Teknik Araştırma Konseyi tarafından da desteklenen konferansın basın sponsoru da olan Tesisat dergisi olarak, YTÜ Makina Mühendisliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Heperkan ile konferansın önemi, katılım derecesi ve ülkemize katkıları üzerine konuştuk. Hannover Messe Sodeks Fuarcılık tarafından düzenlenen SODEX Antalya 2005 lsıtma, Soğutma, Klima, Havalandırma, Yalıtım, Pompa, Sıhhi Tesisat ve Su Arıtma Teknolojileri Fuarı, bu yıl Teknik Yayıncılık Grubu'nun düzenlediği seminer ile birlikte oldukça renkli geçti. Türkiye için oldukça önemli ekonomi ve ticaret hacmine sahip olan Antalya'nın sektöre! bazda en önemli etkinliklerinden olan SODEX Antalya, 7-10 Nisan 2005 tarihleri arasında Antalya Expo Center'de gerçekleştirildi. Fuara gelen ziyaretçiler, sektörle ilgili tüm ürünleri bir arada görebilme imkanı buldu. Fuar'da Celal Okutan'ın yaptığı sunum 76. sayfada bulunabilir. ., Yazıda, Organik Uçucu Bileşikler ( VOC) ele alınm ı ştır. VOC'ler, iç kaynaklı ve dış kaynaklı olmak üzere ikiye ayrılırlar. Bazı VOC'lerin maruz kalınabilir üst limitleri önceden belirlenmiştir. iç mekanlarda VOC kontrolünü yerine getirmenin pek çok yöntemi vardır. Makalede, iç hava kalitesi sorunlarının nasıl tespit edileceği , iç hava kalitesini arttırmak ve enerji tasarrufu için ozon kullanılmasına değinilmiştir. Tesisat dergisi olarak, Türk Tesisat Mühendisliği Derneği'nin 7. Dönem Başkanı olan Hüseyin Erdem ile derneğin yeni dönemdeki amaçları, planları üzerine söyleştik. ISKİD'in 1995'ten beri hazırladığı mamul envanteri, ülkemizde son yıllarda büyük bir gelişme gösteren klima pazarının yanı sıra klima santralleri, soğuk su üretici gruplar ve konuyla ilgili çeşitli ürünler hakkında gerek imalat ve ithalat, gerekse iç satış ve ihracata ait miktarsal bilgiler içermektedir. iklim değişiminin su kaynakları üzerindeki etkisi, sistem özelliklerine, sisteminde oluşan baskılara, sistem yönetim evrimine ve iklim değişmesine yönelik tedbirlerin uygulanmış olmasına bağlı olmaktadır. Bu yazıda, dünya iklim değişikliğinin su kaynaklarına olan etkilerini, Birleşmiş Milletlerin Dünya Meteoroloji Teşkilatı ile beraber kurdukları bir kuruluşun bu konudaki görüşlerinin Türkçe literatüre aktarılması yapılmıştır. Günümüzde artan nüfus, sanayileşme, ekonomik gelişmeler ve şehirlere göç nedeniyle, su kaynakları üzerindeki baskı artmakta ve mevcut kaynakların verimli kullanılması önemi giderek artmaktadır. Değişken bir yağış rejimine sahip olan ve topraklarının yaklaşık üçte ikisi kurak/yarı kurak iklim özelliğindeki ülkemizde de suyun verimli kullanılması konusunda acil önlemlerin alınması kaçınılmazdır. Bu amaçla öncelikli bir su kaynakları yönetim planının hazırlanması ve toplumun her kesiminin üzerine düşen görevi yerine getirmesi şarttır. Ti.ırk Sanayiınde Enerji TOkctınıinı Türkiye'de sanayideki enerji tüketiminin genel çerçeve içerisindeki yeri • nedir diye baktığımız zaman, üç büyük ana kalem görülebilir. Bunlar sanayi, konut ve ulaştırmadır. Son yıllara kadar konutlardaki enerji tüketimi sanayiinin önündeydi. Ancak sanayide özellikle son dönemde ortaya çıkan hızlı gelişmelerle, artık sanayideki enerji tüketiminin kullanım payı diğer bütün kullanım alanlarından daha fazla olmaktadır. Dolayısıyla sanayideki enerji tasarrufu, Türkiye'nin enerji politikalarında önemli bir kalemdir. 8 The Abstracts of Topics ICCI Celebrates its 11 th Anniversary ............................................,... 26 The 11"' ıccı Conference, organized by Sektöre! Fuarcılık, will be held between the dates 26 and 27 May, 2005, at Swissotel-lstanbul. ICCI Conferences eventuated successfully since 1990, has been followed regularly by more than 1000 participants from the Turkish energy sector. ICCI Conferences became a respectful forum, which newest cogeneration technologies and applications in Turkey and the rest of the world and energy markets and relevant legislation are discussed at. Countries' Economic Developments Depend on the Balancing of Coal, Natura! Gas, Nuclear Energy and Renewable Energy Sources (Part 2) ............................................... 