.... o o N C "' 1/1 z o o "' (/) - "' 1/1 "iij 'G:@lkD7J□lk @□O o ô ec nıca ın orma ıon VANALARDA YALITIM • VANA CEKETi lnsulation in Valves: lnsulation Jacket ,. ___ l_a_h_s_in_K_a_r_a _s_u __ l L, ___------------------, _ L:':5 ! lzocam Al • • lkemizin gayrı safi milli hasılau sındaki artışa paralel olarak, enerji tüketiminin de arttığını görüyoruz. Türkiye'de sanayicilerin en çok şikayet ettikleri konuların başında enerji maliyetlerinin, rakip ülkelerden 2-3 kat daha pahalı olduğu gelmektedir. Bazı sanayi kollarında toplam üretim içindeki enerjinin maliyeti o/o SO'lere ulaşmaktadır. Rekabetin temel olgu olduğu dünyamızda, ekonomik birimler olan sanayi kuruluşları hayatta kalmaya devam edebilmek için kar etmek ve girdi maliyetlerini azaltmak zorun dadır. Enerji fiyatların ı n daha aşağılara çe kilmesi için yapılması gerekenler olduğu gibi, sanayi kuruluşlarının da mevcut du rumda harcadıkları enerjinin ne kadarını tasarruf edebileceklerini bilmeleri gerek mektedir. Günümüzde enerji tasarrufu sağlamanın en kolay yolu yalıtımdır. Bu bilincin ülkemizde yavaş yavaş yayılıyor olması da sevindiricidir. Bugün ülkemizde enerjinin yoğun kullanıldığı birçok fabrikada enerji yöneticileri bulunmaktadır. lsı yalıtımı artık enerjinin yoğun kullanıldığı ekipmanlarda (tanklar, kazanlar, fırınlar vb.) tasarruf amaçlı olarak yapılmaktadır. Aynı şekilde bu ekipmanlara enerjiyi taşıyan boru hatlarında da yalıtım yapılmaktadır. Borulara yapılan yalıtımlarda kullanılan malzemeler ya da uygulanan kalınlıklarla ilgili hala bazı sorunlar ve eksiklikler bulunsa dazaman içinde bunların ortadan kalkarak, teorik olarak hesaplanan ta sarruflara ulaşılacaktır. Ancak bu süreçte unutulan ekipmanların başında vanalar gelmektedir. Boru veya basınçlı kaplarda akışkanı ka patmaya, açmaya veya ayarlamaya yara yan vanalardan olan ısı kaybı, tesisattan olan toplam ısı kaybının büyük bir yüzde sini oluşturmaktadır. Bu nedenle vanaların yalıtılmalarının ihmal edilmemesi gerek mektedir. Yüksek sıcaklıktaki vanaların yalıtılmaması durumunda çeşitli olumsuzluklarla karşı karşıya kalınır. Bu olumsuzlardan belki de en dikkat çekici olanı ya da vanaların yalıtılması kararını alınmasını sağlayan en önemli etken, enerji kaybını artırdığı için işletme maliyetlerinin de artmasına sebep olmasıdır. Genel olarak vanalardan olan ısı kaybı için eşdeğer boru uzunlukları verilir. Eşdeğer boru uzunluğu, vananın içinden geçen akışkanın cinsine, sıcak lığına, vana ebatlarına, vana tipine, flanş tipine göre değişmektedir. Ancak bu eş değer boru uzunlukları ülkelere göre değişmektedir. Bazı ülkelerde daha basit kabul ler yapılırken (flanşlarıyla birlikte vanadan olan ısı kaybı 1 m boruya eşdeğerdir), bazı ülkeler de yukarıda bahsedildiği gibi daha detaylı tablolarla eşdeğer boru uzunlukları verilmektedir. Ülkemizde de Elektrik İşleri Etüd İdaresi'nin yayınlarında flanşlarıyla birlikte 1,6 m eşdeğer boru uzunluğu verilmektedir. Bunun yanında genel olarak hesaplamalarda 3,5 m ile 7 m arasında eşdeğer boru uzunluğu kullanılmaktadır. Bu kadar fazla ısı kaybı olan vanaların yalıtılmalarında ise iki yöntem kullanılmaktadır: Bunlar, daha yaygın olarak kullanılan vana kutuları (Resim 1) ve son yıllarda kullanımı hızlı artan vana ceketi (Resim 2) uygulamalarıdır. � 242
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=