Tesisat Dergisi 111. Sayı (Mart 2005)

Aslında o kadar fazla enerji, verimsiz sabit hız ve mekanik kontrol mekanizmaları yüzünden boşa harcanmaktadır ki, her bir gelişmiş ülke, kolayca, sadece AC sürücüler ve yüksek verimli motorlar kullanarak çok sayıda enerji santrali kurabilir. Birimsel açıdan düşük seviyede kaybı olan makineler tasarlayıp, bu tür makineleri kullanarak çok fazla şey yapılabilir ama bir işlem sürecinin enerji verimliliğini belirleyen sadece birimsel verimlik değildir. En önemlisi, işlem sürecinin kendisi de çok iyi tasarlanmalı ve verimli şekilde çalıştırılabilmelidir. Motor hızı kontrol edilebilirse, işlem süreçtalebiyle makine çıkışını eşleştirebilmek mümkün olacaktır. Aslında işte tam da bu durum, dönen enerji şeklinde her türlü iş girişi gerektiren proseslerde verimli ve verimsiz üretim uygulamaları için önem taşıyan başlıca hususlardan biridir. Pompa Sistemleri İçin Kontrol-Kumanda Yöntemleri Pompa ve fan uygulamalarında frekans konvertörleri kullanarak enerji tüketimi üçte iki oranında azaltılabilir (Resim 1 ). Yarı hızda çalışan bir pompa veya fan, tam hızda çalışan bir pompa veya fanla karşılaştırıldığında, enerjinin sadece sekizde birini tüketir. Pompadan geçen debinin kontrol edilmesinde genellikle kullanılan yöntem, ayarlı bir vana kullanmak olacaktır. Bu tip vanalar evlerde kullanılan musluğa çok benzer; sonuna kadar açılmış bir musluk, tam su akışı sağlar ve su borusunun basıncını azaltır. Pompa performansı genellikle debi (Q) ve basınç (basma yüksekliği) (H) terimleriyle açıklanır. Tipik santrifüjlü bir pompada azami basınç değeri elde etmek için borulardaki direncin o kadar 15 : ! : § ,; > � 5 > ,. P= 7x12.7 =89 � Q=7 - o ı,....;_.. __.__.....__...____, O 5 10 15 20 Debi IQ) Şeki edilelce1k. Aoylaanrlıakvıaşnakoknutrlloalnılarak elde ii. yüksek olması gerekir, bu yüzden pompa "kapalı vana basma yüksekliği değerine" çıkmaya zorlanır. 'Kapalı vana basma yüksekliği değerinde' pompadan geçen debi hızı sıfırdır. Azami basınç değeri genellikle pompa çarkının dış çapı ve döner milin hızıyla belirlenir. Pompanın kapasitesi değiştikçe basma değeri de değişir. Bir pompanın işletme noktası, borulardaki dirençle, pompanın yaptığı işlem arasında denge kurulduğu noktadır. Bu nedenle direnç gücündeki bir artış, pompanın daha fazla basınç yaratmasına, bu da sistem çapında azalan sıvı debisiyle sonuçlanır. Ama enerji verimliliği bu senaryoda kaybolan unsurdur ve aşağıdaki örnek bunun nedenini göstermektedir. Belirli çalışma koşullarında pompa giriş gücü (1) miktarı şu şekilde elde edilir: P = p X Q X H X g rı P = pompa tarafından gereken güç, p = akışkan yoğunluğu, Q = pompadan geçen debinin değeri, H = pompanın ürettiği basma değeri (basınç), g = yerçekimsel ivme sabiti, rı = pompa verimliliği. Yoğunluk p ve yerçekimsel ivmenin sabit kaldığını varsayalım. Pompa verimliliği yani rı değerinin de sabit kaldığını varsayarsak yukarıdaki eşitlik şu şekilde basitleştirilebilir; P = kx Q x H Bu formüldeki k, sabitlerin toplam etkisini gösteren katsayıdır. Artık görüldüğü gibi, ürünün Q x H değeri, gereksinim duyulan güçle doğru orantılıdır (Şekil 1 ). ıs 5 10 Debi IQl ıs Şekil 2. F r a k edilecerekkoalnasnkaokıııvşerktoöırıri r i o k /iui./laıııla20 ıooN n t: .. -.. ·;;; 209 � (ARALEtll) AĞIR HİZMET BUHAR ROBOTU 0.5-16 bar/ 25-6000 kg/h 350 °C'ye kadar BUHAR SICAKLIĞI ENDİREKT BUHAR ROBOTU 0,5-16 bar/ 25-6.000 kg/h KATI VAKiT BUHAR ROBOTU 0,5-1 O bar / 100-2.000 kg/h KAPALI KONDENS TANKI 6-16 bar/ 100-20.000 kg/h SICAK SU KAZANI 3-6 bar/ 100.000-3.000.000 kcal/h (ARAL Eiz1 : 1 iSi CİHAZLAR! İNŞ. TUR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. DES Sanayi Sitesi 118. S. C-28/1, 34776 Ümraniye, İstanbul, TR Tel : +90 1216) 5277028 GSM: +90(532)5665326 Faks : +90 (216) 527 70 30 e-mail: aralsan@kabinet.arg.lr

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=