32 The fırst par! of the article, which is published in the 111th volume of Tesisat Journal, was about coal and natural gas. The role and the importance of nuclear energy and renewables are discussed in the second par!. Applied Thermodynamic Conference is in lstanbul ...................... 42 lstanbul hosts 2nd lnternational Applied Thermodynamic Conference between the dates of 18-20 May. Conference is organized by the cooperation of YTU and iCAT and supported by ITU, METU and The Council of Scientifıc and Technical Research. Tesisat Journal as the press sponsor of the conference, interviewed Prof. Hasan Heperkan, Dean of YTU Faculty of Mechanical Engineering, on the importance, the participation level and contributions to Turkey of the conference. SODEX Antalya 2005 Exhibition Was Successfully Hold On........ 72 SODEX Antalya 2005 Sanitary and HVAC Exhibition, which is organized by Hannover Messe Sodeks Fuarcılık, was held on with a seminar organized by Teknik Yayıncılık. SODEX Antalya, which is one of the most important sectoral activities of Antalya and which has an important economic and commercial capacity for Turkey, was organized at Antalya Expo Center between the dates of 7-1OApril. The participators had the opportunity to see all the products relevant to the sector. The presentation of Celal Okutan at the exhibition takes place on the 76th page of the journal. lndoor Air Quality and lndoor Air Based lllnesses (Part 2) ................................................................................. 90 The article undertakes Volatile Organic Compounds- VOC. VOCs are separated into two parts as indoor and outdoor. The exposurable limit of some VOCs has been determined. There are many ways to VOC control indoor. The article, discusses how the indoor air quality problems can be determined, the measures for increasing the indoor air quality, increasing the indoor air quality and the use of ozone for energy conversation. "I Have Hopes For The Sector" TTMD Hüseyin Erdem, Chairman of TTMD / lnterview ................... 96 We have interviewed Hüseyin Erdem, the Chairman of the 7th Period of Turkish Society of HAVC & Sanitary Engineers (TTMD) on the goals and plans for the new period.. İSKİD Turkish Cooling Air Conditioner Statistics ....................... 106 The product inventory of ISKİD includes important and detailed information about developing air conditioner market and air conditioner plants, cold water producing groups, various products relevant to the sector and production, import and export. Climate Change and lt's Effects on Water Resources .................. 142 The effects of climate change on water resources depend on the features and the pressure on the system, the system management evolution and the implementation of precautions against to climate change. in this article, the opinions of the Organization constituted by the cooperation of UN and the World Meteorological Organization about the Effects of Climate Change on Water Resources, is translated to Turkish Literature. Climate Effect and The Methods of Efficient Utilizitation of Water Resources ...................................... 154 in these days, because of growing population, industrialization, economical developments and immigration to cities, !he pressure on utilization of water resources has increase and !he using of existing sources effıciently have become important. in our country which has variable rainfall regime and with a dry/semi-dry climate, it should be necessary to lake exigent precautions about the consuming of water effectively. For this purpose, it is essential to prepare a programme on water resources management having priority and every member of the society has to assume their responsibilities. The Situation of Energy Consumption in Turkish lndustry ........ 182 When we overview what the the stuation of energy consumption in Turkish industry, we can recognize three main subject. These are industry, buildings and transportation. As the lası years, the residental energy consumption put behind the industrial. However by the effect of expeditious developments in industry, the share of industrial energy consumption has been much more than the other sectors. Therefore the energy conservation takes an important place in Turkish Energy Policies.

