_j -.ı0 o N C: .. .!!? z 1 Tubfu 3: ASIIR.IF. 62-!999'daıı alınan dış /ıal'{/ koıı.ıaııtraıyoııu 3.3. Dış Hava Kalitesi: ASHRAE 62-1999'a göre dış havanın kısa ve uzun süreli hava konsantrasyonları Tablo 3'te verilmiştir. Bu verilenler aşılmaması gereken miktarlardır. 4. İç Ortamların Taze Hava İhtiyaç ları (Havalanma Miktarları): Havalandırma hesaplarında iki farklı kıta nın düşüncesini ele alalım. (Amerika ve Avrupa'nın hesaplama yöntemleri) - ASHRAE Standardı daha çok kişi başına tazehava ihtiyacıyla veya mahalin kerre havalanmasıyla hesaplarını yapmakta, ayrıca dış havanın temiz olduğu varsayı mı ile yola çıkmaktadır. Avrupa'nın ise konuya bakış açısı biraz farklı. Öncelikle ortamı kalite sınırlarına ayırmakta, bu kalitelere göre havalanma miktarını tayin etmektedir. Hesapları yaparken iç hava kalitesi ve dış hava kaliteleri göz önüne alınarak hesaplamalar yapılmaktadır. TSE'cleki hesap lama yöntemi tamamen Avrupa'nın görüşünü yansıttığı için, burada TSE TS CR 1752'yi inceliyeceğiz. 4.1 ASHRAE'ye Göre Prosedür ASHRAE'ye göre şu prosedür işletilir: Dış hava kalitesinin kabul edilebilir sınırlarda olması gerekir. Bu kabul edile bilir sınırlar, Tablo 3'te gözükmektedir. Dış hava bu değerleri aştığı taktirde hava temizleme işlemi yapılır. Bu işlem HVAC sistemlerinde filtrasyon ile gerçekleştirilir. Dış havanın temiz olduğu kabul edilerek Tablo 4'teki kişi başına veya nı2'ye gerekli olan dış hava ihtiyacı alınır. Tabii burada iç hava kalitesinin kabul edilebilir sınırlarda olduğu düşünülmüştür. Eğer iç hava kirletici oranları yükselir ise (bu daha çok insanlardan kaynaklanan kirleticilik, CO, miktarı, sigara kokusu vb.'clir) bu takdirde verilen karışını havası içindeki taze hava miktarı yetersiz gelir o zaman taze hava miktarını artırıp karışını havasını azaltmak gerekir. 94 Bu otomasyonu santralcla veya mahallere hava kalite sensörleri koyarak ölçebilir ve senaryoyu uy gulayabiliriz (Demancl Control). Kalite sensörleri, CO2 sensörü, karışım gazları sensörü, (VOCS) birleştirilmiş CO 2 ve CO sensör leri, birleştirilmiş karışım gazları ve CO sensörleri özellikle restoran larda sigara içilen yerlerde kokuya hassas yerlerde kullanılır. Ofis lerde ise kirletici daha çok insan olduğu için CO, sensörü kullanılır. Tiyatro ve sinema salonlarında ela insanlar kirletici faktör oldukları için CO 2 sensörü kullanılır. 4.2. Türk Standartlarındaki Hesaplama Yöntemleri: Bu standartclaki hesaplamalar için aşağı daki tanımları vermek gerekir. - Hissedilir kirlilik yükü (olf): 1 olf, kendi sini sıcaklık açısından normal hisseden, genelde oturarak çalışan bir yetişkinin sebep olduğu havadaki hissedilir kirlilik yüküdür. - Depisol olarak hissedilen hava kalitesi (cc): 1 O I/s'lik temiz hava ile havalandırı lan 1 olf'luk hissedilir, kirlilik yüklü ortamda hissedilen hava kalitesidir. - Tahmini ortalama puan (pmv): Yedi değerli bir ölçeğe göre geniş bir grup insanın puanlanıasıyla, ortalama ısı hassaslık değerinin tahminini belirten sayıdır. - Tahmini memnun edilemeyen yüzde (ppcl): Vücudun tamamı için ya çok soğuk ya ela çok sıcak gibi, ısıl hissi memnun edilmemişgeniş birgrup insan yüzdesinin tahminini belirten sayıdır. Havalandırma etkisi (17v): Nefes alınan ortamdaki kirlilik yoğunluğu ile atılan havadaki (egzos) kirlilik yoğunluğu arasındaki ilişkinin ölçümüdür. t Bina içi ortamların sınıflandırılması : Bu standarcl, havalandırılacak bir mahal için seçilecek ortamın kalite sınıflarını belirler. A sınıfı beklenen en yüksek seviyeye, B sınıfı beklenen orta seviyeye, C sınıfı beklenen makul seviyeye karşılık gelir. t Tasarım kabulleri: Havalandırma veya iklimlendirme sistemi, belirli şartlar altındaki bina içi ortamların ihtiyaçlarının karşılanması için tasarlan malıdır. Tasarımcı, sistemin tasarım ını gerçek leştirmek için şartları belirlemeli ve bina içi ortam özelliklerini de kapsayan kabuller yapmalıdır: • Kullanıcı sayısı, • Mobilya ve halıların bulunduğu binalarda kullanılan, malzemelerin sebep olduğu kirlilik yükü, - Sigara içilmesine izin veriliyorsa, sigara içenlerin yüzdesi, Elde edilebilir dış ortanı hava kalitesi. t Tasarımın kriterleri: • Tablo 5, minimum ihtiyaçları karşılayan bir tablodur. ASHREA'clan farklı olarak havalandırılacak bir mahal için seçilecek ortamın kalite sınıflarını belirler. • Mahalde bulunanların her biri için gerekli havalandırma debisi Tablo 6'ya göre, kirlilik kaynağı olarak sadece kul lanıcılar varsayılıyorsa müracaat edilir. • Tablo 7, bina içinde ortamda hissedilen hava kalitesinin üç kategorisini gös termektedir. Hissedilen hava kalitesi, aynı zamanda (cip) olarak ela ifade edilebilir. 1 cip, bir olf gücünde bir kirlilik kaynağı olan ve 1 O I/s temiz hava ile hava landırılan bir ortamdaki hava kalitesidir. Yani 1 cip = O,1 olf/ (1/s). Memnun edil meyen ziyaretçi yüzdesi olarak ifade edilen hissedilen hava kalitesi ile cip arasındaki ilişki 1992'de AB (EC)'nin 11 No'lu komisyon raporunda verilmiştir. • Tablo 8, kullanıcıların sebep olduğu kirlilik yükünü gösterir. • Tablo 9, ortamdaki kullanıcılar için örnekleri gösterir. Tablo 10, mobilyaları, halıları ve hava landırma sistemini ihtiva eden binanın sebep olduğu kirlilik yüküdür. t Havalandırma Verimliliği: Havalandırılan bir ortamdaki hava kalitesi her noktada aynı olmayabilir. Kullanıcılar için gerçekte hesaplanan ne ise, nefes alınan bölgedeki hava kalitesi odur. Bu sebeple bir ortamdaki homojen olmayan hava kalitesinin havalandırma ihtiyacı üzerinde bir etkisi vardır. Bu durum havalandırma verimliliğiyle ifade edilir: Ce - Cs ıı. ------------ (4.1) Ci - Cs Bu eşitlikte; rıv = Havalandırma verimi, Ce = Egzoz havasındaki kirlilik yoğunluğu, Cs = Besleme havasındaki kirlilik yoğunluğu, Ci = Nefes alınan bölgedeki kirlilik yoğunluğudur.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=