oN C ". ' . oo "' V) Grafik 1. AKM parametre/eri tamııılaıııa grafiği. Sudaki Tane / Konsantrasyon Büyüklüğü mg'litre µ / /l / / ' / / '1/ / 8 ll 2 6 iP iP 7 1 5 1/ I/ I /Debi o m'/saat sıkıştırılmış diatom gibi kompenentler ile çeşitli elekler kullanılarak O,1 mikron ve daha hassas boyutlarda filtrasyon yapılabilir. Bu tür filtre sistemleri diğer filtre sistemlerinden geçirilmiş ve devamında çok hassas su hazırlama ünitesi bulunan ters osmoz, deiyonizasyon vb. sistemlerin öncesinde koruma/güvenlik amaçlı kullanılır. Gözenek aralıkları çok küçük olan bu filtre malzemelerinin kirlendikten sonra geri dönüşümleri mümkün değildir ve atılırlar. Daha ileri filtrasyon istendiğinde ultra filtrasyon veya nano filtrasyon sistemlerine başvurulur. Buradaki boyut artık angstrom boyutuna ulaşmıştır. Sudaki organik moleküller ile ve bazı iyonlar da filtre edilebilir. Bunlar özel dizayn isteyen ünitelerdir. Su yapısına göre ters osmoz öncesi veya tek başına kullanılır. Elek mantığı ile çalışan ve gözenek aralıkları 500, 200, 1 00, 50, 20, 1 O, 5 vb. olan çelik tel veya plastik elyaflı ürünler de vardır. Bunlarda da yalnızca gözenek boyutundan büyük malzemeler tutulduğundan, daha küçük tanelerin tümü çıkış suyunda kalır ve bulanıklık giderilemez. Diskli filtreler de elek prensibi ile çalışır. Ancak diskler arasındaki kanalcıktan geçemeyen partiküller tutulabildiği için, bunlar da bulanıklık gidermede etkin değildirler. Ayrıca plastik esaslı ve ince kanallar içeren yüzeyler, aradan geçen partiküllerin erozyunu ile hassasiyetini zaman içinde kaybeder. 1.3. Siklonlar: Bir diğer yöntem, siklon filtre olarak adlandırılan sistemdir. Siklon seperatör, suyun bir kap içinde dairesel hareketi ve değişen hızı ile partiküllerin değişen büyüklüklerine göre üzerlerine etki eden merkezkaç kuwet farkına göre merkezde toplanıp dibe çöktü186 Tablo 1. AKM parametreleri ve yöntem seçimi. Filtrasyon Yöntemi AKM Adsorpsiyon Esaslı Elek Prensipli Merkezkaç Tanıtım Kuwetli Bölgesi Kapalı Tip Açık Tip Pislik Disk Kartuş Membran Siklon Granül Granül tutucu Filtre Filtre Filtre Filtre Filtre Filtre 1 X X X 2 X X X 3 X X X 4 X X X 5 X X X 6 X X X X 7 X X X X X 8 X X X X X ı Not: uygun rı, rasyon yonıemı seçım ıaoıosun aKı -' ışareı ı yôntemın uygun oldugunu gôsfermekfec ır. rülmesi ve buradan da otomatik blöf sistemi ile atılması esasına dayanır. Aşırı yoğun partikül içeren suların asıl filtrasyon sistemlerine girmeden önce kirlilik yükünün azaltılması için kullanılır. Başka kullanım alanları da vardır. Örneğin soğutma suyu sirkülasyon devrelerinde, kuleden ve/veya prosesten soğutma suyuna karışan iri partiküllerin sirkülasyon devresini etkilemeden ortamdan alınması için kullanılırlar. Göl, nehir, keson kuyu, atık su arıtma çıkış suyu vb. yoğun partikül içeren sular da kum filtresi, multimedia filtre, yumuşatma vb. arıtma sistemlerine girmeden önce bu sistemden geçirilebilir. 1.4. Kapalı Tip Granül Filtreler: Basınçlı kap içinde o/o 94-96 SiO2 içeren kuartz filtre çakıllı filtre yatağına sahip sistemlerdir. Ham su, filtre yatağına üstten verilir. Yatak tabanında kol lektör veya platform üstü nozullarda toplanan filtrelenmiş su tank dışına alınır. Bu tip filtrelerde ideal yatak hızı O metre/saat, kabul edilebilir maksimum hız ise 20-25 metre/saat'tir. Basınçlı tip kum filtrelerinde filtre yatağı basınç kaybı 0,5-0,8 bar olmalıdır. Filtre yatağı kirlendikçe basınç kaybı artacak buna bağlı olarak da debide düşme gözlenecektir. Bu artan basınç kaybı, ters yıkama ihtiyacının göstergesi olarak kabul edilir. Filtrasyon işleminin verimli yapılabilmesi, sistem dizaynında yatak geçiş hızlarına göre filtre malzemesinin doğru kalibre edilmesine, filtre su çıkış toplama sistemine ve etkin geri yıkama yapılmasına bağlıdır. Bu filtrelerde AKM'nin filtre granülü ile ilişkisi temel olarak üç aşamada incelenir; 1 . Taşınma: AKM'nin granül yüzeyine taşınması 2. Tutunma: AKM'nin filtrasyon süresince granül yüzeyinde tutunması 3. Atılma: AKM'nin geri yıkama ile granül yüzeyinden sökülerek atılması Her bir aşamada gerçekleşen olaylar farklıdır. Bunlar Tablo 2'de özetlenmiştir. Taşınma ve tutunma aşamalarında gerçekleşen olaylar "absorpsiyon" başlığı altında özetlenebilir. Suyun yatak geçiş hızı kabul edilebilen maksimum değer olan 25 metre/ saat'in üzerinde olursa, suyun AKM'yi sürükleme gücü absorpsiyon çekim gücünü yener ve partikül çakıla tutunamaz. Bunun sonucu olarak çıkış suyu kalitesi düşer (Şekil 1 ). Tablo 2. Granül filtrede AKM ile filtre graııiilleri arasıııdaki ilişki mekanizmaları. AKM'nin Filtre Granülleri ile İlişkisi Taşınma Tutunma Atılma X X X · Q E ;; ) ; X X Temel Olaylar X X X X X "' "' .,,. § e- ::, >O"' X ., "' E E C C ::J 12 - :: ı:J :: ">' (J) o X "' X
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=