Daha ayrıntılı bılgı için: www.alarko-carrier.com.tr ALARKO CARRIER SANAYi VE TiCARET A.Ş. ISTA.NBUL:Gebze Organıze Sanay, Bôlgtsi Şıhabettin Bilgısu Cad 41480 Gebze· l<OCAELI Tel (0262) 648 6000 AJIKW: Sedat 5...,, Sot. llo 48 06550 Ça,lı.-ı, • Alıı<ARA Tel (0312) 440 7910 IIMIR: Şehrt F!lh,beyCad. No: 55 Kal. 13 35210 PasaPon - IZMIR Tel (0232) 48315 60 ADANA: Zoy,ııaşa BulvanÇelikApt. No 15-5·6 01130 • ADANA Td (0322) 457 62 23 GERÇEK DALGIÇ POMPA

Faaliyet Alanlarımız [il ıso 9001 :2000 Kalite Yönetim Sistemi [il ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi [il OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi * [il Eğitim Hizmetleri • p,ıoı't. 11'\ 1 -'irt1lesı 1° . .., er\enu 1 •• [il Kurumsal Gelişim Hizmetleri [il Belgelendirme Öncesi Yönetim Sistemi Denetimleri [il Yasal Mevzuat Desteği [il Yeni İş Yasası Seminerleri ttis\< oeg şçınıze Eğitim v . . e Bılgı verd· . ınız mi* Kayıt ve Doküman hazırladınız mı* PERA DANIŞMANLIK VE TİCARET A.Ş. Tel: (0212) 251 52 37-38 Faks: (0212) 243 01 45 e-posta : kalite @ pera.com.tc

MÜŞTERi DANIŞMA 444 0128 HATTI Daha ayrıntılı bilgi için: www.alarko-carrier.com.tr ALARKO CARRIER SANAYi VE TiCARET A.Ş. ISTA.NIUl: Gebze Oıgvııze S"13yı Bôk)<sı Şıh,betw1 S.~"" C><I. 41480 Gebzt • KOCAELi Td: (0262164160 00 A.NURA: S.daı Sımavı Sok No 48 06550 ç,ııkaya • ANKARA Tel: (0312) 440 79 10 llMIR: Şehıl FeıMıeı Cad. tıo: 55 Kal 13 35210 Pasapon- lZMIR Td: (0232) 483 2560 ADW: Zi,aı,,ı,BulvanÇelUptllo 25ıs-601130·AOANA Tel: (0322) 457 62 23 Carrier J(limada 1 numara

- PiL

ERTEM KESSEL Banyo Süzgeçleri ile ilgili tüm problemlerinize çözüm sağlar. 40 yıllık tecrübesi ile ürün seçiminiz için yeni fikirler sunar. Mühendislik ve Tasarım Uyumu ■ ERTEM KESSEL ızgara Kilitleme ve Açma Sistemi : Cıvata düzeneği ile birlikte kaldırma mekanizması, ■ ERTEM KESSEL Multistop koku, köpük ve haşarat engeli : Drenaj sistemleri için ideal koku önleyici, ■ Ses önleyici özellikte esnek tahliye bağlantı parçaları, ■ Kalınlığı az döşemelerde kullanılmak üzere Süper Sığ Süzgeçler, ■ Seramik kaplamaya uygun süzgeç ızgaralarında su tahliyesi yandaki kanallardan gözlenebilir, ■ Emniyetli yalıtım sistemi, ■ Kıl tutucu. il[) KESSEL i1/1ii'..k~ J..!J.:: www. e rl c ın-sa n ita ry .co ın Genel Merkez: Çeıin Emeç Bulvarı 6.Cadde No:65/1 06460 Öveçler/Ankara Tel: 0312. 472 12 72 •74 Faks: 0312. 472 12 73 info@ertcın-s:ıniıary.com istnnbul Şube: Eren Sok:ık No: 4 80300 Gayrctıcpc/İsı:ınbul Tel: 0212. 217 66 16 Faks:0212.21766 17 i nfo-isıanbul@crtcm-sanirnry.com ERTEM KESSEL Banyo Süzgeci Koleksiyonu'ndan size üç alternatif sunmaktadır. • Giro banyo süzgeci • Klasik Banyo Süzgeci • Süper Sığ Banyo Süzgeci Sıhhi Tesisattaki özel sorunlarınızın çözümü için ERTEM'in ürün ve hizmetlerinden faydalanın. Daha fazla bilgi için bize danışın.

"' o o N C: "' "' z "' "' "cij i! •• •• •• GORUNUM ► Psikometrik Diyagram 1950 yıllarında İllions Üniversitesi Profesörlerinden Julian R. Follows'un tasarladığı resmi görülen aleti ilk bakışta yüzde kaç tesisat mühendisinin anlayacağını merak ederim. Bu resmi bana ilk olarak rahmetli Serbülent Bingöl 1958 yılında gösterdiğinde tam çözememiş, 1953-1954 yıllarında Prof. Ducio ile Prof. Dr. Necat Aybers'in temel eğitimde bizlere aktardığı Moiler diyagramı ile psikometrik diyagram arasındaki bağıntıyı bu olayla kavramıştım. O günden bu yana 'Psikometrik Diyagram' mesleğimin bir tutkusu olmuştur. Bir tasarımcı olarak halen de bütün ayrıntılarını bildiğimi söyleyemem. Her elime alışımda verileri ve çözümleri ile HVAC sektörünün, soğutma teknolojisinin inanılmaz gelişimini anlıyorum. Bu yönleri ile psikometrik diyagramın uygulama verilerini bilmeyen mühendisleri HVAC sektöründe yeterli bulmuyorum. 1904 yılında Willis H.Carrier tarafından uygulamaya konulan psikometrik diyagram, bu yıl 100. yılında gelişmiş olarak karşımıza çıkmaktadır. 1925 yıllarında çizilen Moiler diyagramı buna paralel gelişim göstermiştir. Psikometrik diyagram HVAC mühendisliğinin temel kaynağı sayılır. Bu diyagramla nemli havanın bütün koşullarını, değişimlerini, karışımlarını, sistemin ısıtma, soğutma kapasitelerini, hava debilerini, kanal ve fan karakteristiklerini, ortam şartlarını bulmak ve değerlendirmek mümkün olmaktadır. Psikometrik diyagram verileri ile havanın kuru termometre, yaş termometre, relatif rutubet, çiğ nokta sıcaklığı , ba16 Celal OKUTAN Hygrodeik weı a11d dıJ·-bıılb lıygroıııeıeı: lfoulerbilt Uııfrersity Gtır/a,ıd Co/lecıioıı. rometrik basıncın ı ölçebilmenizin yanı sıra antalpisini spesifik, hacmini, rutubet oranını ve buhar basıncı nı hesaplamak olanaklarına sahip olmaktayız. Bu anlamda diyagram sadece havalandırma klima sistemlerinde uygulanmayıp, günümüzde ziraat sektörü, gıda ve ilaç sanayi, tekstil ve kimya en1904 yılında Willis H.Carrier tarafından uygulamaya konulan psikometrik diyagram, bu yıl 100. yılında gelişmiş olarak karşımıza çıkmaktadır. Psikoınetrik diyagram HVAC ıniilıeıulisliğinin temel kaynağı sayılır. Bu diyagramla nemli havanın bütün koşullarını, değişimlerini, karışım/arım, sistemin ısıtma, soğutma kapasite/erini, hava debilerini, kanal ve fan karakteristik- /erini, ortam şartlarını bulmak ve değerlendirmek mümkün olmaktadır. ı , 1 düstrisi, kurutma, rutubetlendirme, temiz hava teknolojileri, meteoroloji, hava raporu, hijyen, sağlık ve hastane teknolojisi alanlarında kullanılan, HVAC mühendisliğinin temel kaynağıdır. Bu açıdan mesleğe dönük temel eğitimde, meslek sonrası gelişimde ve sorunların çözümü ile sistemlerin seçiminde psikometrik diyagramı çok iyi bilmek ve doğru kullanmak gerekir. Son TESKON 'Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongre'lerinde Sayın Prof. Dr. Ali Çetin Gürses tarafından verilen kurslarla 'Uygulamalı Psikometri' meslektaşlarımıza anlatılmakta ve sektöre faydalı olmaktadır. Bu anlamda meslektaşımızı kutlar, teşekkür ederiz. Mesleki eğitim seminer ve kurslarında da psikometrik diyagramı anlatmanın zorunlu olduğu inancındayım. ►SODEX - Antalya 2005 Hannover Messe Sodeks Fuarcılık tarafından 7-10 Nisan 2005 tarihlerinde, Antalya Expo Centre'de organize edilen ısıtma, Klima, Havalandırma , Yalıtım, Pompa, Sıhhi Tesisat, Su Arıtma Teknolojileri Fuarı, büyük bir düzen içinde gerçekleştirilen çok başarılı bir fuar sayılır. Fuarın ilk seminerinde Turistik Tesislerde Mekanik Tesisat konusunda konuşmacı olarak meslektaşlarımla sohbet edip, bilgilerimi aktarma imkanını bulmanın onurunu yaşadım. TTMD, İSKİD, İZODER, DOSİDER gibi derneklerin destekleyerek standları ile yer aldığı SODEX Antalya'da, özellikle fuarın en önemli etkinliklerinden biri olarak düzenlenen TEKNİK YAYINCILIK-Tesisat dergisinin sponsor olduğu seminerler sektöre ışık tutmaktadır. Bu yıl içinde Antalya'da ikinci kez yapılan bu tür bir fuar

genellikle katılımcı ve ziyaretçi sayıları ile değerlendirilmekte ise de, SODEX Antalya gösterilen ilginin yanı sıra kalite, nitelik ve yenilikleri yönünden çok faydalı sayılır. Bu yıl Singapor, Dubai, Frankfurt Messe gibi yurt dışı fuarların yanı sıra Antalya MMO'sunun Klima Sempozyumu nedeniyle iki ay önce düzenlediği tesisat fuarını, SODEX fuarı ile karşılaştırdığımda fuarların zamanlamasının önemini anlıyorum. Kasım 2005'te Meslek Odamız tarafından gerçekleştirilecek olan TESKON Kongresi kapgüven vermektedir. Bütün standları görmek incelemek imkansız olduğundan bazı ürünleri yakı nen inceleyemememiz nedeniyle firma yetkililerinin sitemkar ifadelerine maruz kalmış olmama rağmen, Çin ürünü absorbsiyonlu su soğutma grubu, Kore ürünü plazma görünümlü şık split klima, Almanların havuzlarda kullanıldığı decident klima santrallarını görmek, ayrıca yerli imal vana, flanşlı kanal, flexible kanal, armatür, difüzör, menfez, pancur, normlara uygun boru, ısıtıcı ve pompaları incelemek katılıma değer. Katılımcı genç mühendis arkaYangın güvenliği ana hatları ile öncelikli can güvenliğine bilahare mal güvenliğine dönük olmalıdır. Bu bakımdan mimari ve yapısal tasarımla başlayan mekanik ve elektrik lıizıııetleri ile aktif tedbirlere dönüşen güvenliğin ortak bir sorumluluk alarak yapılıııası gerekir. samındaki fuarı da görmeye çalışa- daşlarımız çok hevesli görünüyor. Hecağım. Fuarları çok yararlı bulmakla beraber bu sıklıkta ticari amaçlı yapılmasını, özellikle ranta dönük bir organizasyon içinde sivil toplum kuruluşlarının fuar tertiplemelerini çok sağlıklı bulmuyorum. Ayrıca kurumların, üretici ve malzeme tedarikçi firmaları baskı ile fuara katılma zorunluluğunda bırakmasının ne derece yararlı olacağı konusunda endişeliyim. Ama sonuç ne olursa olsun, bu girişimlerin bir arz talep platformu olup, zamanla daha sağlıklı gelişeceği görüşündeyim. Bu anlamda Hannover Messe Sodeks Fuarcılık kuruluşunu doğru girişimleri nedeniyle kutlamak isterim. Fuarların en güzel yönü, yeni ürünler ile bu yenilikleri içeren teknolojileri görmek oluyor. Ayrıca yerli imalatlarımızın gelişimi, belge ve sertifikalarını içeren kalitelerine şahit olmak bizlere Fuarları çok yararlı bulıııakla berllber bu sıklıkta ticari aıııaçlı yapılmasıııı, özellikle ranta dönük bir organizasyon içimle sivil topluııı kuruluşlarının fuar tertipleme/erini çok sağlıklı bulıııuyoruııı. Ayrıca kurumların, üretici ve ıııalzeıııe te,larikçi firmaları baskı ile fuara katılıııa zorunlulıığunda bırakıııasınm ne derece yararlı olacağı konusımda endişeliyiııı. men yanımıza gelip sualleri ile sektöre ilgilerini gösteriyorlar. Ayrıca bizlerden kendilerine yol göstermemizi, kaynak ve hedefler belirtmemizi istiyorlar. Artık genç meslektaşlarımız da iki üç günlük kurslarla uzman olunamayacağını; yıllara sari usta deneyimi ile bir noktaya erişemeyeceklerini anlamış bulunmaktadırlar. Yeni yeni meslek içi eğitim ve gelişimin kendi kendilerini eğitimle, üretimdeki başarı ile sağlanacağını görmektedirler. Özellikle her şeyden anlayan; tasarımı, yönetimi, uygulamayı, üretimi, kontrol ve denetimi en iyi yaptıklarına inanan lafı bol mühendislerin sektöre hiçbir katkıda bulunmadıklarını anlayarak onlara kulak asmamaya başlamışlar. Bence bu büyük bir gelişimdir. Yakın bir zamanda görüleceği üzere teknolojiyi takip etmeyen, bilim ve teknikten uzak mühendisler, uzmanlıktan uzak sıradan mühendis olarak arada sıkışıp kalacaklardır. Bu anlamda genç mühendislere büyük bir güven duyulmalı, bilgi kaynakları gösterilerek hedefler belirlenmeli ve uzmanlığa teşvik edilmelidirler. ►Yangın Yönetmeliği'ne Tasarım Yönünden Bakış Avrupa Birliği uyum yasalarına uygun yangın yönetmeliğini yürürlüğe koymak için TS EN Yangın Standartlarını hazırlamanın bir hayli zor olacağı görülüyor. Bu hazırlıkların tamamlandığı son aşamada, 12.06.2002 günlü yangın yönetmeliğinde olduğu gibi sorunlarla karşılaşacağımız anlaşılmaktadır. Yangın güvenliği ana hatları ile öncelikli can güvenliğine bilahare mal kımdan mimari ve yapısal tasarımla başlayan mekanik ve elektrik hizmetleri ile aktif tedbirlere dönüşen güvenliğin ortak bir sorumluluk alarak yapılması gerekir. Bu dizgi içinde yapı teknolojisi ile ilgili yapı fiziği, yapı statiği, mekanik ve elektrik tesisatı ile ilgili o kadar çok ayrıntılı doküman, veri ve koşullar bulunmaktadır ki; bu önlemlerin mimari, statik, mekanik tesisat ve elektrik proje ekibi ile sağlanması imkansız sayılmalıdır. Dolayısıyla yangın güvenliğinin sorumlusu olarak bir yangın mühendislik hizmeti gereksinimi veya sorumlu bir danışmanlık katkısı zorunluluğu görülmelidir. Bu amaçla yangın güvenliği hizmetlerinin proje aşamasında sadece kontrol ve denetim sistemleri ile yapılması yerine güvenliğin müteselsil bir sorumluluk içinde sağlanması gerekir. Toplu yaşam kurallarının zorunlu standartlarının en başında gelen Yangın Güvenliği Yönetmeliğinin temel sorumlusu Yerel Yönetimler ile ona bağlı İtfaiye Kuruluşları olmalıdır. imar Yasaları gereği itfaiye araçlarının yapıya yaklaşma imkanı olmayan, yangın için yerleşim bölgelerinde hidrant şebekesi bulunmayan, sürekliliği ve basınçlı yangın suyu şebekesi olmayan ülkelerde AB standartlarına uygun yangın yönetmeliği uygulanamaz. Esasen ülkemizde %99 yerleşimlerdeki kentlerde yangın güvenliği yok sayılır. Ayrıca itfaiye kuruluşları birkaç büyükşehir dışında itfaiye şefi ve itfaiye erlerinden müteşekkil bir ekipten ibaret olup, yeterli eğitim görmemiş, deneyim kazanmamış bu ekiplerin yetersizliği dikkate alınarak toplumun özverili bir katkısı zorunlu olmakgüvenliğine dönük olmalıdır. Bu ba- tadır. Bu anlamda katılım sağlanmalı; 17 "' C C N C: ... en z N ~ ~ >, ... <J) "iii "E> cı, o ... en "iii ~ 1

~ "' o o N C: "' ~ z ·;;; ·e ., o ôi "' ·;;; ~ bağış ve desteğe endeksli gönüllü kuruluşlar kurulmalıdır. Dolayısıyla kamu adına hizmet veren yetkili kurumların birincil sorumluluğu üzerine alması veya bu tür kuruluşla ra devretmesi gereklidir. Ayrıca kamu kurumları, yerel yönetimler, itfaiye kuruluşlarının yeterli olmadığı süre içinde yönetmeliklerle arzulanan önlemlerin alınamayacağını, ayrıca yangın uzmanlarımızın da Türkiye çapında 4 veya 5 uzmanı geçmediği, onların da danışmanlık dışında sorumluluk yüklenmediği göz önüne alınarak yangın önlemlerinin etap etap toplumun bilinçlenmesi suretiyle ele alınmasının yararlı olacağı görüşündeyiz. Yangın önlemi, öncelikli can güvenliğine dönük alınmalıdır. 70 adedi aşkın ilimizde binlerce ilçe ile nüfusu 70 milyona yakın ülkede yangın önlemleri alınmamış milyonlarca yapı bulunmakta olup, öncelikle bu yerleşimlerde itfaiye ile ilişkili yangın ihbar sistemi kurulmalı , belediyelerin itfaiye kuruluşları güçlendirilmelidir. Bu anlamda illerde, ilçelerde, mahallelerde gönüllü yangın ekipleri kurulmalı, bu tür hizmetler için özverili destek sağ lanmal ı , yerleşkede yaşayanların katılım zorunluluğu öncelikli olmalıdır. Ayrıca ilkokuldan başlayarak itfaiye veya gönüllü sivil toplum kuruluşları tarafından yangın anında kişilerin öncelikli yapacakları işler ve önlemler, itfaiye kuruluşları tarafından eğitim kursları ile verilmeli, alevden, dumandan nasıl İllerde, ilçelerde, ıııalıallelerde gönüllü yaııgm ekipleri kurulmalı, bu tür hizmetler için özverili destek sağlanmalı, yerleşkede yaşayanların katılım zorıınluluğu öncelikli olımılulır. Ayrıca ilkokuldan başlayarak itfaiye veya gönüllü sivil toplum kurıılıışltırı tarafından yangın anımla kişilerin öncelikli yapacakları işler ve önlemler öğretilmelidir . 18 koru nulur, yangından nasıl kaçılır, öğretilmelidir. Özellikle yangın halinde mevcut yapılarda kaçış yolları, merdivenler ve duman kontrol sistemleri önlemleri bütün yapılarda acilen ele alınmal ıdı r. Buna ilave olarak şehir trafiğinde, otopark sisteminde, hidrant ve yangın suyu besleme hatlarında yangın tedbirleri zorunlu hale getirilmelidir. Düne kadar yangın yönetmeliği ile, üzerine yangın yazılan kum dolu 6 kova, kazma, kürek ve kanca ile yangın önlemi alan, imar yasalarıyla doğruyanlış yangın dolabı uygulayan, ranta dönük uygulama ve dolum süreci şartları ile yangın söndürme cihazı kullanan bir ülkede yaşadığımızı unutmamak gerekir. Yeni yapılarımızın bir çoğunun yangın kaçış yolları ve kapıları güvenlik nedeniyle kilitli tutulmaktad ır. Ankara, İstanbul, İzmir gibi büyükşehirlerimizden başlayarak bütün illerimizde, kamu yapıları , üniversiteler, hastaneler, okullar, çarşılar, yangın güvenliğinden, yangın aktif söndürme sistemlerinden yoksun haldedir. Buna karşın son yıllarda büyükşehirlerde yapılan özel yapılarda, hava meydanı, hastane, kültür merkezi alışveriş merkezlerinde yönetmeliğimiz olsun olmasın uluslararası standartlara uygun önlemler alınmakta , bu sorumluluk işletme firmalarının, yatırımcıların sorumluluğunda sigorta kontrolleri ile yap ı lmaktadır. Bu koşullarda hazırlanmakta olan yönetmelikler; ayrıntılardan uzak, kaynak gösteren, sigorta sorumluluğunu zorunlu kılan teşvik edici temel kuralları içermeli, bütün binalarda öncelikle can güvenliğine dönük tedbirler sağlanmalıdır. Gerekli olduğuna inandığımız yangın riski sınıflandırma, yapı fiziği ölçüleri, basınçlandırma , aktif söndürme, malzeme spektlerini içeren ayrı ntılar ise ikinci aşamada gündeme gelmelidir. Aksi takdirde yönetmelik hazırlayıcıların önsözlerinde açıkladığı üzere, 'kamu yapıları , askeri tesisler vb. yapılar hariç bütün yapılarda şu tarihten itibaren geçerlidir', koşulları ile hiçbir amaca ulaşılamaz. Kaldı ki; yatırımcı, müşavir, danışman, yapı denetim kuruluşu meslek odaları benzeri vize ve onay makamlarının üzerlerine müteselsil sorumluluk almadığı sistemde sadece başta müellif mimar olmak üzere statik, meTürkiye son reformist adımlarla konuşur lıale gelmiştir. Görüntiilü ve yazılı ıııedy,ula lıer gün sorunltırımız ortaya konulduğunda kamu kurııluşları, siyasi otorite, anayasal kurumlar ve sivil toplum kuruluş/an arasında görüş ayrılıkları sergilenmekte, birbiri ile bir uzl<ışma sağlanaımıınaktadır. kanik tesisat ve elektrik proje müelliflerini sorumlu tutmak, insafsız bir yaklaşım, adaletsiz bir sorgulama sayılır. Bu gibi sorumluluklar kamusal bir denetim ve yetki çerçevesinde yangın mühendislerine devredilmeli veya yerel yönetimlerin yetki belgesine sahip danışmanların sorumluluğunda yapılmalıdır. Aksi takdirde yasal yetkisi olmayan uzmanlar, deneyimsiz yapı denetim kuruluşları, ticari sigorta kuruluşları tarafından ranta yönelik bir müfettişlik hizmeti gelişerek, ülke gereksiz bürokrasiye boğulacaktır. ►Statükocu Toplumlarda Uzlaşma Zorluğu Türkiye son reformist adımlarla konuşur hale gelmiştir. Görüntülü ve yazı lı medyada her gün sorunlarımız ortaya konulduğunda kamu kuruluşları , siyasi otorite, anayasal kurumlar ve sivil toplum kuruluşları arasında görüş ayrılıkla rı sergilenmekte, birbiri ile bir uzlaşma sağlanamamaktadır. Sanat ve kültürde, dil ve dinde, tarihi geçmişe sahip çıkma amaçlı muhafazakar yaklaşım zorunluluğu bilim ve teknikte geçerli olmayıp, özellikle teknolojide tutuculuk ülkelerin gelişimine engel olmakta, o ülkenin geri kalmış yönlerini sergilemektedir. Ülkemiz gelişmekte olan bir ülke olmasına rağmen, çok hızla değişen teknolojilere ayak uyduramamakla, bilgi toplumu olma yolunda zorluklarla karşılaşmaktadır. Özellikle okumuş aydın kesimin ataleti, deneyimlere dayalı üretimde reklama dönük yaptırımların ülkeyi teknolojiden uzak gös-

termesinin yanı sıra genç jenerasyon ile yaşlılar arasında büyük kopuklukları ortaya koymaktadır. Yapı teknolojisinde bu husus daha açıklıkla görülür. İnşaat işleri mevzuatındaki yetersizlik ve yeni teknolojiye uyumsuzluk; sektörde hizmet veren teknik elemanların deneyim ve yıllara dayalı mesleki yaşamlarına endekslenmiş, özellikle hizmet sektöründe performansa yönelik gelişimler dikkate alınmamış, önemsenmemiş bulunmaktadır. Mekanik tesisat mühendislik hizmetlerine meslektaşlarımızın uygulama, tasarım ve yönetim hizmetlerinde çok yönlü bilgi sahibi olmaları , uzmanlarla birlikte ekip halinde çalışmaları gerekir. Buna karşın bazı meslektaşlarımız tesisatın bütün branşlarında gözü kapalı yükümlülük almakta, uzmanlık hizmetlerini hiçbir sorumluluk almadan yapmaktadırlar. Çoğunlukla sektörde şantiye deneyimi olan bu meslektaşlarımızın bu bağlamda tasarım, uygulama ve tasarım mühendislerini karaladıkları, bu çabalarında da başarılı oldukları görülmektedir. Bu tür uzmanlıktan uzak bilgi ve deneyimden yoksun kişileri sektörden uzak tutmanın, etkisiz kılmanın zamanı gelmiştir. ►Müze ve Kültür Uzun süredir görmediğim Londra'yı özlemişim. Çok değişmemiş. Nüfusunun % 60'ı yabancı olan Londra'da yaşayanlar, aynı düzen, aynı standart içinde Kraliyet gücünün sağladığ ı koşullara uyumlu şekilde bir arada hayatlarını sürdürüyorlar. Her yere ulaşım metro, otobüs ve taksi ile çok kolay. Alışveriş merkezleri, oteller, lokantalar hep dolu; günün 24 saati canl ı ve hareketli olma niteliklerini korumuş Londra şehri. Londra'da en başta görülecek yerler müzelerle başlıyor. Müzeler Büyük Britanya'nın tarihi, sanatı, bilim ve teknolojisi ile ülkenin kültürünü sergilemekle kalmayıp, bütün dünya ülkelerinin sahip olduğu değerleri sergiliyor. Bu anlamda müzeler haftanın her günü açık. Turistlerin yanı sıra hafta sonu aileler çocukları ile, hafta içi okullar öğrencileri ile müzeleri dolduruyor, bilgi ve kültürlerini artırıyorlar. Bu kez bizler için en önemli ziyaret Royal Academi of Art müzesi olmuştur. İngiltere'de insanlar müzeye bilet almak için ıızun kuyruklarda bekliyor. Gruplar halinde gezebiliyorlar. Bütün ,: müzeler kendi gelirleri ile kendi kendini idare ediyor. Bıı nedenle kafeleri, kitapçıları ve hediyelik satış yerleri çok zengin. Ayrıca İngilizler çok meraklı ve ülkenin yozlaşmamış bıı ı... kültür zenginliklerine dört elle sarılmışlar. Burada M.S. 600 yılından 1600 yılına kadar Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya olan göçleri sergilendi. Bu müzede, Altaylardan kopan Oğuz Türkleri; Hunlar, Moğollar ile İran'da yerleşip, Anadolu'ya 1071 yılında Alparslanla giren Selçuk Türkleri'nin toplu yaşaml arı, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun, Anadolu beyliklerinin ve Osmanlı İmparatorluğu'nun gelişimini gösterildi. Çarpıcı ve anlamlı bir sergi. Ancak objeler eksik; tekstil, ağaç sanatı, metal sanayi ve seramik malzemeleri sergilemek, Uygurlardan itibagördü. Katkıda bulunanları kutlamak gerekiyor. İkinci durağımız Tate Britain, Tate Modern Galeri Müzeleri oldu. Bir sanat ve kültür fuarı olan bu müzeler ilk kez "müze" anlamında reformist bir değişimi gösteriyor. Özellikle Tate, modern mimari ağırlıkl ı bir kültür merkezi olması ve çok fonksiyonlu görünümü ile galeria anlamında bilim, sanat ve teknolojiyi bir araya getirmiş. Müze fonksiyonunun yanı sıra bir forum, toplum merkezi, eğitim, alışveriş ve eğlence odağına dönüşen, dinlenme köşeleri, kafe, restoran, çocuk oyun salonları, kitapçıları ve teşhir pavyonları ile birbiri ile kaynaşan müze, estetik ağırlıklı güzel sanatların yanı sıra ülke kültürünü yansıtan yazarlar, şairler, heykeltraşlar ve sanatkarların bütün başarılı eserleri bir arada iç içe, bir düzen içinde ülkenin kültür değerlerini gösterirken insana birlikteliğin doyumsuz zevkini yaşatı yor. Son olarak Shakespeare Tiyatro Müzesini gezdik. Amerikalı bir uzman tarafından orijinaline benzer tarzda yapılan ahşap tiyatro çok ilginç; kenarda çepeçevre oturma anfileri, ortada üstü açık avlu, önde büyük ahşap sahne, akustik sanatının bir şaheseri olarak hala yazları kullanılıyor. Açık fuaye avlusunun döşeme taşlarına bütün yazar, şair ve sanatkarların isimleri resmedilmiş, çarpıcı ve etkileyici bir müze haline dönüşmüş, asırlardır Shakspare ile övünen İngilizlerin haklı ren Türk kavimlerini ve Türk beylik- gururlarını sergiliyor. lerini, devletlerini anlatmaya yetmemiş; buna karşın teşvik edici, özendirici. Ayrıca özellikle biz Türklerin tarihimizi daha şeffaf ve gerçekçi görmemiz, anlamamız ve sahip çıkmamız için anlamlı bir sergi sayı labilir. Bu anlamda bir serginin daha güzelini ve anlamlısını 1500 yıllık Türklerle sergileriz inancındayım. Sergi 12 Nisan 2005'e kadar açık olan sergi büyük ilgi Müzelere giriş ücretleri 20,00 YTL'den başlıyor. İnsanlar bilet almak için uzun kuyruklarda bekliyor. Gruplar halinde gezebiliyorlar. Bütün müzeler kendi gelirleri ile kendi kendini idare ediyor. Bu nedenle kafeleri, kitapçıları ve hediyelik satış yerleri çok zengin. Ayrıca İngilizler çok meraklı ve ülkenin yozlaşmamış bu kültür zenginliklerine dört elle sarılm ı şlar. it] 19 ın o o "' C .. ın z "' ~ ~ >, .. tn "iii ·c, :;; o ... ın .; ~ 1

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=